Fahredin Shehu
Mekatet e Vetmise
Se si tek ne lexohet më pak se kudo tjetër, fenomeni i mosleximit mund të gëlltiste faqe, vëllime dhe kolane të tëra punimesh me trajtim psikologjik dhe etik.
Në vrushkullin e botimeve, në vorbullën e temave, në mjegullnajën e vlerave, vështirë që mund të të feks një libër i cili do të pulsonte nga brendia e nga jashtë shëmbëllente tahikardinë e emanacionit të quajtur talent.
Ai që shikon një parti shahu duket se vëren më mirë dhe çdoherë gjen alternativë për lëvizje tjera, ashtu si edhe në jetë. Një lexim të një potezi të tillë alternativ e bëra më një frymë e cila zgjati një kohë.
Libri si ky i Xhevat Mustafës m’i evokoi dhimbjet e paluara latente,sikur mezi presin ta gjejnë vaktin e duhur për të eruptuar. Ne që ishim në Kosovë para gjatë dhe pas luftës, jo se e kuptojnë më mirë, por tundimi nga rrjeshtat e murr-uara në frymën tradicionale të narracionit artistik të ndërtimit të piramidës së romanit e cila i ruan sakramentet dhe sarkofagun e dhimbjes sonë, që të na nemit për një kohë, e të na paaftësoj, ta ndërtojmë ne Pandorat e shek. XXI, kutinë të cilën nuk guxojmë ta hapim.
Po lexove dialogjet e personazheve do të të duken dërdëllisje në krahasim me dhimbjen dhe emocionet që shkojnë deri në kufirin kulmor të dhimbjes.
Një kosovar lë gruan me dy fëmijë dhe prindërit e moshuar e vendoset në Zvicërr për të fituar bukën. Pronarja e restoranit; Zvicrrania, të cilës nuk i kaluan pa u provuar burrat e ballkanit dhe të tjerë joshjes së sajë nuk i iku as Skenderi; kamarier dhe më shumë se kaq…, i Kristinës.
Familja e tij në Prishtinë lëngon nga mungesa e tij. Babai i shtrirë për vdekje dhe kjo e mbrrin pa u takuar për së gjalli me të birin, falë intrigave dhe kthetrave të Kristinës.
Besa; gruaja e tij, pasqyrim i një femre moderne, të moralshme, por edhe të brishtë, viktimë e përdhunimit nga një doktor dhe një oficer policor serb, do ta vuaj barrën e turpit, anktheve në ëndërr dhe zgjëndërr dhe abortit të farës së pistë të armikut dhe fisnike të sajë.
As Skenderi e as Besa nuk ishin në gjendje të luftojnë me vetminë, e cila në vete tërheq tundime të shumëta. Tradhëtia e Skenderit dhe mungesa e tij për një kohë, e tundoi Besën më shumë nga paaftësia për t’u përballur me epshin, se sa si shenjë hakmarrjeje duke i shtuar kësaj edhe përdhunimin, librin e bën emocionalisht të tejngarkuar.
Dhimbja më të madhe më shkaktoi përshkrimi i detajizuar i përdhunimit të Besës; segmenti i cili ushqen urrejtjen ndaj armikut dhe mban gjallë memorien e krimit sistematik të ushtruar ndaj Kosovarëve, por edhe të pamundëson t’i kthehesh realitetit të reanimuar të Kosovës.
Njohja e mirë e rrethanave, fakteve dhe tragjedisë kosovare i mundëoi autorit, që ta sajoj një prozë të shkëlqyeshme estetikisht, por edhe skajshëmrisht të trishtueshme, e trishtueshme për ne të cilët u dogjëm nga po këto…
