Puthje
(Duhet të jetë qafir ai që, kur e gjen rastin nuk bënë mëkat për buzët e ëmbla të sajë - Mevlana Xh. Rumi)
çdoherë buzët e saja janë te ëmbla se nuk ndërpreva duke i puth ata
çdoherë janë buzët e nxehta nga pështyma e ngrohtë
e momentit që i puthi dhe vetëm vazhdoj ti puthi
nga kjo puthje është skëterrë që ti ndaj buzët
nëse i ndaj buzët bëjë gjynah të madh
habi është për ata që puthin njerëzi vetëm
habi është për ata që mendojnë ti puthin të tjerët
kush nuk puth puthjen e Tij, nuk ka puth asnjëherë
i sëmur jam kam ethe
se nuk dijë a jam ka puthi apo jo
nëse pak më shkon ndërmend se nuk puthi atëherë do të qajë shumë
do ti shkuli flokët me gjithë rrënjë
dua me pandërprerje të puthi
asnjëherë mos të ndalem
nuk e ndjej heshtjen se e ndjej puthjen për Atë
nuk i fshij traget e puthjeve
jo, nuk dua të ketë trage puthjesh
por vetëm puthje e puthje
dhe asgjë tjetër,
Aman mos ik
se kam nevojë për mik
që më shqetëson por që njëkohësisht më jep të pijë çdoherë
e të dehem në puthje gjithmonë
po nuk mundem më, më tha
atëherë i them
në rregull
ik por të lutem mi le
puthjet mua,
më pyet prapë në ikje miku
çfarë keni mos jeni nervoz
jo
s’jam i thash, por
vetëm se jam i sëmur nga puthjet që puthi me urdhrin e Tij.
dhjetorë, 2008
Derguar Nga Taxhudin Shabani,nga Shkupi me plot shpirt
Monday, December 22, 2008
Thursday, December 18, 2008
nga Beqir Ismaili botim ne revisten Ahbar Kajro
من أعلام المفكرين البارزين في كوسوفا
فخر الدين شيهو – Fahredin Shehu
وجهوده في ثراء التراث الأدبي الألباني
بقلم:الأستاذ الدكتور/ بكر إسماعيل الكوسوفي
الأدب الألباني بفنيه الشعر والنثر حدثت له طفرة تقدمية في المائة سنة الأخيرة وذلك بسبب قيام رجال الأدب والثقافة الألبان بواجبهم تجاه التراث الأدبي الألباني، وعملوا بكل قوة وبذلوا كل جهد للحفاظ على الهوية الأدبية الألبانية.
وبناء على ذلك ظهرت على الساحة أعمال أدبية في قمة الروعة والجمال، سواء في الشعر أو في النثر، وغدت الأمة الألبانية من أبرز الأمم التي تنعم بتراث أصيل ينال الجوائز التقديرية في الندوات والمسابقات والمهرجانات ، وحقق الألبان في هذا المضمار شوطاً كبيراً.
والسيد الأستاذ الأديب والشاعر فخر الدين شيهو واحد من أبرز الأدباء الألبان الذين بذلوا جهوداً مضنية من أجل حماية التراث الأدبي الألباني، والحفاظ عليه وتنميته لأقصى درجة ممكنة ومن يقرأ مشوار حياته يلاحظ أنه من الأدباء والشعراء المبرزين ليس فقط على الساحة المحلية وإنما أيضا على الساحة الدولية وهذا بدوره يعطيه مكانة مرموقة في صفوف الأدباء الألبان.
والأديب فخر الدين شيهو لم يصل إلى هذه المكانة جزافاً، وإنما بعد دراسات متعمقة في الأدب الشرقي والغربي، وتمكنه من معرفة الاتجاهات الأدبية والشعرية محلياً ودولياً، إذ أنه درس في جامعة بريشتينا – قسم الدراسات الشرقية من سنة 1990 وحتى سنة 1997م، ثم واصل تعليمه ودراساته في حتى حصل على درجة التخصص الماجستير، في الأدب الشرقي والغربي، من جامعة بريشتينا أيضا وهذا أكسبه ثقافة أدبية عالية الجودة، زيادة على مهارته الفائقة، وحذقه في مجال الأدب والشعر.
وأعماله في تنمية الأمة الألبانية ورفع كفاءتها، ومساندتها وحماية تراثها والحفاظ على هويتها ليس فقط قاصراً على الأعمال الأدبية، وإنما شغل عدة أعمال مهارية وإدارية .
وأسندت إليه أعمال أخرى استطاع من خلالها أن يخدم الأمة الألبانية ومنطقة البلقان خدمة جليلة، إذ أنه عمل مديراً للمجلس المحلي لثقافة الشباب والرياضة في مدينة راهوفيك.
وفي إبريل 2004 وحتى مارس 2005 في فوشترى-Vushtrri عمل في تدريب خاص لشرطة كوسوفا والأمن العام، وحضر دورات تدريبية في كل من مجال الطب الشرعي والمخدرات ، والجمارك ، وعلم حركة المقذوفات والتحقيقات والاستخبارات وفي سبتمبر 2003 وحتى 2004 عمل كمطور لمناهج في GPDC أحد مشروعات UNDP لتغطية طاقة الشباب الحكومية وغير الحكومية لتأسيس قيادة تستند على قيم راسخة.
وفي يناير عام 2001 وحتى ديسمبر عام 2002 عمل بمنظمة الأمن والتعاون الأوروبية OSCE .
ثم كان مسؤولاً عن تدريب فريق العمل المحلي والدولي على إجراء الانتخابات كمساندة للانتخابات الديمقراطية اللاحقة في كوسوفا ، وعمل بشكل فعال في فريق مرسلاً تقارير للمكتب الرئيسي ، وقد تم التدريب بثلاث لغات : الألبانية ، والصربية للنظراء المحليين، والإنجليزية للزملاء الدوليين.
وقاد- أيضا- دورات التدريب في المقاطعات الصربية في كوسوفا ، الأمر الذي برهن على مقدرته وكفاءته على العمل بشكل حيادي في المناطق الخطرة سياسياً.
وقام- أيضا- بالعمل كمترجم إداري ومساعد، عاملاً مع مشرف لإعداد مادة الانتخابات والتقديرات الخاصة بقرية والخرائط ، وأيضا توظيف فريق عمل مترجمون وسائقون.
وفي أيام الانتخابات قام بدور العضو الرئيسي المسؤول عن فريق العمل التنفيذي ليوم الانتخابات.
هذا وقد أدى عدة دورات تدريبية في مجالات عديدة وحيوية منها :
أنواع الأنظمة الانتخابية الخاصة بثلاث بلديات وتم تسليمها إلى MEC.
تقديم الاتفاقات والمعارضات إلى لجنة الشكاوى والتحقيقات الانتخابية وتم تسليمها إلى فريق العمل الخاص بــ OSCE عام 2002م.
التصويت المبكر عام 2002.
التصويت المحصور محلياً بسبب الخوف والعجز عام 2002م.
فترات خدمة الناخب عام 2001 – 2002م.
تصويت ذوى الاحتياجات الخاصة عام 2002م.
تدريب بمحطة الإشراف على تسجيل أصوات الناخبين الدولية عام 2001م.
فترة التحدى وتم تسليمه إلى فريق عمل محلي ودولي عام 2001م.
تدريب مدربين إجراءات تسجيل وإحصاء أصوات الناخبين 2001م.
السيطرة النوعية على يوم الانتخاب عام 2001 – 2002م.
العضو الرئيسي المسؤول عن فريق العمل التنفيذي ليوم الانتخاب مع مجموعة mec لجنة الانتخابات البلدية وipps محطة الإشراف على تسجيل أصوات الناخبين الدولية عام 2001 – 2002م.
مساعدة لغة بقسم انتخاب OSCE وكان يعمل للمشرف الرئيسي في إعداد مادة منهج الانتخاب وتقييم قرية، وإعداد الخرائط وعمل اختبارات للمترجمين وتجنيد سائقين، وفي ذلك أظهر كفاءة عالية في القدرة على العمل الشاق والبقاء لساعات طويلة بمكان العمل بصورة تفوق التوقعات.
ومن أعماله العظيمة والتي خدم من خلالها الأمة الألبانية :
[1] مترجم لقوات كوسوفا KFOR من يوليو 1999- مارس 2000.
[2] مساعدة لغة بــ UKKDOM ديسمبر 1998 – يناير 1999م.
[3] مساعد لغة لبعثة تحقيقات كوسوفا KVM يناير 1999 مارس 1999م.
[4] معلم لغة إنجليزية بمدرسة ثانوية براهوفيك كوسوفا سبتمبر 1998 يونيو 2000م.
[5] رئيس فريق وسكرتير باستوديو الفن NGO للأدب والمسرح .
ونظراً لمهارته ومعرفته الممتازة للغة الإنجليزية ساعده ذلك على اكتساب خبرة كبيرة أدت إلى قدرته الفائقة للعمل بالمنظمات الدولية قبل وبعد النزاع في كوسوفا، وكذا معرفته الشاملة باللغات المحلية ساعده على أن يحسن من مهارات علاقاته واتصالاته بالعديد من المؤسسات والمنظمات المحلية والدولية، وأن يزيد من فرص عمله مع أشخاص ذوى حلفيات عرقية ودينية متنوعة.
وهو يتحدث اللغات التالية بطلاقة ومهارة فائقة، الألبانية، الصربية، البوسنية، الإنجليزية، التركية.
أما عن مهارات الحاسب الآلي ولديه معرفة جيدة بالعمل على كافة برامجه بالإضافة إلى العمل بمهارة على شبكة الأنترنت.
أما عن تراثه وأعماله المطبوعة فله العديد من الأعمال والنشرات التي تدل على تفوقه ومهارته ومنها :
[1] NUN مختارات من القصائد الشعرية نشرت في عام 1996م.
[2] التعدد الخفى رواية نشرت في عام 2000م.
[3] أغنيتى ( أنشودتي ) تصل إلى أعلى السحاب – شعر غنائي عام 2000م.
[4] مقدمة شعرية، في المعسكر الهولندي براهوفتش كوسوفا عام 2000م.
[5] S.O.S مسرحية استعراضية عام 2001م.
[6] تقديم شعري على تدشين مكتبة المدينة في راهوفيك عام 2001م.
[7] تقديم شعرى على يوم التحرير مارس 2000م.
[8] نشر قصيدة شعرية في البوسنة باللغة البوسنية 2004م.
[9] رواية نكتارينا NECTARINA نشر من قبل دار نشر روزافا بريشتينا، مدعمة مالياً بواسطة وزارة الثقافة 2004م.
[10] نقد فنى في افتتاح معرض فنى للرسام الأكاديمي سيلامي هاجياها يونيو 2005م.
[11] نقد فنى في افتتاح معرض فنى للرسام الأكاديمي هوجا.
[12] مذيع في محطة الراديو المحلية / برامج ثقافية، يونيو 2000- يونيو 2002.
[13] يكتب بشكل دوري لصحيفة JAVA التي تنشر في بريشتينا لترقى بلهجة Gheg الألبانية .
أما عن نشاطاته التطوعية فله نشاط عظيم في ذلك ومن نشاطاته :
[1] عضو ومساعد مؤسس فرع الصليب الأحمر فوراً بعد الحرب في كوسوفا 1999.
