William Shakespeare

There are more things in heaven and earth, Horatio, Than are dreamt of in your philosophy

Poezite Eliksir, Hojet dhe Teofanitë të perkthyera nga Prof. Dr. Metin Izeti

İKSİR

Kadehin dibinde kuzu gibi uyuyan bir sadece bir iksir budasıdır o
Onlar şimdi Kalb dıyorlar, ben ise kontamine edilmiş ruh, sen ise narın cevahır taneleri dıyebilirsin
İnsancıl birimler isimlendirilen bizler ise sadece sevebiliriz ve bu kadarı bize yeter
Bin yıl için işkence çekelim ve bir gün daha katalım
Gafil olan ise dünyanın en mesud cahilidir, ben ise kimin için bilmesem bile dikkatı canlandırıyorum
Ne için bilmıyorum amma hedef asla kendi süsünü göstermemektedir önceden
Gözlem için, aşk için veya kendi tecelliyatının temizliğinden dolayı
Sözler uca güzelce sıralandığında insan kafataslarından bükülen kalemlerde
Mısra gerdanının parıltısı sülpmeye başlar, susuz olan canların susuzluğunu giderecek hakikatı fışkıracak bir kaynak yoktur
Bir ilahi lokma için can atan kalplerimiz açtır ve intihar eden canlar gibi pisiltimiz yükseliyor
Üstünzekalıların karınları boştur, hakikata bir defa sadece sarılmak için can çekiyor, onun sesini bir defa bile duymadılar, sinek sesi misalinde bile
Asla nefrıte düşen bir donuk canın sesini duymadılar ve daha sonra onu maderi ve ilahi mahiyetin Galeteani gibi
Geç kalan nimetlerin demeti ise beklemekte
Aşkın yoksuzluğu gururla fışkırıyor ve kendi zekasını hiç utanmadan gösteriyor
Ben ise arı gibi dönüyorum, hikmet balının özünü arıyor, Ana arımı beslemem gerek
Ona sonsuz hayat bahş edeyim, içinde kıral jeli olsun, sondan göbeğe kadar nezaketle damlasın.



PETEKLER

Nefes balmumundan petekler yapmışız
Polen ve bal özlerini toplamaktayız
Koşe kadehlerini dolduralım
Radıokatif yaraları balsamla tedavi ettik
Ruhu kabuklarla sakinleştirdik ve neden sonra pelin gibi yandı
Taşlara isim ve vucutta yer verdik, sinir damarların sonlarına gökyüzü birimleri gibi koyduk ve bilginler onlara gangliyeler dediler.
Ruhumda şimşikvari birf sancı hissediyorum
Benim ihtiyar üzüm tanelerini polıfenol ile sıkmakta
Gelinim iki omuzun arasında mühürlü melekleri öpmekte
Kızım bana ben kendimi aşkın aynada gördüğümden daha çok benzemekte
Oğlum iki tombul yanağının bır tarafında sömükler diğerinde ışık neonları gibi gülümsemes,n, unutmuş
Annen yemek pişiriyor ve şahıslarımız için aşkın şaraptan kadehler dolduruyor, hepsi eğlensinler diye partiye davet ediyorum
Kardeşim dönen, raks eden misafir beklemekte
Kız kardeşim gizemleri dua aderek seccade dokumakla anlatıyor
Biz değişik şahıslar beraberce dünya ahenginin planını çizmekteyiz
Kafatasımızda verimli toprakları istila etmek için hayaller yapıyoruz
Aşk nerede tohumunu atabilir
Cahilim bilgisiz yaşamakta, rahat durmakta ve bizimle alay etmektedir
Tüccarım akılsızlığımızda kudurdu
Üstünzekalım kimsenin kulak vermediği sözlerle boğuluyor
Sanatçım nefesini donduruyor ve söz sarkıtları imal ediyor
Benim cinim bataklıkta olan sivrisineğı nasıl yakalayacağımı söylüyor ve sol ayağından ipek ipliğiyle nasıl bağlayacağımı anlatıyor
Şeytanım Eudemondur ve bana birini kırdığımda ilk önce öpmemi ve ondan sonra kırılmışsam tükürebilirim
Meleğim MP3 sılıkonda çalan birçok nagme ile beni zevklendirmeye uğraşıyor
Şaşkınlığın anadilişmde konuşup soruyor
Ey susuz yetim seni kim okuyor
Yerimde din cevap veriyor
Nazık güzel ömrün karşısında durup söylüyor
Dünya 2010 ve de 3012 den sonra yaşayacak
Petek balı binlerce sene korur
Bu şiir değil
Sözler şaşırtmasın
Yeni iletişim icat edilinceye kadar
Bu kendi görevini ifa edecektir
Bu serafimlerin farmakopesinden Teurgidir
Uzunhayatlılık için iksirdir bu

TECELLILER

Taneleşmiş tükürük neredeyse boğazımda kaldı
Kış ile ilkbahar arasında uzun bir gün
Halimi arkadaşlarımdan sadece bazıları tanıumakta
Aşkı her mahluk hissettiğinde
Nefret ile piçler beni serpiştiriyor
Adını ve dinini değiştirenler de
Bu boğultucu görülen mahluklar ve tuhaf tecelliler kesreti
Ruhumun sinir bezleri kuvvetleşti
Ruh cüzıyatı aski millet olan Aşkın horonunu tepmektedirler
Havata sinekler gibi seks yapanlar kin bebekleri doğurur
Bebekler öldürülür mü bizim sorumuzdur
Biz ki ilahi mahlukat ve tecelliyat kesretiyiz
Tecelliyata temiz kalplerimizle katılmaktayız
Can dolu, ambergris ve limonen dolu sabah melteminin budalarında güneş gibi
Cıvet, moshus ve yorgun düşmüş insanların ter kokuları
Biz konuşuyor biz şarkı söylüyor biz resim çiziyor
Çalışmakla, ağızdan hece çıkarmadan
Biz kaplanmış tozla serpiştiriyoruz
Göze doğru bakıyor, Satürn gibi yüzük renkli vetavuskuşu tüyleri gibi göze bakıyor
Biz küb şeklinde mabedi inşa ediyor ve kübde satranç oynuyoruz
Biz Musa ve Lut peygamberlerin misafirleri ayak bastığı toprağı istiyoruz
Biz yüksek tabakaların sakinleri ve aşırı dakiklikte şarkı söylüyoruz
Burada cevahir dolu kaldırımıda yürüyenlerin kalplerine sevinci ıade ediyoruz
Oralara seyrek gidilir
Biz Cifri ezbere biliyorö on asfarı da ve melek Azrailin kitabını okuyoruz
Adam Kadmona yalnızlıkta dost olduk, henüz ayrılmadan insanların asırlarca kanlandıracakları toprakla birleşmeden
Biz Cona (Yahyaya) Ürdün nehrinde dedik ki İsayı vaftis etsin ve o insanları hidayete erdirsin
Az bilenler için
Biz Varakaya Muhammedi hakikatı arayanlara yol göstermek için hazırlamasını söyledik
Biz Bahaullaha insanlara kadınlara saygı gösterip ana toprak için ilgilenmelerini anlatmasını söyledik.
Aslında önümüzde ki 1000 yılda onların gıdası tohum ve su olacaktır
Biz Gibrana önümüzde ki 1000 yıl için Teurgiyi başlamasını söyledik ki bu sanat yaratıcılığı olan insanlara örnek olabilsin
Biz Fahredine şok yazıp taş gibi susmasını söyledik
Mihenk noktasını buluncaya kadar
Biz....