[2] دور نشيط في توزيع المساعدات بالتعاون مع هيئة الإغاثة المحلية NGOBEREQETI 1999م.
[3] مساعد مؤسس مجلس شباب راهوفيك وجمعية NGO لمنظمات الشباب 2001.
[4] مؤسس ستوديو الفن NGO لتقديم أنواع مختلفة من مدارس الفن 2000م.
وبناء على ذلك فإن الأديب الكبير فخر الدين شيهو يعد من أبرز الألبان الذين ساهموا بجهود عظيمة في التراث الأدبي الألباني، بل من الذين أدوا دوراً مؤثراً في الحياة الألبانية بشكل عام، فله أعظم تحية وإجلال.
فخر الدين شيهو – Fahredin Shehu
وجهوده في ثراء التراث الأدبي الألباني
بقلم:الأستاذ الدكتور/ بكر إسماعيل الكوسوفي
الأدب الألباني بفنيه الشعر والنثر حدثت له طفرة تقدمية في المائة سنة الأخيرة وذلك بسبب قيام رجال الأدب والثقافة الألبان بواجبهم تجاه التراث الأدبي الألباني، وعملوا بكل قوة وبذلوا كل جهد للحفاظ على الهوية الأدبية الألبانية.
وبناء على ذلك ظهرت على الساحة أعمال أدبية في قمة الروعة والجمال، سواء في الشعر أو في النثر، وغدت الأمة الألبانية من أبرز الأمم التي تنعم بتراث أصيل ينال الجوائز التقديرية في الندوات والمسابقات والمهرجانات ، وحقق الألبان في هذا المضمار شوطاً كبيراً.
والسيد الأستاذ الأديب والشاعر فخر الدين شيهو واحد من أبرز الأدباء الألبان الذين بذلوا جهوداً مضنية من أجل حماية التراث الأدبي الألباني، والحفاظ عليه وتنميته لأقصى درجة ممكنة ومن يقرأ مشوار حياته يلاحظ أنه من الأدباء والشعراء المبرزين ليس فقط على الساحة المحلية وإنما أيضا على الساحة الدولية وهذا بدوره يعطيه مكانة مرموقة في صفوف الأدباء الألبان.
والأديب فخر الدين شيهو لم يصل إلى هذه المكانة جزافاً، وإنما بعد دراسات متعمقة في الأدب الشرقي والغربي، وتمكنه من معرفة الاتجاهات الأدبية والشعرية محلياً ودولياً، إذ أنه درس في جامعة بريشتينا – قسم الدراسات الشرقية من سنة 1990 وحتى سنة 1997م، ثم واصل تعليمه ودراساته في حتى حصل على درجة التخصص الماجستير، في الأدب الشرقي والغربي، من جامعة بريشتينا أيضا وهذا أكسبه ثقافة أدبية عالية الجودة، زيادة على مهارته الفائقة، وحذقه في مجال الأدب والشعر.
وأعماله في تنمية الأمة الألبانية ورفع كفاءتها، ومساندتها وحماية تراثها والحفاظ على هويتها ليس فقط قاصراً على الأعمال الأدبية، وإنما شغل عدة أعمال مهارية وإدارية .
وأسندت إليه أعمال أخرى استطاع من خلالها أن يخدم الأمة الألبانية ومنطقة البلقان خدمة جليلة، إذ أنه عمل مديراً للمجلس المحلي لثقافة الشباب والرياضة في مدينة راهوفيك.
وفي إبريل 2004 وحتى مارس 2005 في فوشترى-Vushtrri عمل في تدريب خاص لشرطة كوسوفا والأمن العام، وحضر دورات تدريبية في كل من مجال الطب الشرعي والمخدرات ، والجمارك ، وعلم حركة المقذوفات والتحقيقات والاستخبارات وفي سبتمبر 2003 وحتى 2004 عمل كمطور لمناهج في GPDC أحد مشروعات UNDP لتغطية طاقة الشباب الحكومية وغير الحكومية لتأسيس قيادة تستند على قيم راسخة.
وفي يناير عام 2001 وحتى ديسمبر عام 2002 عمل بمنظمة الأمن والتعاون الأوروبية OSCE .
ثم كان مسؤولاً عن تدريب فريق العمل المحلي والدولي على إجراء الانتخابات كمساندة للانتخابات الديمقراطية اللاحقة في كوسوفا ، وعمل بشكل فعال في فريق مرسلاً تقارير للمكتب الرئيسي ، وقد تم التدريب بثلاث لغات : الألبانية ، والصربية للنظراء المحليين، والإنجليزية للزملاء الدوليين.
وقاد- أيضا- دورات التدريب في المقاطعات الصربية في كوسوفا ، الأمر الذي برهن على مقدرته وكفاءته على العمل بشكل حيادي في المناطق الخطرة سياسياً.
وقام- أيضا- بالعمل كمترجم إداري ومساعد، عاملاً مع مشرف لإعداد مادة الانتخابات والتقديرات الخاصة بقرية والخرائط ، وأيضا توظيف فريق عمل مترجمون وسائقون.
وفي أيام الانتخابات قام بدور العضو الرئيسي المسؤول عن فريق العمل التنفيذي ليوم الانتخابات.
هذا وقد أدى عدة دورات تدريبية في مجالات عديدة وحيوية منها :
أنواع الأنظمة الانتخابية الخاصة بثلاث بلديات وتم تسليمها إلى MEC.
تقديم الاتفاقات والمعارضات إلى لجنة الشكاوى والتحقيقات الانتخابية وتم تسليمها إلى فريق العمل الخاص بــ OSCE عام 2002م.
التصويت المبكر عام 2002.
التصويت المحصور محلياً بسبب الخوف والعجز عام 2002م.
فترات خدمة الناخب عام 2001 – 2002م.
تصويت ذوى الاحتياجات الخاصة عام 2002م.
تدريب بمحطة الإشراف على تسجيل أصوات الناخبين الدولية عام 2001م.
فترة التحدى وتم تسليمه إلى فريق عمل محلي ودولي عام 2001م.
تدريب مدربين إجراءات تسجيل وإحصاء أصوات الناخبين 2001م.
السيطرة النوعية على يوم الانتخاب عام 2001 – 2002م.
العضو الرئيسي المسؤول عن فريق العمل التنفيذي ليوم الانتخاب مع مجموعة mec لجنة الانتخابات البلدية وipps محطة الإشراف على تسجيل أصوات الناخبين الدولية عام 2001 – 2002م.
مساعدة لغة بقسم انتخاب OSCE وكان يعمل للمشرف الرئيسي في إعداد مادة منهج الانتخاب وتقييم قرية، وإعداد الخرائط وعمل اختبارات للمترجمين وتجنيد سائقين، وفي ذلك أظهر كفاءة عالية في القدرة على العمل الشاق والبقاء لساعات طويلة بمكان العمل بصورة تفوق التوقعات.
ومن أعماله العظيمة والتي خدم من خلالها الأمة الألبانية :
[1] مترجم لقوات كوسوفا KFOR من يوليو 1999- مارس 2000.
[2] مساعدة لغة بــ UKKDOM ديسمبر 1998 – يناير 1999م.
[3] مساعد لغة لبعثة تحقيقات كوسوفا KVM يناير 1999 مارس 1999م.
[4] معلم لغة إنجليزية بمدرسة ثانوية براهوفيك كوسوفا سبتمبر 1998 يونيو 2000م.
[5] رئيس فريق وسكرتير باستوديو الفن NGO للأدب والمسرح .
ونظراً لمهارته ومعرفته الممتازة للغة الإنجليزية ساعده ذلك على اكتساب خبرة كبيرة أدت إلى قدرته الفائقة للعمل بالمنظمات الدولية قبل وبعد النزاع في كوسوفا، وكذا معرفته الشاملة باللغات المحلية ساعده على أن يحسن من مهارات علاقاته واتصالاته بالعديد من المؤسسات والمنظمات المحلية والدولية، وأن يزيد من فرص عمله مع أشخاص ذوى حلفيات عرقية ودينية متنوعة.
وهو يتحدث اللغات التالية بطلاقة ومهارة فائقة، الألبانية، الصربية، البوسنية، الإنجليزية، التركية.
أما عن مهارات الحاسب الآلي ولديه معرفة جيدة بالعمل على كافة برامجه بالإضافة إلى العمل بمهارة على شبكة الأنترنت.
أما عن تراثه وأعماله المطبوعة فله العديد من الأعمال والنشرات التي تدل على تفوقه ومهارته ومنها :
[1] NUN مختارات من القصائد الشعرية نشرت في عام 1996م.
[2] التعدد الخفى رواية نشرت في عام 2000م.
[3] أغنيتى ( أنشودتي ) تصل إلى أعلى السحاب – شعر غنائي عام 2000م.
[4] مقدمة شعرية، في المعسكر الهولندي براهوفتش كوسوفا عام 2000م.
[5] S.O.S مسرحية استعراضية عام 2001م.
[6] تقديم شعري على تدشين مكتبة المدينة في راهوفيك عام 2001م.
[7] تقديم شعرى على يوم التحرير مارس 2000م.
[8] نشر قصيدة شعرية في البوسنة باللغة البوسنية 2004م.
[9] رواية نكتارينا NECTARINA نشر من قبل دار نشر روزافا بريشتينا، مدعمة مالياً بواسطة وزارة الثقافة 2004م.
[10] نقد فنى في افتتاح معرض فنى للرسام الأكاديمي سيلامي هاجياها يونيو 2005م.
[11] نقد فنى في افتتاح معرض فنى للرسام الأكاديمي هوجا.
[12] مذيع في محطة الراديو المحلية / برامج ثقافية، يونيو 2000- يونيو 2002.
[13] يكتب بشكل دوري لصحيفة JAVA التي تنشر في بريشتينا لترقى بلهجة Gheg الألبانية .
أما عن نشاطاته التطوعية فله نشاط عظيم في ذلك ومن نشاطاته :
[1] عضو ومساعد مؤسس فرع الصليب الأحمر فوراً بعد الحرب في كوسوفا 1999.
[2] دور نشيط في توزيع المساعدات بالتعاون مع هيئة الإغاثة المحلية NGOBEREQETI 1999م.
[3] مساعد مؤسس مجلس شباب راهوفيك وجمعية NGO لمنظمات الشباب 2001.
[4] مؤسس ستوديو الفن NGO لتقديم أنواع مختلفة من مدارس الفن 2000م.
وبناء على ذلك فإن الأديب الكبير فخر الدين شيهو يعد من أبرز الألبان الذين ساهموا بجهود عظيمة في التراث الأدبي الألباني، بل من الذين أدوا دوراً مؤثراً في الحياة الألبانية بشكل عام، فله أعظم تحية وإجلال.
Wednesday, November 26, 2008
Glorification of the divine image II
Two years ago I tasked myself to write a short essay about the work of Kosovar artist/painter Mr. Artan Balaj.
The essay had the same title as this one therefore I’m constrained to draft this as a second part of the same phenomenon but observed from different perspective.
This time I talk about Paulo Coelho’s book “The Witch of Portobello “.
I have drawn the images in my mental screen to the whole story which in understandable language may sound as Artistic narration of the scientific argument.
In the loom of Mircea Eliade’s opus especially Mephistopheles and Androgen-please refer to the section on Navel, Coelho waved craftily, artistically his novel to promote the philosophy of Wicca, which he links to his character Deirdre O’Neil known as Eda, to the Druidic past as substratum for the Wicca.
What impresses me in Canadian Musician Loreena Mc Kennitt art is the creation of musical symbiosis od Orient and Occident especially influenced in her set The night across the Caucasus, by the philosophy of Murat Yagan, the last elder of Ahmsta Kebzeh or Caucasian yoga Tradition.
Coelho does the same with his book openly displaying his influence by Khalil Gibran, a Lebanese to simulate this in his charismatic character Sherina Khalil (read: East) known as Athina (All-knowing goddess- read: West).
Both Mc Kennitt with her music and Coelho with his book are projecting the product od Orient/ Occident amalgam not as curse but as blessing thus potently, resourcefully he concept of Clash of civilization.
The Gnosis of Pistis Sophia and the Tradition brings us to Rene Guenon and deliberately he starts the story with Luke 11.33, showing himself as (gr.) Daduchos or a Torchbearer
Successfully he achieves to put a light on less known material (Entirely) and more particularly to the festival of the French village Saintes Maries de la Mer, to celebrate the dark goddess of Hindu Kali or Saint Sara or Sara Kali or Black Sara; a goddess that unifies all Roma people around the world who are obliged to once in a lifetime to pilgrimage the tomb of Saint Sara.
To celebrate the Mother of creation calls it (hin.) Kali, (Heb.) Shekina, (gr.) Gaia or Saint Sara, all links us to WICCA.
Through this novel Coelho again sparkles his wisdom and offers to a reader a metaphysical palette of not only the spectrum but also the dimensions bellow and above it i.e infrared and ultraviolet.
This is a book dedicated to all those purified souls washed from all dirt of prejudices and stereotypes.
…a healthy reading for the body and soul.
To be a good writer you ought to have a knowledge and wisdom; Coelho posses them both.
Fahredin Shehu
Author/poet/calligrapher
Prishtina
Kosovo
fahredin.shehu@gmail.com
Monday, November 24, 2008
Glorifikimi i imazhit hyjnor II
Para disa vitesh e obligova vetën të shkruaj një ese të shkurtë për një artist/piktor Kosovar; Artan Balaj. Eseu kishte titull të njejtë si ky, andaj detyrohem tani të hartoj këtë si pjesë të dytë të të njejtit fenomen, por observuar nga një perspektivë tjetër.
Këtë herë flas për librin e Paulo Coelhos “Shtriga e Portobelos”, ku ai pikturon imazhet në ekranin tim mental nga i gjithë rrëfimi gjë që në gjuhën e kuptueshme do të thoshte/tigëllonte si: Narracion artistik i argumenteve shkencore.
Në tymnin e opusit të Mircea Eliades, veçmas të veprës Mefistofales dhe Androgin- I referohem segmentit për kërthizën, Coelho end me mjeshtri/artistikisht, romanin e tij, që të promovoj filozofinë e WICCA-s, të cilën e lidh tek personazhi Deidre O’Nill e njohur si Eda, me të kaluarën Druide si substrat për WICCA.
Çka më impresionon në artin e muzikantes kanadeze Loreena MC Kennitt ësht krijimi i simbiozës muzikore të Orientit dhe Oksidentit, veçmas e ndikuar në kolekcionin e saj The Night Across the Caucasus, nga filozofia e Murat Yagan, plakut të fundit të traditës Ahmsta Kebzeh ose Yoga e Kavkazirt, Coelho bën të njejtën me librin e tij hapur duke shfaqur ndikimin nga Khalil Gibran nga Libani, që ta simuloj këtë në personazhin kryesor karizmatik Sherina Khalil (lexo: Lindje) e njohur si Athina (Perëndesha e gjithëdijëshme-lexo: Perendim).
Që të dy; Mc Kennitt me muzikën e sajë dhe Coelho me librin e tij, projektojnë produktin amalgam Orient/Occident, jo si mallkim por si bekim, kështu fuqishëm, thellësisht duke kundërshtuar konceptin Ndeshja e qytetërimeve.
Gnosisi i Pistis Sophia dhe Traditës na sjellin tek Rene Guenon dhe qëllimisht ai (Coelho), romanin e fillon me Luka 11, 33 duke treguar vetën si (gr.) Daduchos- ose bartës i pishtarit (dritës). Me sukses arrin t’i hedh dritë materialit më pak të njohur ( në tërësi) dhe në veçanti, festivalit të një fshati francez Sanites Maries De la Mer që ta celebrojnë perëndeshën e errët Hindu; Kali ose Shën Sara ose Sara Kali ose Sara e zezë, perëndeshë e cila unifikon të gjithë romët e botës që obligohen që njëherë në jetë ta pelegrinojnë varrin e sajë. Ta celebrojnë nënën e krijimit quaje (Hin.) Kali, (Heb.) Shekina, (Gr.) Gaia ose Shën Sara që të gjithat të lidhin me WICCA.
Nëpërmjet këtij romani Coelho sërish veton urtësinë e tij dhe i ofron lexuesit një paletë metafizike jo vetëm të spektrit, por gjithashtu edhe dimensionet nën dhe mbi të (spektrit) respektivisht infra të kuqe dhe ultravjollce.
Ky libër i është dedikuar të gjitha shpirtërave të purifikuar të shpërlarë nga të gjitha papastërtitë e paragjykimeve dhe stereotipeve.
Një lexim i shëndoshë për trup dhe shpirt.
Të jeshë shkrimtar i mirë duhet të kesh dije dhe urtësi; Coelho i posedon të dyja këto.
Friday, November 21, 2008
6 Pika
6 pika
1.
Nuk mund të numëroj se për të satën herë kam thënë dhe shkruar se; nuk mirrem me politikë por ajo mirret me mua prandaj detyrohem të shkruaj edhe për tema të tilla sepse kjo po më imponohet.
Krejt marifeti i kritizimit të Qeverisë po del se krijon armiqësi, por sa jemi ne në gjendje ta pranojmë kritikën si faktor korrektues po rezulton me një shumë minore. Shoqëria Civile edhe këtë herë po del se është jo vetëm faktor korrektues, por edhe suportues më relevant i çështjes kombëtare dhe nga ajo këkohet ta kryej misionin e vetë vetëm atëhëre kur punët janë pisk, si atëherë kur shkrova se “çasti çdoherë është më i shpejt se mendja prandaj atë e kuptojmë kur ai na lë” dhe një tjetër sentencë që i fle kësaj situate më mirë se cilado tjetër; “në asnjë mënyrë nuk mund të matet një gojë që dërdëllis me një gojë të heshtur, sepse kjo e fundit mbyllet kur vërtet ka të thotë diçka të rëndësishme” dhe e gjithë kjo më lejon të pohoj se; “koprracia e fatit asnjëherë nuk krijoi një humnerë ku do të treteshin të gjitha ëndrrat dhe shpresat tona”
Për mendime të këtilla nuk druaj se nuk kemi mend, por jam i bindur se na mungon veprimi.
Se si secila fjalë e gjen veshin e vetë kjo është dëshmuar disa herë dhe në këtë rast më shumë se sa është e nevojshme. Neve nuk na mjaftonte alarmi i Albin Kurtit, Veton Surroit, Avni Zogianit apo edhe të Igballe Rugoves që në këtë shoqëri diçka radikale duhet të ndrrohet. Druaj se këta sot kanë shumë armiq, por jam i bindur dhe e perceptoj se janë krenar që vizionet e tyre tek sot reflektojnë pikërisht atë mungesë të veprimit për të cilin fola më lartë dhe në të njejtën kohë ndjejnë keqardhje për ne që nuk i kuptuam me kohë.
2.
Shumë herë jam befasuar se si në pamundësinë tonë për të qeshur me veprimet e Serbisë sepse na detyron të qajmë, Evropa nuk qesh, paramendo Serbia e cila luftën e filloi në Slloveni dhe e përfundoi në Kosovë, na gjykon në Hagë, i gjuhet edhe Kroacisë, Bosnjës dhe Evropa po i ofron stabilizim asocim që duhet të ndodhte e kundërta që të sulmuarit ta akuzojnë Serbinë për të gjithat që i bëri në 10-20 vitet e fundit, të kërkohet nga ajo që të kërkoj falje ashtu si i kërkuan falje gjermanët popullit hebre. Po ska si të pendohet Serbia kur në vend që të ndëshkohet ajo akuzon, përfiton koncesione, Schengenin, madje edhe i propozon Kombeve të Bashkuara disa pika që KB po i merr parasyshë dhe po këto KB po e mohojnë Ahtisarin dhe përpjekjen e tij, që në gjuhën e kuptueshme dmth përpjekjen e vetë Kombeve të Bashkuara. Ne ka qenë dashur ta kuptojmë këtë shumë më herët, se kemi pas një Travel Document (dokument udhëtimi) të lëshuar nga UN dhe askush nga anëtaret e Kombeve të bashkuara nuk e pranoi atë document që e lëshon UN. Paradoks apo jo???
Po t’i kishim mbi 50 shtete islamike që do ta pranonin Kosovën mesiguri kjo nuk kishte ndodh. Po të kishim përkrahjen e Vatikanit mesiguri kjo nuk kishte ndodh, po të kishim Qeverinë më proaktive, mësiguri kjo nuk kishte ndodh, po të ishim ne si popull më të ndërgjegjëshëm, mesiguri kjo nuk kishte ndodh. Janë këto pak nga shumë hamendjet të cilat përsëriten në ndejat e përditshme kosovare.
Dhe për të gjitha këto unë më së shumëti e kisha fajësuar Akademine e Shkencave dhe të Arteve të Kosovës, kisha kërkuar nga ata si strukturë akademike da dalin me një plan strategjik zhvillimor proaktiv, jo gjenocidial si Akademia e Serbisë, por një plan të detajizuar se ku do të shkoj ky vend të themi në 20 vitet e ardhëshme, një plan të cilin do ta implementonte Qeveria, cilado që do të vinte në pushtet, pastaj do t’i mbyllej goja secilit që akuzon se, Qeveria nuk ka njerëz profesionist, Qeveria është e korruptuar, aty ka nepotizëm e më tha e të thasheve të shumëta???!!!. Sepse Akademia i ka demek kokat më të mëdha të kombit dhe po që se plani nuk do të ishte i mirë atëherë do të dihej sakt kush është fajtor apo kush e çon këtë popull përpara e kush e merr atë në qafë.
Bashkësia Islame dhe Kisha Katolike duhet të krijonin një sinergji më të madhe dhe më proaktive që t’i kundërvihen kishës ortodokse Serbe e cila me aq këmbëngulje lufton për mbrojtjen e monumenteve të kulturës dhe trashigimisë, dhe këto të tonat sikur nuk e kanë as monumentet e as kulturen. I kemi edhe ne sa për të rikujtuar.
Konsideroj që duhet urgjentisht të organizohet një forum i dy komuniteteve tona fetare dhe të hartojnë edhe këta një strategji kombetare për t’i dhën xhevap kishës ortodokse e cila i harton politikat okupuese të Qevreisë së Serbisë e cila po e ka vështirë të dal nga ai mentalitet.