Teofanitë

Pështyma e granuluar tek më mbeti në fyt
Ditë e gjatë mes dimrit dhe pranverës
Gjendjen tek ma njohin miqtë vetëm ca
Dashurinë çdo krijesë tek e ndjen
Kopilat që më spërkasin me urrejtje
Dhe ata të cilët e ndrrojnë emrin dhe fenë
Kjo shumësi e dukshme ngulfatëse krijesash e manifestimesh bizare
Nervatura ime shpirtërore u forcua
Shpirtocitet hedhin vallen e kombit të lashtë e të heshtur Dashuri
Ata që bëjnë seks në ajër si mizat pjellin foshnje urrejtjesh
A vriten foshnjet është pyetja jonë
Ne shumësi e padukshme krijesash dhe manifestimesh hyjnore
Ne teofanitë e përherëshme vezullojmë në zemrat e çiltëra
Si dielli në bulat e vesës së mëngjeseve plot erandje vetyveri ambergrisi limoneni dhe kundermime të lehta civeti moschusi e djersash njerëzish të lodhur nga puna
Ne flasim ne këndojmë ne pikturojmë
Me akt pa qitur asnjë rrokje nga gojat tona hyjnore
Ne spërkasim pluhur të praruar
Shikojmë në sy drejt në sy bojë unaze Saturni dhe puplash nga bishti i palloit
Ne ndërtojmë tempullin kubik dhe lozim shahun në kub
Ne duam truallin ku parakaluan shputat e mysafirëve të Musës dhe Lutit më parë
Ne këndojmë me Serafimët e sferave të larta në sikronicitet këndojmë
Këtu sjellim harenë në zemrat e atyre të cilët parakalojnë në procesione nëpër Makadamin e smagradtë
Aty ku rrallë shkohet
Ne dijmë përmendësh Xhefrin dhe dhjetë Sefirote dhe lexojmë librin e Arkangjelit Raziel
Adam Kadmonin e shoqëruam në vetminë e tij para se të ndahej e të trupëzohej në dheun të cili njerëzit do ta përgjakin nëpër shekuj
Ne i tham Xhonit në lumin Jordan të shkoj e ta babtizoj Jezusin të jetë udhëzues
Për ata të cilët pak dinë
Ne i thamë Varakës ta përgatis Muhamedin që të jetë udhëzues i atyre të cilët kërkojnë të vërtetën
Ne i thamë Bahaullahut t’u rrefej njerëzve të kujdesen për gruan dhe nënë Tokë
Përndryshe në 1000 vite të ardhëshme ushqimi i vetëm i tyre do të jenë vetëm farët dhe uji
Ne i thamë Gibranit ta filloj Teurgjinë për 1000 vite të ardhëshme tëë jetë prehje e vetme artistike për njerëzit kreativ
Ne i thamë Fahredinit të shkruaj sa më shumë e të hesht si guri i kanjoneve
Derisa ta gjej pikën kumbuese
Ne...

Mazllum Saneja

Mazllum Saneja u lind në Gjakovë, më 1945. Në Prishtinë kreu Fakultetin Filozofik, Gjuhë dhe Letërsi Shqipe, kurse më vonë edhe studimet pasuniversitare.
Gjuhen polake e mësoi ne Universitetet e Varshaves, Vrocllavit dhe Krakovit(1978-1981). Me vone ne Universitetin e Varshaves studioi letersine polake.
Mazllum Saneja eshte autor i librit gjuhesor "Rozmowki albanskie"(Bisedor i gjuhes shqipe), Wiedza Powszechna, Varshave,1992
Me 1997 fitoi Cmimin prestigjioz letrar ZAIKS i Shoqates se Autoreve te Polonise per arritje te rendesishme ne fushen e perkthimit te letersise polake.
Mazllum Saneja merret edhe me publicistike dhe eseistike.
Eshte anetar i P.E.N. Qendres se Kosoves dhe anetar I Shoqates se Perkthyesve
te Kultures Evropiane ne Varshave.
“Kelthitje”,Rilindja,Prishtine,1973
"Heshtja e nje kohe", Naim Frasheri, Tirane,1976
"Shpuze e ftohte", Rilindja, Prishtine,1988
"Purpurowa podroz"(Udhetimi i purpurt)Orfeu, varshave,1992
"Shembellime te trazuara", Rilindja, prishtine,1996
"Ja nie jestem ten"(Une nuk jam ai),Pavo, Varshave,1996
"Ognista ziemia"(Toka e zjarrte),DWP, Varshave,1999
“Pe ndonje enderr”, Dukagjini, Peje,2003
“Vetëtimë jete”, Pen Qendra e Kosovës, Prishtinë, 2007
Ka perkthyer ne gjuhen shqipe librat me poezi te poeteve me te njohur polake:
Karol Vojtilla:"Bregu i qetesise", Drita, Ferizaj,1989
Czeslav Milosz: “Qyteti pa emër”, Poeteka, Tiranë, 2009
Tadeush Ruzhevic"Rrefime traumatike", Rilindja,Prishtine,1991
Visllava Shimborska: "As fund as fillim", Dukagjini,Peje,1997
Zbignjev Herbert: "Zoti Cogito", Dukagjini, Peje,2000
Eva Lipska: "Mesohu me vdekjen", Sfinga, Prishtine,2000
Eva Lipska: “Unë”, Rozafa, Prishtinë, 2006
Stanisllav Jezhi Lec: "Mendime te pakrehura"(aforizma dhe epigrame),Rozafa, Prishtine,2001
Adam Zagajevski:"Te shkosh ne Lvov", Sheshi, Prishtine,2002
Sllavomir Mrozhek: "Dashuria ne Kremlin","Shume te nderuarit"(drama), Rozafa, Prishtine,2003.
Mazllum Saneja eshte autor i:
Antologjise dygjuheshe i poezise shqipe dhe polake te shekullit XX "Vetem Itaka mbetet"(Tylko Itaka pozostanie", botuar nga Shtepia Botuese "Latona", Varshave,1993,
Antologjise se poezise polake ne gjuhen shqipe "Femijet e epokes", Varshave,1997
Antologjise se poezise shqipe te shekullit XX: "Nuk eshte vone per dashuri" ne gjuhen polake ne botim te Shtepise Botuese "Pogranicze", Sejny,2005.
Ne gjuhen polake perktheu librat me poezi te zgjedhura te poeteve te njohur modern shqiptare:
Ali Podrimja:"Zyc"(Te jetosh), Orfeu , Varshave,1993
Ali Podrimja”skradziony plomien” (Flaka e vjedhur), “Pogranicze”, Sejny, 2007
Eqrem Basha: "Wiersze"(Poezi te zgjedhura), “Pogranicze”, Sejny, 1999
Sejny,1999
Visar Zhiti: “Upragniona blyskawica” (Vetëtimë e uritur), “Pogranicze”, Sejny, 2009