3.
Evropa do të duhet ta rishikoj qëndrimin e vetë…, po Spanja e para t’i jap të drejta Katalonasve nëse këtë neve na e fut si standard dhe respektimin e pakicave, pastaj Serbisë, disi Hungaria e ka lënë anash çështjen e hungarezëve apo jo? E shumë e shumë gjëra tjera.
Serbisë mund t’i ndihmoj vetëm Evropa që ta bëj dekontaminimin e mentalititetit okupues, dhe të aktrimit të viktimës, këtë dekontaminim nuk mund ta bëj Vladimir Arsenijeviq me OJQ-në e tij të vogël në Beograd, këtë mund ta bëj vetëm Evropa duke kërkuar nga Sërbia të paguaj për të bëmat e saj. Tash ata për çdo akuzë nga Koroacia apo Bosnia pohojnë se në ato vite ishte Jugoslavia, e jo Serbia ajo që i bëri gjenocidet, nëse është kështu atëherë pse automatikisht edhe Federata Mali i Zi dhe Serbia është pranuar në OKB si trashigimtare e Jugoslavisë, dhe të gjitha asetet e Jugoslavisë i trashëgoi Serbia, si Ambasadat, lidhjet diplomatike, ekonomike, madje shkojnë më shumë në histori edhe ne Ligën e të painkuadruarve etj.
Fatëkeqësisht standardet tek ne janë kuptuar si vetëm për kënaqjen e pakicave e kryesisht serbëve, dhe infrastrukturës rrugore, standard është edhe Spitali dhe për këtë do të flas më posht.
4.
Katër pikat e propozuara të Qeverisë sonë po e dëshmojnë se Qeveria po e kalon testin dhe është për këtë popull, është përgjegjëse për veprimet e veta në rafshin politik, por jo edhe në atë strategjik, ekonomik, social etj. Na duhet më shumë angazhime për pranimin e shtëtësisë sonë në botë që të mund ta zëmë një vend në Kombet e Bashkuara. Targeti duhet të jetë Bota Islame e cila ka një gatishmëri të shprehur për të na pranuar por duhet net ë lëvizim në drejtim të Lindjes për momentin. Vatikani është shprehur haptas se nuk do ta prish raportin ekumenik me kishën ortodokse Serbe. Po që se do të jemi në gjendje ta bindim Vatikanin do ta kemi mbarë kontinentin e Amerikës latine, dhe në Lindje po që se e bindim Arabinë Saudike dhe Iranin do ta kemi mbarë kontinentin e Afrikës dhe pjesën e madhe të Azisë, pastaj Samarxhiqi nuk do të mund të dal me pikat që do ta cenonin qenësinë e Kosovës me apo pa aprovim të Ban Ki Moon-it apo Brukselit. Dhe
Qeveria duhet të kuptoj njëherë e përgjithëmonë se kemi të bëjmë me qasje të ndryshme, se kjo punë nuk është e lehtë dhe mospunën duhet ta ndëshkoj (ashtu si e ndëshkon krimin në Shëndetësi dhe assesi në atë mënyrë e tash presim ta shohim ndoshta edhe ndonjë profesor universiteti apo ministër) dhe duhet pak të qaj foshnja që nëna ta mëkoj apo jo?
5.
Mitrovica- aq sa duhet fajësuar KFOR-in francez për ngjarjet në Mitrovicë në gati një dekadë, po aq duhet fajësuar edhe krerët lokal politik dhe vetë popullatën e Mitrovicës.
Me ardhjen e NATO-s në Kosovë kontigjenti rus ka qenë i ndaluar që të hyj në Rahovec dhe të gjithëve u kujtohen ato protesta të qytetarëve të kësaj komune, që nuk i prnaojnë Rusët që të jenë me kontigjentin e vetë në Rahovec sëbashku me Gjermanët dhe Holandezët.
Njerëzit atje i kanë bllokuar të gjitha hyrjet në qytet madje nuk kanë lejuar as konvojet humanitare, sepse njherë janë djegur nga rusët dhe tash po i fryejnë edhe kosit. Mesazhi i dërguar e ka arritur qëllimin që të tregohet gatishmëria dhe uniteti i popullatës për ta shfaqur pakënaqësin dhe kjo ka rezultuar me sukses.
Edhe atje ka dy lokalitete me serb, por asnjherë nuk kanë lejuar që të enklavizohet ajo ashtu siç është bërë në Mitrovicë. Kësaj i ka ndihmuar edhe KFOR-i holandez i cili dy apo tri herë ka marrë iniciativa që të mbledh armë si nga Shqiptarët poashtu edhe nga Serbët. Kjo i kontriboi shumë që për një kohë kaq të gjatë të mos ketë konfliktendëretnike atje.
Mitrovica natyrisht që është ndryshe sepse është shumë afër kufirit me Serbinë, por atje ka qenë dashur të jetë KFOR-i francez që të punoj në çarmatimin e Serbeve jo vetëm në kontekstin e armëve per se por edhe të kontrabandës dhe moskontrollit të pikave doganore që të mos vij situate në këtë gjendje si është sot.
Dhe ai burri i dheut nga Mitrovica i cili këmbëngul ta ndërtoj shtëpinë e vet dhe rrefuzon të marr para nga ofertat e qeverisë Serbe tregojnë heroizëm, por më duket se ai është i vetmuar dhe për këtë duhet të reflektoj jo vetëm Mitrovica, por e tërë popullata e kosovës.
6.
Heronjët e Kosovës- shpesh dëgjoj zërat se dora e shtetit duhet të shtrihet në të gjitha fushat dhe me këtë plotësisht pajtohem. Po më shumë kisha dashur që të shtrihet në Emergjencën e kosovës në QKUK ku ka pak kushte që i plotësojnë standardet. Mund t’i këmi asfaltet si të Suedisë dhe Finlandës, por jo edhe Shkollat dhe Spitalet. Edhe kjo është standard.
Dhe nëse flasim për Intenziven në QKUK, kur mbi 2000.000 banorë të kosovës i drejtohen në raste më të tmerrshme, atëherë po ju them se 8 shtretër me pajisje për trajtim intenziv nuk mjaftojnë. Në asnjë mënyrë!!!
Dhe ata humanistë që punojnë në atë intensive, mendoj se e kanë shumë vështirë në çdo aspect, ata nuk guxojnë ta këpusin një furnizim me oksigjen për shembull për ta zëvendësuar më një pacient i cili erdh më taze dhe i cili duhet të prêt derisa të vdes dikush nga ai repart e pastaj të marr pakëz oksigjen.
Për mua hero i Kosovës është doktori Adem Jaha në Emergjencë dhe Burbuqe Bruqi në Intenzive. I përmenda vetëm dy emra këtu se këta i njoh personalisht, por janë edhe shumë të tjerë që nuk i njoh, por e mirënjoh dhe i përkulem punës së tyre herioke.
Thursday, November 20, 2008
THENIE TE ZGJEDHURA
Mendimet më shkojnë në pakufi e çdoherë mbetem në mes
Feja është për ata që i frikohen ferrit dhe shpresojnë parajsën, shpirtënia është për ata të cilët kanë dalur prej tyre
Njeriu i madh ka vepra dhe gabime, njeriu i vogël i ka vetëm gabimet
Na mungon vokabulari tokësor për çështje qiellore
Në pritje të homo gnosticus-it, homo sapiens-i shuhet duke e vrarë vetën
Në Terra Reralistiae çdogjë është reale, edhe ëndrra vetëm se duhet të lexohet me kodin ëndërror
Humbësi me i madh është ai i cili për çdo deshtim gjen arsyetim
Wednesday, November 19, 2008
Thënie të zgjedhura
“çasti çdoherë është më i shpejt se mendja prandaj atë e kuptojmë kur ai na lë”
“në asnjë mënyrë nuk mund të matet një gojë që dërdëllis me një gojë të heshtur, sepse kjo e fundit mbyllet kur vërtet ka të thotë diçka të rëndësishme”
“koprracia e fatit asnjëherë nuk krijoi një humnerë ku do të treteshin të gjitha ëndrrat dhe shpresat tona”
“në asnjë mënyrë nuk mund të matet një gojë që dërdëllis me një gojë të heshtur, sepse kjo e fundit mbyllet kur vërtet ka të thotë diçka të rëndësishme”
“koprracia e fatit asnjëherë nuk krijoi një humnerë ku do të treteshin të gjitha ëndrrat dhe shpresat tona”
Thursday, October 09, 2008
copeza nga NIBIRU
UNË E LIGA QË DO TË MBAHET NË MEND
Është kohë e të paaftëve
Të sjellin ciklin e ligësisë
Në makadamin PVC
Ti e di se jam mjeshtër
I fjalës së shkruar dhe
Këtë e pranon vetëm kur je vet
E kështu je rrallëherë sepse në kenobiumin tënd
Banojnë vetat e çakardisura të cilat
Plotëpjestohen me të ligën time
Prap ekonomia kosmike është barazuar
Ti do të mbash në mend
O UNË
TRINITY
Dëshpërimi, krimi dhe mallkimi
Kjo trini të cilës i përkulemi në vetmi
GRUAJA SI E LIGIA
Jeni mësuar ta trajtoni si të ligë
E ta himnizoni si perëndeshë
Jeni mësuar ta eksploatoni seksualisht
E ta kënaqni pa vetëdijen tuaj
Jeni mësuar ta shikoni në sy
E ta shihni vetën perandor të buzëqeshur
Jeni mësuar ta ledhatoni me fjalë
E ta shkulmoni zemrën e sajë
Jeni mësuar ta puthni ngrohtë
E t’ia djegni qenien e sajë
Kurse ajo e keqja sapo të vijë në pushtet
Sundon si burr i keq
Kurse ajo e keqja në fuqi përcjell
Vetëm instinktin e vet dhe
Nuk mendon me kokë por me zemër
Kurse ajo e ligia të shkel
Në kokë si burri i fortë shkel gjarpërin
Puth atë derisa të unifikohet
Kurse ajo e ligia që ec
Si vdekja me armaç të zi
Rënd parakalon me mendje të kthimit
E harron se e dogji fronin nga i cili
Sundonte gruashëm
Thursday, October 02, 2008
Një koment modest për librin e KUN-it
F a r a d i n
Në fshehtësinë e dritës
Eusatuha pashë
Fotografinë e fëmijërisë përjetova
Në frutat e lëngshme jargët më pushtuan,
Përmes fluturës së djegur në qiri
Amfiteatër e akropole të kllapitur
Shkrumbonin me dehje përplot etje
Si kandil i uritur me përmasa amshimi
Të zezën, në të bardhën e pashë
Shumëbojshe ishte shpirti
E me flatra engjëjsh përkëdhelja
Gjuhën e eliksirit të ngjyrës
Në letrat e kredhura
Përhershmëria griste njësinë e shumësisë.
Taxhudin Shabani, Shkup
Në fshehtësinë e dritës
Eusatuha pashë
Fotografinë e fëmijërisë përjetova
Në frutat e lëngshme jargët më pushtuan,
Përmes fluturës së djegur në qiri
Amfiteatër e akropole të kllapitur
Shkrumbonin me dehje përplot etje
Si kandil i uritur me përmasa amshimi
Të zezën, në të bardhën e pashë
Shumëbojshe ishte shpirti
E me flatra engjëjsh përkëdhelja
Gjuhën e eliksirit të ngjyrës
Në letrat e kredhura
Përhershmëria griste njësinë e shumësisë.
Taxhudin Shabani, Shkup
Thursday, July 17, 2008
Ka shprese…!
Fahredin SHEHU
Para një muaji e botova një shkrim në gjuhën angleze për lexuesit Evropian. Shkrimi me titull “Tales from Ahtisaria” ose Rrëfimet nga Ahtisaria; janë shpalosur disa nga manifestimet e mrekullive të shtetit më të ri në botë, pra për Kosovën, ato fenomene ishin vetëm disa sespe nuk e duronte hapsira e shkrimit që të shkohet më tej prandaj është ndarë në disa pjesë dhe është botuar vetëm pjesa e parë.
Jemi dëshmitarë të ndodhive, progresit dhe të ligave dhe asnjëra nuk na befasoi, u befasua vetëm Albin Kurti. Mesiguri se do ta ngrisim zërin vetëm në varr njëlloj si tek poezia e Khalil Gibranit ”…I mjerë është ai popull i cili nuk i thurr petkat që i veshë, I mjerë është ai popull i cili nuk e shtrydh mushtin për verën që e pi, I mjerë është ai popull i cili nuk e ngrit zërin pos në varreza…”
Edhe ky shkrim është them lirisht një pjesë e mrekullueshme që na jep shpresë, sepse me krijimin e Kosovës apo Landit Ahtisaria (për t’u dalluar nga Shqipëria sepse kemi identitet të ri, flamur të ri dhe himnin e nemitur sepse pakoja Ahtisari na la pa tekst) po ndodhkan edhe gjëra të mira.
Syzet tona të zeza që shohin veç zi mund t’i zbehim pakëz e të shohim se kemi një gjyqësor që ia mban anën viktimës, natyrisht në këtë rast të drejtës, Iustitia-së që e kanë dhunuar epoka me rradhë.
Thonë se kush ka pasë punë me Rektorin e UP-se ai e di çka do të thotë të jeshë i përjashtuar nga puna, madje edhe nga pozita e Dekanit për zënkat private të individëve të papërgjegjshëm brenda kolektivit. Muskuloza janë atje në Fakultetin e Kulturës Fizike dhe i përdorin bicepsat.
Por…Dekani Prof. Dr. Mustafë Aliu nuk i përdori muskujt, ai përdori Institucionin e Gjykatës për ta zgjidhur këtë problem. Mënyra më e moralshme, më civilizuese dhe më e drejtë për zgjidhjen e problemit. Ai e paditi UP, dhe Gjykata Komunale e Prishtinës e anuloi si jo të ligjshëm vendimin e Rektorit të UP-së mbi shkarkimin nga posti i Dekanit të Fakultetit të Kulturës Fizike dhe Sportit të Prishtinës dhe e detyron që Rektorati i UP-së t’i mundësoj kryerjen e detyrës me të gjitha të drejtat dhe obligimet. Ai qe i zgjedhur me vendimin e Senatit të UP-së që ta ushtroj detyrën e dekanit nga data 09. 06. 2006 deri më 28. 09. 2009, kurse Rektori e shkarkon me arsyetimin që e di veç ai edhe pse një vendim të tillë ka qenë dashur ta sjell Senati dhe atë me 2/3 e anëtarëve të Senatit (neni 71 paragrafi 4 i Statutit të Universitetit të Prishtinës) dhe atë pas konsultimeve të Këshillit drejtues, Senatit, Këshillit të Fakultetit e krejt në fund edhe Rektori).
Ajo që më jep shpresë është se Tamara ime do të rritet dhe jetoj në një Shtet ku ka drejtësi dhe një Gjyqësor të Pavarur ku respektohen të drejtat e të gjithëve pa dallim. Dhe kjo është mirë t’u tregohet të gjithëve, nënave që mbajnë fëmijë të ardhshëm dhe atyrë që mëkojnë të sapolindurit sepse ashtu qumështi do të kulloj i lirë dhe do t’i rehatoj foshnjet tona.A do ta quaj edhe ajo Kosovën ashtu si e pagëzoi Perandoria Osmane, apo Ahtisaria si e pagëzova unë do të mbetet ta shohim.
Wednesday, July 02, 2008
Thursday, May 29, 2008
LINKS
http://www.ilrmagazine.net/poetry/issue11_po14.php
http://www.worldbulletin.net/author_article_detail.php?id=1264
http://members.tripod.com/sabahudinh/index-3.html
http://letersia.zemrashqiptare.net/article/KritikeAnaliza/4672/
http://www.agimi.com/modules.php?file=viewtopic&name=Forums&t=789
http://floart-press.blogspot.com/2008/04/librat-prej-plastike-poezi-fahredin.html
http://jetonkelmendi.multiply.com/journal/item/139
http://floart-press.blogspot.com/2007/02/poeti-i-nun-eve-mistike-fahredin-shehu.html
http://world-poets.blogspot.com/2006/08/members-of-wps-106-poets-from-26.html
http://www.cafebabel.com/eng/article/3138/the-future-is-death-metal-inspired-art-in-kosovo.html
http://www.cafebabel.com/ger/article/24260/kosovo-zukunft-und-death-metal-kunst.html
http://www.gazetabesa.com/Karvani.html
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Albanians
http://sq.wikipedia.org/wiki/Fahredin_Shehu
http://kosova.albemigrant.com/?p=1427
http://www.horizonti.com/artikujt/artikulli_2004_02_7_1012.php
http://www.zeriislam.com/artikulli/Silentium-II.html
http://www.sa-kra.ch/nektarina.htm
http://www.kontribut.com/intelektualet/img/Fahredin%20Shehu.jpg
http://www.zemrashqiptare.net/article/shqiperia/PersonazheIntervista/2678/
http://www.worldbulletin.net/author_article_detail.php?id=1264
http://members.tripod.com/sabahudinh/index-3.html
http://letersia.zemrashqiptare.net/article/KritikeAnaliza/4672/
http://www.agimi.com/modules.php?file=viewtopic&name=Forums&t=789
http://floart-press.blogspot.com/2008/04/librat-prej-plastike-poezi-fahredin.html
http://jetonkelmendi.multiply.com/journal/item/139
http://floart-press.blogspot.com/2007/02/poeti-i-nun-eve-mistike-fahredin-shehu.html
http://world-poets.blogspot.com/2006/08/members-of-wps-106-poets-from-26.html
http://www.cafebabel.com/eng/article/3138/the-future-is-death-metal-inspired-art-in-kosovo.html
http://www.cafebabel.com/ger/article/24260/kosovo-zukunft-und-death-metal-kunst.html
http://www.gazetabesa.com/Karvani.html
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Albanians
http://sq.wikipedia.org/wiki/Fahredin_Shehu
http://kosova.albemigrant.com/?p=1427
http://www.horizonti.com/artikujt/artikulli_2004_02_7_1012.php
http://www.zeriislam.com/artikulli/Silentium-II.html
http://www.sa-kra.ch/nektarina.htm
http://www.kontribut.com/intelektualet/img/Fahredin%20Shehu.jpg
http://www.zemrashqiptare.net/article/shqiperia/PersonazheIntervista/2678/
Tuesday, May 27, 2008
SHKRIMI DHE METPËRJETIMI SIMBOLIKË
Studim teksti
Flamur MALOKU
SHKRIMI DHE METPËRJETIMI SIMBOLIKË
Fahrudin Shehu këtë mbingarkim të figurës e bënë më vetëdije të plotë, sepse donë të thekson tërë atë që është njerëzore, e cila njerëzore, se pari është individuale në gjykim, ku tani individualja në diskursin e tekstit lidhet padyshim më atë që është e arsyeshme në jetë
Flamur Maloku
Përmbledhja poetike “Kun” e Fahrudin Shehut në përgjithësi si tekst poetik ndërtohet nëpërmjet gjuhës simbolike, pra e tërë teksti poetik rikthehet në diskursin simbolik, duke u identifikuar si shprehje dhe si formë ideore në secilën poezi. Dihet se figura simbolike e shtruar në gjuhën e tekstit hap interpretime e rinterpretime të shumta, andaj lexuesi e ka vështirë të kap kuptimësinë e tekstit në përgjithësi, sepse simboli është ai që diskursin tekstor të poezive e bënë më shumë shtresor, në secilën formë të shprehjes ideore. Mirëpo, varësisht nga kjo poezitë janë të hapura në komunikim më lexuesin, varësisht ligjërimit që është i identifikuar dhe i shoqëruar me shprehjen simbolike. Përpos simbolit edhe figurat e tjera në të gjithë tekstin nuk janë lineare në paraqitje dhe në shënjim, kuptimësia e tyre është e mbingarkuar në theksim. Subjekti këtë mbingarkim të figurës e bënë më vetëdije të plotë, sepse donë të thekson tërë atë që është njerëzore, e cila njerëzore, se pari është individuale në gjykim, ku tani individualja në diskursin e tekstit lidhet padyshim më atë që është e arsyeshme në jetë. Qenia njerëzore në këtë jetë duhet të këtë arsyeshmërinë si në kuptimin e sjelljes ashtu edhe të gjykimit, varësisht pengesave që i ka jeta. Pengesat e shumta janë të pa evitueshme në jetë, të cilat njëherësh të bëjnë që të mos realizosh shumë gjëra. Prandaj mos realizimi i këtyre gjërave në jetë dhe në kohë, e bënë në këtë rast edhe poetin që të rikthehet në kohë gjërave të parealizuara, po tani vetëm si kujtim, kujtim ky pse jo edhe i dëshpëruar. Mos realizimi i këtyre gjërave vetvetiu është dëshpëruese në trupin fizik të kësaj bote. Mirëpo, dëshpërimi subjektiv bëhet edhe më i madh kur preken gjëra intime-personale, kur i referohen një personi të dashur, që ekziston si trup fizik, por që është larg nga subjekti, andaj edhe kujtimi bëhet edhe me i rëndë mbi fatin e parealizueshëm. Fati është i përcaktuar nga Zoti, për secilin individ të kësaj bote, një gjë të tillë subjekti e ka të qartë, andaj edhe pajtohet më këtë. Tani subjekti i mbetet vetëm të kujton, asnjëherë duke mos u zbehur në besim. Pra, e gjithë kjo vetëm sa e përforcon subjektin. Shkurt, e ka forcën e përballimit përgjatë këtij rikthimi, andaj edhe në shtresën e tekstit gjykon me vetëdije të plotë, sepse ka besimin në dritën hyjnore, e cila dritë e shoqëron subjektin përgjatë këtij kujtimi:
Larg të kam
Kujtimi më vjen si dritë ylli
Shuarjen e të cilit
Dot s’e besoj
Kështu më ka bota
Të hutuar
Tek pres flladi
Ta freskoj
Vesa
Drita e yllit figurativisht bëhet shpresë subjektive, shuarjen e të cilit subjekti nuk e beson, pra bëhet forcim shpirtëror. Forcimi shpirtëror- subjektiv e zbutë edhe emocionalitetin përballë asaj që është larg.