BIBLIOGRAFIA E VEPRAVE ORIGJINALE DHE E VEPRAVE TË PËRKTHYERA NË GJUHËN POLAKE DHE SHQIPE
Mazllum Saneja: "Këlthitje", Rilindja, Prishtinë, 1973
Mazllum Saneja: "Heshtja e një kohe", Naim Frashëri, Tiranë, 1976
Mazllum Saneja: "Shpuzë e ftohtë", Rilindja, Prishtinë, 1988
Mazllum Saneja: "Purpurowa podróż", Pavo, Warszawa, 1992
Mazllum Saneja: "Ja nie jestem ten", Pavo, Warszawa, 1996
Mazllum Saneja: "Shëmbëllime të trazuara", Rilindja, Prishtinë, 1996
Mazllum Saneja: "Ognista ziemia", Czytelnik, Warszawa, 1999
Mazllum Saneja: “Pe ndonjë ëndërr”, Dukagjini, Pejë, 2003
Mazllum Saneja: “Vetetimë jete”, PEN Qendra e Kosovës, Prishtinë, 2007
Mazllum Saneja: "Tylko Itaka pozostanie" /"Vetëm Itaka mbetet"/, Antologji e poezisë shqipe dhe polake të shek. XX, "Latona", Warszawa, 1993
Mazllum Saneja: "Fëmijët e Epokës" /Antologji e poezisë polake të shek. XX, Pavo, Warszava, 1997 (Çmimi prestigjioz i Shoqatës së Autorëve të Polonisë ZAIKS, Varshavë - 1997)
Mazllum Saneja: “Nie jest za pozno na milosc”(Nuk është vonë për dashuri), Antologji e poezisë shqipe në gjuhën polake, Pogranicze,Sejny (Poloni), 2005
Mazllum Saneja: "Rozmówki albańskie" /Bisedor Polonisht - Shqip/, Wiedza Powszechna, Warszawa, 1992
Fatos Arapi: “Wiersze" /"Poezi të zgjedhura Përktheu nga gjuha shqipe: Mazllum Saneja, Pogranicze, Sejny, 2006
Ali Podrimja: "Zyć" /"Të jetosh"/, Përktheu nga gjuha shqipe: Mazllum Saneja, Pavo, Warszawa, 1993
Ali Podrimja: "Skradziony plomien" /"Flaka e vjedhur"/, Përktheu nga gjuha shqipe: Mazllum Saneja, Pogranicze, Sejny, 2007
Eqrem Basha: “Wiersze" /"Poezi të zgjedhura"/, Përktheu nga gjuha shqipe: Mazllum Saneja, Pogranicze, Sejny - Poloni, 1999
Visar Zhiti “Wiersze" /"Poezi të zgjedhura"/, Përktheu nga gjuha shqipe: Mazllum Saneja, Pogranicze, Sejny - Poloni, 2008
Mazllum Saneja: “Mini-antologjia e poetëve shqiptarë nga Kosova";
"Literatura na swiecie" nr.7/1989, Warszawa;
"Poezja albanska", "Literatura" nr. 5/1990, Warszawa;
"Współczesna poezja albańska" /Panoramë antologjike e poezisë bashkëkohose shqipe nga Kosova, Shqipëria dhe diaspora shqipëtare/, "Borussia" nr. 15/1997, Olsztyn - Poloni, 1997;
"Ca fjalë mbi letërsinë shqipe" /studim mbi letërsinë shqipe, duke filluar që nga "Formula e pagëzimit" (1462) deri te brezi më i ri i shkrimarëve shqipëtar/ , "Notes Wydawniczny" nr.11/1995, Varshavë;
"Tre krijues nga Kosova në "Enciklopedinë polake" /Esad Mekuli, Rexhep Qosja dhe Ali Podrimja/, "Enciklopedi e përgjithshme", Shtëpia botuese: PWN, Warszawa,1995
Karol Wojtyła: "Bregu i qetësisë", Drita, Ferizaj - Zagreb, 1989
Czeslaw Milosz: “Qyteti pa emer”, Poeteka, Tiranë, Shqipëri, 2009
Tadeusz Różewicz: "Rrëfime traumatike", Rilindja, Prishinë, 1990
Wisława Szymborska: “As fund as fillim", Dukagjini, Pejë, 1997
Ewa Lipska: "Mësohu me vdekjen", Sfinga, Prishtinë, 2000
Ewa Lipska: “Unë”, Rozafa, PEN Qendra e Kosoves, 2006
Zbigniew Herbert: "Zoti Cogito", Dukagjini, Pejë, 2000
Adam Zagajewski: “Të shkosh në Lvov", Zëri, Prishtinë, 2002
Stanisław Jerzy Lec: "Mendime të pakrehura", Rozafa, Prishtinë, 2001