E veçantia dhe e përgjithshmja idore
Kështu, theksimi një sistem i këtillë ideor tanimë i shtrirë në tekst del si diçka e veçantë dhe e përgjithshme, e veçantia- individualja, çdoherë duhet të ketë vij komunikimi në besim me të përgjithshmen-zotin, varësisht fatit të brishtë jetësor, varësisht mallit që ka për atë. Ky njëherësh formon edhe binomin; bindje dhe besim, si dhe në të vërtiten e fjalës hyjnore, që në këtë rast të subjekti janë të paluhatshme, e cila gjë bëhet e dituar edhe në fund të poezisë:
Kjo do të bëhet
Mrekulli e përhershme
Fjalë e Perëndisë
Kur thuhet ajo bëhet
E gjithë kjo simbolikisht shprehet mbi atë, që qenia njerëzore patjetër duhet të beson, besimi njeriun e bënë të mendon në mënyrë të arsyeshme dhe të vepron njëkohësisht dhe të gjykon mënyrë të arsyeshme, kjo ide shqiptohet në secilën figurë të përdoruar nga subjekti. Edhe pse subjekti ballafaqohet me mallin për atë. Bindja e këtillë subjektive tanimë e njohur në diskursin e tekstit, autorin e bënë me të guximshëm të gjykon në mënyrë shumë precize edhe për personin që i drejtohet i cili asnjëherë nuk e njoh kurrë vërtetën hyjnore e jetësor, që subjekti i kishte folur për të në jetë. Çdo fjalë e thënë nga subjekti këtu është i përforcuar nga diskursi i dhembjes, i dalur nëpërmjet shenjave personale, kjo personale theksohet dukshëm jo vetëm nëpërmjet shenjave, por edhe nga vetë titulli dy herë i shqiptuar “Unë dhe unë”. Ky titull mund të merret edhe si monolog vetveten, si unë e shqiptuar dy herë, pra autori përballë autorit, por jo është thjeshtë poezi referenciale që i kushtohet dikujt-një personi, se vetë shenjat e dërgojnë tekstin ka referencialiteti:
Ti nuk më beson as mua e as Zotit
Fluturat prej lules në lule shkojnë me vetën në kujtesë
Ti nuk merr mësim as nga unë e as nga ajo vet
Shihet qartë që subjekti i referohet dikujt, referencën e forcon edhe më shumë përemri vetor (ti), kjo ti e shqiptuar në shkrimin e tekstit artikulon edhe idenë e vetë tekstit dhe dhembjen që ka subjekti karshi atij personi. Andaj, autori bëhet shumë gjykues, ndaj tij, duke e ngritur deri në atë masë edhe besimin, ku edhe trajta e shqiptuar emocionale merr edhe formën e padëshiruar në përshkrim. Duke u theksuar vazhdimisht shprehja personale përballë këtij personi, të cilin subjekti e sheh të pandryshueshëm në kohë dhe në jetë, shpaloset edhe vetë bindja subjektit në mos ndryshueshmërinë e këtij personi, edhe pse autori i flet nga afshi i zemrës me plotë bindje Kështu, vazhdimisht autori flet me këtë tip diskursi në të gjithë tekstin, duke shpalosur veten e vetveten si në besim, ashtu edhe në gjetjen e vërtetë, dashuria e tij është ajo që buron nga lartë, kjo e mbanë gjallë autorin.
Tuesday, April 29, 2008
La glorificazione dell'immagine Divina
La glorificazione dell'immagine Divina
Scritto da Fahredin Shehu e tradotto da Darien Levani
Giovedì 24 Aprile 2008 09:18
Opera di Artan BalajL’arte contemporanea è solo uno dei mezzi di comunicazione del ventinovenne Artan Balaj che in maggio sarà in Puglia per la XIII Biennale dei Giovani Artisti dell'Europa e del Mediterraneo.
Che cosa vuole dirci con il suo linguaggio di colori e con la creatività simile alla silenziosa reazione chimica, con le immagini proiettate dall’interno della tela. Artan Balaj emerge nel momento in cui l’arte visiva in Kosovo oscilla tra il visibile e l’invisibile, tra la letargia e la ribellione peculiare, tra ciò in cui siamo abituati in nome del tradizionale e tra il contemporaneo, con il suo sigillo trasformato in disegno di classicismo in forma e medie fuse che egli consuma con l'articolato maestria e ispirazione dal reale, surreale, fino al astrazione occultista, che lo distingue da altri artisti nella sua quintessenza, lo distingue anche per il suo lirismo e trascendentale urbano. L’impegno per l'illuminazione della sua arte e simile nel nascondere e nel mostrare la realtà culturale che paralizza.
KKKDa tutto ciò l'arte afferrabile dai consumatori; è esoterico, dimensione sacrale della possibile presentazione della realtà silenziosa, la visualizzazione infrarossi e ultrasuoni della vibrazioni nella forma del disegno di onde elettromagnetiche del suono, che ci picchia con la lingua di campane, ci sveglia dalla letargia, poi attraverso la riflessioni (effetto Albedo), attraverso la paura, la realtà e la meta-realtà che viene tirato come una tenda al teatro e per giocare in tutto il raffinato linguaggio artistico, manifestando silenzio collettivo su una varietà di fenomeni di natura biologica (spermatozoide e ovulo), fisica/natura (suoni e forme), natura e spirito (paura, tenebre e luce) e ottiche (colore, sfumatura e prospettive) che emerge come un primo strato di materiale manifestato in tela.
Che cosa fa per me Artan Balaj, distinto artigiano di stili, mezzi, di tecniche artistiche, libertà individuale, di coraggio e di lirismo di questa espressione e nella sua assolutezza creatività, che inaugura le tracce e offre opzioni per le generazioni più recenti, non in qualcosa di nuovo in senso pionieristico, ma come un annuncio nel vedere qualcosa di diverso dalla moltitudine dello spazio artistico nel cielo, ad illuminare un'altra stella che glorifica l’immagine divina.
http://www.albanianews.it/arte-e-design/la-glorificazione-dell-immagine-divina
Scritto da Fahredin Shehu e tradotto da Darien Levani
Giovedì 24 Aprile 2008 09:18
Opera di Artan BalajL’arte contemporanea è solo uno dei mezzi di comunicazione del ventinovenne Artan Balaj che in maggio sarà in Puglia per la XIII Biennale dei Giovani Artisti dell'Europa e del Mediterraneo.
Che cosa vuole dirci con il suo linguaggio di colori e con la creatività simile alla silenziosa reazione chimica, con le immagini proiettate dall’interno della tela. Artan Balaj emerge nel momento in cui l’arte visiva in Kosovo oscilla tra il visibile e l’invisibile, tra la letargia e la ribellione peculiare, tra ciò in cui siamo abituati in nome del tradizionale e tra il contemporaneo, con il suo sigillo trasformato in disegno di classicismo in forma e medie fuse che egli consuma con l'articolato maestria e ispirazione dal reale, surreale, fino al astrazione occultista, che lo distingue da altri artisti nella sua quintessenza, lo distingue anche per il suo lirismo e trascendentale urbano. L’impegno per l'illuminazione della sua arte e simile nel nascondere e nel mostrare la realtà culturale che paralizza.
KKKDa tutto ciò l'arte afferrabile dai consumatori; è esoterico, dimensione sacrale della possibile presentazione della realtà silenziosa, la visualizzazione infrarossi e ultrasuoni della vibrazioni nella forma del disegno di onde elettromagnetiche del suono, che ci picchia con la lingua di campane, ci sveglia dalla letargia, poi attraverso la riflessioni (effetto Albedo), attraverso la paura, la realtà e la meta-realtà che viene tirato come una tenda al teatro e per giocare in tutto il raffinato linguaggio artistico, manifestando silenzio collettivo su una varietà di fenomeni di natura biologica (spermatozoide e ovulo), fisica/natura (suoni e forme), natura e spirito (paura, tenebre e luce) e ottiche (colore, sfumatura e prospettive) che emerge come un primo strato di materiale manifestato in tela.
Che cosa fa per me Artan Balaj, distinto artigiano di stili, mezzi, di tecniche artistiche, libertà individuale, di coraggio e di lirismo di questa espressione e nella sua assolutezza creatività, che inaugura le tracce e offre opzioni per le generazioni più recenti, non in qualcosa di nuovo in senso pionieristico, ma come un annuncio nel vedere qualcosa di diverso dalla moltitudine dello spazio artistico nel cielo, ad illuminare un'altra stella che glorifica l’immagine divina.
http://www.albanianews.it/arte-e-design/la-glorificazione-dell-immagine-divina
Wednesday, March 26, 2008
Dita e Pavaresise
Agim Metbala( Poet per femijë) Fahredin Shehu ( Në mes), Xheladin Hamza(Poet)
Ne hotel "Park Plaza", ne Rahovec, ne diten e Shpalljes se Pavaresise
Friday, March 14, 2008
RUMI
nga
Fahredin Shehu
fahredin.shehu@gmail.com
oxorcenter@gmail.com
+377 44 255 091
Qendra për promovimin e dialogut mes kulturave
Prishtinë
Absrtakti_______________________________________________________________
Vepra e Xhelaluddin Rumiut, paraqet akt dhe më shumë se akt, njohje dhe më shumë se njohje, art dhe me shumë se art, andaj vetëm ballafaqimi sipërfaqësor me gjithë teurgjinë e tij nuk do të mjaftonte dhe për ketë ai vetë e argumenton me metaforën e shkumës dhe oqeanit, apo me thenien...mos pyet kush jam dhe nga vi por më mirë merr atë që kam në duar...dhe vertët atë që ai ka në duar paraqet gjurmën më të manifestueshme të vulave engjëllore, ose materializimin e qiellores në tokësoren.
Akti i Semasë si përpjekje e hyrjes në orbitën engjëllore, do të merr një pjesë bukur të madhe të këtij punimi.
Semazeni, domethënia, roli dhe performansa e semasë- valles rituale , si dhe muzika si pjesë kmplementare e semasë.
Tre nivele të njohjes; Egsoteria, Mesoteria dhe Esoteria në veprën e Rrumiut si dhe dinamika e meditimit si kontrapunkt, si kategori e katërt e plotënisë së Fenomenit RUMI, dhe si kategori e tretë e Estetikës së Fahredin Shehut.
Kategorizimi i tij në rradhën e gjenive parashtron pyetjen; a i takon ai kësaj kategorie? Rradhitja e tij ne rrjeshtin e profetëve, prap nuk e arrin nivelin e tyre dhe për këtë do të flas më shumë në pjesën e fundit mbi artin e tij.
_____________________________________________________________
SEMAJA
Është fjalë arabe që e ka kuptimin e dëgjimit, shqyrtimit; dhe ka përdorim të gjerë në gjuhët persiane dhe turke por edhe në gjuhët tjera perendimore që e identifikojnë si praktikë SUFI per se, për t’u referuar valles rituale të zhvilluar nga Xhelaludin Rumi .