/Nga polonishtja në gjuhën shqipe i përktheu: Mazllum Saneja/.

Mazllum Saneja merret intensivisht edhe me publicistikë dhe eseistikë dhe ka tashmë njëzet vite me rradhë, që është i pranishëm si në shtypin letrar në Kosovë, por edhe në shtypin letrar ne Poloni. Eshte anetar i P.E.N. Qendrës së Kosovës, anetar i PEN Club-it te Polonisë në Varshavë. Pastaj, është anëtar i Shoqatës së Përkthyesve letrar në Varshavë të Polonisë.

Hojet

Kemi bërë hojet nga dylli frymor
Po mbledhim polenët dhe nektaret
T’i mbushim kupëzat këndore
Me balsam shëruam plagë radioaktive
Me aloje qetësonim shpirtin e tevona të kallet si me absinth
Gurëve u dhuruam emra dhe pozita në trup në përfundime nervore të tubëzuara si konstelata qiellore shkencëtarët i emërtuan ganglie
Diçka në shpirt më therr rrufeshëm
Plaku im shtrydh kokrrat e rrushit me polifenole
Nusja ime puth engjëjt me vula mes dy krihëve
çupëza ime më ngjan mua më shumë se sa unë vetën kur e shikoj në pasqyrë kosmike
Biri im harroi buzëqeshjen me tullumbace qyrrash në një zgavër dhe në tjetrën tuba neoni
Nëna ime gatuan ushqime dhe mbush kupa me verë kosmike për të gjithë vetat tona në banket t’i ftoj të eglendisen të gjithë
Vëllau im prêt miqë vërtitës, ravgues
Motra thurr sexhaden që rrëfen misteret duke u lutur në të
Ne vetat e ndryshme sëbashku hartojmë planin e hamronisë botërore
Në kenobiumin tonë përsiasim si t’i pushtojmë territoret e pëlleshme
Ku dashuria farë mund të hedh
Injoranti im jeton pa barrën e dijes dhe shabakohet për ne jeton qetë dhe na përqeshë
Tregtari im u hutua me çmendinë tonë
Gjeniu im ngulfatet nga fjalët të cilët askush nuk ua vë veshin
Artisti im ngrin frymën prodhon stalaktite fjalësh
Xhini im më mëson ta zë mushkojën e moçalit dhe me pejë të kuq mëndafshi ta lidh për kofshën e këmbës së majtë
Demoni im është Eudemon dhe më udhëzon që së pari të puth pas ofendimit e pastaj mund të pshtyej nëse jam lënduar
Engjëlli im orvatet të më argëtoj me melodi të shumëta MP3 të ruajtura në silikon
Hutia ime flet amnorçe dhe pyet
Kush të lexon ty o jetim i etshëm
Në vend timin i përgjigjet Feja
Bukuroshja elegante tek i rri ballë moshës e i thotë
Bota do të jetoj edhe pas 2010 edhe pas 3012
Hoja ruan mjaltën me mijëra vjet
Kjo nuk është poezi
Fjalët mos të të hutojnë
Derisa çpiket mënyra e re e komunikimit
Kjo do ta kryej punën e vet
Kjo është Teurgji nga farmakopeja e serafimëve
Eliksir për jetëgjatësi