Semaja është Meditim Dinamik par excellence, si koncept i zhvilluar nga Sri Bhagwan Rajneesh OSHO, dhe pikërisht ky i fundit e inkorporoi në programin e rregullt të meditimit të mëngjesit, në “OSHO Commune” në Poona, Indi. Poashtu edhe G.I Gurdijeff , është inspiruar nga Rumiu me vallëzimin sakral të tij të njohur si “Qarqet Oum”
Kur flasim për meditimin parasegjithash aludojmë në mendimin e thellë gjë që është në kundërshtim të meditimit si praktikë. Meditimi është gjendje mentale pa-mendim dhe klimaksi në meditim arrihet kur shuhen të gjitha mendimet. Kështu që Semaja është mjet shumë i përshtatshëm pë ta arritur atë gjendje të pa-mendimit.
Këtu kemi të bëjmë më zhvillimin e inteligjencës intuitive andaj instrumenti në këtë praktikë, i cili përdoret për ta sofistikuar këtë teknikë është arti muzikor i cili nxit qendrat energjetike, në Tesavvuf të njohura si Lataif , deri në shkallë të Fanasë apo tretjes në esencën e Perendisë. Rumi i kushton një poezi të tërë në kuadër të Mesnevisë së tij, kallamit, Ney-it, i cili përdoret për t’i zgjuar këto qendra energjetike, të cilat janë poashtu prezente në traditat esoterike të Kaballës hebreje, traditës Kineze dhe Vedës Hinduse.
Krahas veshëmbathjes së caktuar, muzikës dhe gatishmërisë së të inicuarëve, gjatë semasë edhe parfumi luan rolin e rëndësishëm i cili poashtu ndikon në gjendjen psikofizike të njeriut.
Simbolika e semasë-valles rituale- çdo moment dhe çdo element i Semasë, ai koncert shpitëror, përmban simbolikë . Semaja është manifestim i lëvizjes së trupave qiellor ku shejhu, ose udhëheqësi i Semasë, mentori; simbolizon diellin ose aksin e sistemit dinamik të Galaktikës, kurse dervishët, të inicuarit, në lëvizje rrethore, simbolizojnë planetet, pra kemi të bëjmë me një valle kosmike, për unifikim me kosmosin.
Koka e Semazenit , mbështetet në 23°, njëlloj si aksi i planetit të Tokës, dhe kjo ndihmon që lëngu i veshit të mos tundet e të humbet barazpesha. Një këmbë mbahet në lidhje me tokën, me gravitetin, dhe vija vertikale e padukshme, nga veshi deri te këmba, e mban fort semazenin që të mos bjerë.
Pastaj edhe duart e kanë funkcionin e vetë; ku shuplakat janë të kthyera njëra kah toka e tjetra kah qielli. Njëra është për diellin e tjetra për hënën dhe e gjithë kjo e përcjellur me muzikë të komponuar enkas për Sema, shpeshherë e shoqëruar me vokale. Kjo muzikë nuk është qëllim por mjet-Lift për kapërcim nga një gjendje që ne e cilësojmë si normale në një gjendje të ekzaltuar mentale.
Rumiu për Semanë thotë:
Shoh ujërat që vrushkullojnë nga gurrat e tyre
Degët, lisat që vallëzojnë si penduesit
Gjethet që me duar rrahin si muzikantë
(Mathnawi, IV, 3265-3268)
Kurse për lëvizjen thotë:
Gjithëçka lëviz
Të dashuruarit bien në përroin e dashurisë
Në përroin më ujë hyjnie
Që kanë zgjedhur
Dhe qajnë
Dhe rrënkojnë
E si gurë mulliri në qiell
Dhe s’rrijnë dot një çast të heshtur
Dashuri ...
Dashuri ...
Ti ke mbushur universin me furtunë.
Zemra ime për natë kërkon një yll
Ta bëj të mos pushoj një çast
Si unë.
Semaja zhvillohet me semazenë të veshur me të bardha që simbolizon mbulesen, Qefinin e kufomave. Ata janë mbuluar edhe me një kaftan të zi dhe të gjerë të cilat paraqesin varrin, kurse në kokë mbajnë kapela- Sikke, të larta nga qoha (leshi i përpunuar) që simbolizojnë gurin e varrit. Shejhu hyn në mes dhe është lidhja mes tokës dhe qiellit. Semazënët pasojnë duke formuar tri rrathe (hallka), në Semahane (vendi ku zhvillohet Semaja), që simboloizojnë tre etapa të afërimit me Zotin; etapa e diturise, etapa e zbulimit (keshf) dhe më në fund etapa e unifikimit (Vusul) duke u pëshëndetur me shejhun në mes i cili qëndron në tepihun e kuq. Semazenët e flakin kaftanin e zi duke e larguar kështu shtresën trupore të vdekshme për t’u rilindur. Ata nga Shejhu kërkojnë lejen për nisjen e Semasë e pastaj ngadal fillojnë t’i hapin duart si krihë në fillim me lëvizje rrethore të ngadalshme gjithnjë duke i shpejtuar. Dora e djathtë e pranon energjinë kosmike-mëshirën kurse e majta e kthyer kah toka pë ta dhuruar këtë mëshirë, e cila ka kaluar nëpër zemrat e tyre dmth pasi që e kanë ngohur me dashurinë e tyre.
E gjithë kjo është e përcjellur me muzikë në fillim të me Kudum- daulle që janë simbol i burisë së ditës së Gjykimit dhe me Ney. Hallka është formuar me dy gjysmë harqe ku njëra pëfaqëson mbylljen e shpirtit në pranga të materies kurse tjetra harkun e ngritjes kah Zoti. Pas rrotullimit të katërt valles i bashhkangjitet edhe shejhu. Semaja simbolizon sistemin planetar ku shejhu është dielli kurse semazenët janë planetet. Kur shejhu nis të bëj Semanë fillon muzika e Neyit që paraqet finalizimin e unifikimit. Kur shejhu kthehet në vendin e vetë, Semaja ndëpritet dhe nis këendimi i Kur’anit si pëgjigje e Zotit për Semazenët. Më në fund është përshëndetja dhe përmendja e Zotit HU sepse vetëm Atij i drejtohet ky adhurim.
Për melodinë e Neyit Rumi thotë; E kam pyetur Neyin përse qan, kurse Neyi u përgjigj se e kanë ndarë nga Neyistani ashtu që nuk mund të jetoj pa qarë dhe pa klithur.
Qëllimi i Semasë është arritja e unifikimit me Zotin (Vusul) nëpërmjet përkushtimit të thellë.
Semazeni- është personi i cili e ekzekuton apo praktikon Semanë, si teknikë mjaftë të ndërlikuar. Qëllimi i Semazenit është që nëpërmjet Shejhut-mentorit kah i cili orientohet, të arrijë unifikimin me Perendinë. Lidhja apo raporti Murid dhe Murshid , është e bazuar në përkushtim të plotë, dorëzim të plotë i cili e udhëheq një Murid 1001 netë në Tarikatin Mevlevi ( me qëllim të përpunimit të egos deri tek shuarja e tij pas arritjes), para inicimit të mirëfillët i cili duhet të shërbej të gjithëve që janë në tekke, duke kryer punët nga më të ndryshmet. Pastaj në praktikën e Semasë, Muridi duhet plotësisht t’i nënshtrohet urdhërave të Murshidit sepse ky e njeh nivelin shpirtëror dhe afinitetin e Muridit, andaj më së miri di ta udhëheq në këtë rrugë jo edhe aq të lehtë. Murshidi e udhëzon në të gjitha hapat e zhvillimit shpirtëror, sepse këtu kemi të bëjmë me një shkollë të veçantë të sofistikimit shpirtëror, me psikologji personale.
Tri nivele të njohjes; Egsoteria, Mesoteria dhe Esoteria
Parase me hy në veprën e Rumiut do të ndalemi në spjegimin e shkurtë të tre kategorive epistemologjike, gnoseologjike apo në islam kategori të Irfanit; Egsoteria, Mesoteria dhe Esoteria, respektivisht grupe njerëzish që kategorizohen në këto lloje dijesh si Ahl i Zahir, Ahl i Batin dhe Ahl i Keshf. Gjuha me të cilën ka folur Rumiu në veprat e tija dhe jo vetëm ai por edhe Muhyuddin Ibn Arabi, Ibn Al Farid, Yunus Emre etj., e posaçërisht e Mensur Hallajjit, ka qenë gjuha e niveleve epistemologjike e cila shpesh ka hasur në keqkuptime, sikur rasti i Hallajjit, ai edhe është ndëshkuar për thenien e tij të famëshme Enne el Hakk- Unë jam E vërteta, Unë jam Zoti, në gjendje të ekzaltuar kur egoja e tij është shkrirë në esencën e Perendisë (Fana Fillah) që për Zahir (këndvështrimin e sheriatit) paraqet Shirk (idolatri, përshkrimi ortak Zotit), ndërsa në gjuhën e Batinit ( të të fshehtës), paraqet ndjenjën e arritjes në Fanna (shuarje)
Vepra e Rumiut shquhet me nivele të kuptimit apo Oktava si kishte me u shpreh G. I Gurdijjef në veprën “Në kërkim të mrekullisë- Fragmente nga mësimet e panjohura” të Pyotr Damyanovich Ouspensky , dhe është e kapshme si për fëmijën duke i lexuar si rrëfime, ashtu edhe për një studiues ordiner egzoterik i cili e studion materien e veprës së Rumiut (niveli i egzoterisë), për ata të frymëzuar me artin letrar si vepër letrare (niveli mesoterik) dhe për ata që janë në rrugë Tariqqa, të cilët kërkojnë domethënien e thellë dhe rrugën e rafinimit shiprtëror nëpërmjet Mesvevisë së Rumiut, veçanërisht në vëllimin e saj të tretë dhe të katërt (niveli i ezoterisë). Kështu Rumiu krijon një sintezë të mrekullueshme të kategorive të ndryshme të njohjes dhe praktikës, “Në të Shpirtënia, Racionalizmi dhe Etika universale kanë gjetur një sintezë të shëndoshë”
Që në fillim të këtij punimi është cekur puna e OSHO-s dhe Meditimit Dinamik i cili kryekëput buron nga teknika e semasë dhe punës së Rumiut. Këtu Meditimi dinamik që është koncept bashkëkohor për Semanë, është kontrapunkt në relacion të muzikës, veprimit dhe mosveprimit, respektivisht gjetjesë së Zeros Absolute në qenien e individit. Një kompozicion i tillë simfonik i akteve kreative paraqet kontrapunkt i cili e rrumbullakëson PUNËN e Rumiut e përbërë prej:
• aktit të shkrimit artistiko- sakral, transcendental, Terurgjik, (veprimtaria letrare);
• aktit të muzikës sakrale, ( koncepti i NEY-it);
• aktit të meditimit (Semaja), dhe;
• përçimit të impuilsit kosmik nga qiellorja kah tokësorja, nëprmjet Ashk-ut (dashurisë) pra të krejt fenomomenit RUMI.
Kur jemi tek impulsi kosmik , flas për transformimin e energjisë hyjnore në vijën vertikale, në raportin e tokësor për mbërritjen në nivelin më të lartë; atë të adeptit, Evlijaut ( nga Wali; mik i Zotit), që është një nivel nën Profet dhe shkon nga toka kah qielli, ndërsa në raport me Profetin shkon nga qielli kah toka, dhe bëjmë dallim mes Ilham-it (inspirimit) dhe Wahj-it (Revelatës, shpalljes), të cilat në Estetikën e NUN-it kategorizohen në nivelet Zanati, Arti,Teurgjia dhe Revelata.
Në këtë mënyrë dinamika në meditim, Semaja, deri tek arritja e pikës Zero absolute me meditimin e heshtur për ta arritur heshtjen absolute, Zikr-i Hafi , Zeron absolute, janë dy skaje respektivisht dy modele të ndryshme të të njëjtit qëllim, sepse Meditim dmth mosbërje.
Në disa shkrime të mëherëshme kam potencuar se...Na mungon vokabulari tokësor për çështje qiellore, dhe pikërisht këtë Rumiu e konsumon më së miri nëpërmjet poezisë e cila jep lirinë për shprehjen e të panjohurës, të të përtejmes, e cila mbërthen në vete misteret e niveleve epistemologjike dhe ato intuitive, të të menduarit lateral , logjik dhe gnoseologjik.
Arti i Rumiut
Arti i Rumiut ka mbet monumental si për kah përmbajtja ashtu edhe për kah vëllimi dhe esenca. Rradhitet ndër poetët më prominent i të gjitha kohërave në fushën e transcendentales si në Lindje ashtu edhe në Perendim e sa i përket Islamit, nuk ka libër të shkruar mbi Sufizmin e mos të zë ndonjë vend të konsiderueshëm edhe vepra e Rumiut, që nga koha e tij e deri më sot dhe do të vazhdoj kështu.
Veprat e Rumiut janë të begatshme, cilësore dhe unikale dhe kanë qenë e janë të pranuara nëpër të gjitha cepet e botës. Filimisht janë komente nga baza Kur’anore, e deri tek veprat e Senait, Attarit, Ibn Arabit të shprehura në mënyrë poetike me një origjinalitet të shquar.
Vepra e tij më e madhe poetike me mbi tridhjet e gjashtmijë varje është Diwani Shemsi Tabriz, kryesisht Gazele ose lirika ku shpreh relacione të veçanta me Shemsi Tabrizin dhe dashurinë e tyre hyjnore si dhe roli i Shemsi Tabrizit në krijimin e kësaj vepre gjigante.
Vepra tjetër padyshim më e popullarizuar është vepra voluminoze Mathnawi i Ma’nawi e cila është shkruar vite me radhë rreth dymbëdhjetë vite dhe nuk është e përfunduar. Është shkruar me kërkesën e Husamedin Qelebiut dhe përbëhet prej mbi njëzetegjashtë mijë vargje. Vepra ka karakter didaktik si udhëzim për zhvillimin shpirtëror që i konsumon edhe rrëfimet tradicionale për t’i shfrytëzuar ato për nevojat e të inicuarit. Poeti persian Jami shkuan se Mathnaëi është Kur’ani në gjuhën Persiane. Mathnawi është përkthyer në shumë gjuhë botërore në Perëndim e bënë të njohur Whinfield, Profesor R. A. Nicholson, A. J. Arberry, Annemarie Schiemmel, Eve De Vitray Meyerovitch, Camille dhe Kabir Helminski, parafrazimet e Coleman Barks etj. Në gjuhën boshnjake dy vëllime të para me koment janë përkthyer nga Fejzullah Hadjibajric ndërsa vëllimet tjera janë përkthime nga anglishtja nga përkthimi i E.H. Whinfield.
Vepra e tretë poetike është Ruba’iyyat, e cila nuk arriti të popullarizohet si Diwani dhe Mathnawi. Sërish publikut Perendimor ja sjell përkthimi i A.J. Arberry.
Vepra në prozë Fihi ma Fihi është vepër e cila shfaq diskurset më intime në aspekte të ndryshme të jetës shpirtërore dhe personalitetit të tij që nuk është prezente në veprat e tij poetike. Janë ligjeratat e përmbledhura nga I biri I tij dhe muridët.
Makatib është vepra tjetër në pozë, e cila është përmbledhje e letrave të Rumiut dërguar miqëve si Salah al Din Zarkub. Këtu zbulohen aspekte të jetës intime të Rumiut
Vepra Majalis-I sab’ah është poashtu në prozë, e cila është e përbërë prej predikimeve dhe lekcioneve të dhëna në dergah. Predikimet janë më shumë këshilla dhe dallohen në stil dhe kualifikim në të cilin janë ligjëruar.
Ndikimi i Rumiut në punën dhe veprën e shumë artistëve është shumë I dukshëm edhe sot dhe jo vetëm në letërsi, studime, prezantime artistike të Semasë por edhe në muzikë, shërben si frymëzim permanent. Në lëtërsi ndjehet fort ndikimi i tij tek Muhamed Iqbal dhe Khalil Gibran, në pikturë tek Mahmud Farschian, Israfil Sirche në kaligrafi, Maurice Bejart në balet, ndërsa në Muzikë, ndikimi i tij është i shumfishtë, duke filluar nga trashigimia e kulturës Sufi në Turqi me emrat si Omar Faruk Tekbilek, Ercan Irmak, Kudsi Erguner, Kani Karaca, Ahmet Ozhan pastaj në Iran Shahram Nazeri, Shahram Shiva, Muhamed Eghbal, në Izrael; Noa, e deri tek fuzioni i muzikës Sufi me muzikën elektronike të Mercan Dedes .
Kur jemi tek Mercan Dede, i cili kryekëput e demonstron inspirimin e tij në veprën e Rumiut, kemi të bëjmë me një talent të jashtëzakonshëm që prezanton artin e tij duke u dëshmuar si në instrumente folklorike ashtu edhe me ato elektronike duke bërë kështu një unifikim të tradicionales me kontemporanen dhe duke qenë pioner në përpjekjet e tij më fisnike për parasegjithash krijimin e harmonisë në kohën e frikës dhe dhunës në botë dhe në këtë mënyrë duke e promovuar Rumiun tek publiku bashkëkohor Perendimor ndoshta më shumë se Profesor Nicholson, Arrbery, Annemarie Shchiemmel, Eve De Vitray Meyerovich, Coleman Barks etj. me studimet, përkthimet dhe performimet e tyre. Mercan Dede shpesh e citon Rumiun: nëse je çdokund nuk je askund, nëse je diku je çdoku dhe çdoku-ja ime është zemra ime, përfundon Dede.
Tetëqindë vjet pas Rumiut, vepra e tij vazhdon të jetë gurrë e pashuar në të cilën shuajnë dhe do ta shuajnë etjen kërkues të shumtë të rrugës hyjnore, qoftë nëpërmjet Artit, Besimit apo Shkencës.
Konkluzioni
Në epistemologjnë sakrale Induse ekzistojne tre drejtime apo shkolla të mendimit; shkolla e Karmës apo Veprimit, shkolla e Djanës apo Diturisë, dhe shkolla e Bhaktës apo Dashurisë për të arritur derit tek njohja dhe afrimi me Perendinë.
Ne Sufizëm të gjitha këto shkolla janë të unifikuara në aktin e shenjtë të quajtur jeta dhe krejt në fund Sufizmi përfundon në ASHK, dashuri apo sipas kategorizimit Indus në Bhakta.
Prej shumë etiketimeve (natyrisht positive) që i behën Rumiut, si artist i madh, si profet, si i shënjtë, konsideroj se më së miri Ai vet e definoi vetën në poezinë
e tij Njeriu i Zotit .:
Njeriu i Zotit është:
i gëzuar pa pirë verë
Dhe i ngopur pa ngrënë mish,
I çuditur për gjithëçka
Dhe që s’pyet për bimish
Njeriu i Zotit është
Vetë mbreti nën orën-dervish
Ësht’ thesari nën rrënoja
S’ ësht’ prej dheu, nuk ësht’ prej ere
S’ ësht’ prej zjarri, s’ësht’ prej uji
Ësht vetë deti zemërgjerë
Njeriu i Zotit është
Hëna e bahçes në pranverë
Njeriu i Zotit
Bëhet i mençur prej së vërtetës.
_______________________________________________________________
Bibliografia:
Rajneesh, Osho, "Meditation": The Art and Ecstasy, Osho Intl, 1992
Meyerovitch, Eve De Vitray, "Rumi i Sufizam", Kaderjsko- Bedevijska Tekija, 1995.
Lahi, Riza, "Molana Xhelaludin Mohamed Molavi RUMI": Mbrëmë i pëshpërita një ylli…, Fondacioni Saadi Shirazi, 2002
Mouravieff, Boris, “Gnosis: Exoteric Cycle: Study and Commentaries on the Esoteric Tradition of Eastern Orthodoxy” (Vol 1) Agora Books, 1990.
Mouravieff, Boris, “Gnosis: The Mesoteric Cycle” (Book 2), Agora Books,1992.
Mouravieff, Boris, “Gnosis: Book Three, the Esoteric Cycle”: Study and Commentaries on the Esoteric Tradition of Eastern Orthodoxy (Gnosis), Praxis Institute Press,1993.
Shah, Idries, "The Way of the Sufi", Arkana, Pengiun Group, 1990.
Ouspensky, P.D., "In Search of the Miraculous: Fragments of an Unknown Teaching", Harvest/HBJ Book, 2001.
Dunn, Philip, Mascetti, Dunn Manuela, Nicholson, R. A.. "The Illustrated Rumi": A treasury of Wisdom from the Poet of the Soul, Harper San Francisco, 2000.
Khalifah, Abdul Hakim, "The History of Muslim Philosophy": Vol. II ed. M.M. Sharif, Otto Harrosowitz, Weisbaden, 1963.
Whinefield, E.H., abridged and Translated, "Matnavi I Ma’navi": Book III & IV, Maulana Jalalu-‘d-din Muhammad Rumi, 1898, burim në Web dhe New Age Books, 2004.
Nicholson, R.A. "The Mathnawi of Jalaluddin Rumi": Six Volumes, E.J.W. Gibb Memorial Trust New Series, 1925.
Baba, Meher, "Discourses", Sheriar Press, 1995.
Shehu, Fahredin, “Estetika e NUN-it”: Perspektiva e estetikës teurgjike dhe nivelet e krijimtarisë, studim i pabotuar.
De Bono, Edward, Lateral Thinking, Penguin Books, 1990
Burimet elektronike nga WEB të shfrytëzuara për këtë ekspoze:
http://www.semazen.net/eng/sp.php?id=3&page_id=1&menu_id=id3
http://www.dar-al-masnavi.org/
http://www.sacred-texts.com/isl/masnavi/
http://www.britannica.com/eb/topic-369314/Mathnawi-of-Jalaluddin-Rumi
http://libraries.theeuropeanlibrary.org/Turkey/treasures_en.xml
http://www.whirlingdervishes.org/whirlingdervishes.htm
http://www.mevlana.net/sema.htm
http://www.mevlana.org/
http://www.khamush.com/
http://www.omphaloskepsis.com/collection/
Fahredin Shehu
fahredin.shehu@gmail.com
oxorcenter@gmail.com
+377 44 255 091
Qendra për promovimin e dialogut mes kulturave
Prishtinë
Absrtakti_______________________________________________________________
Vepra e Xhelaluddin Rumiut, paraqet akt dhe më shumë se akt, njohje dhe më shumë se njohje, art dhe me shumë se art, andaj vetëm ballafaqimi sipërfaqësor me gjithë teurgjinë e tij nuk do të mjaftonte dhe për ketë ai vetë e argumenton me metaforën e shkumës dhe oqeanit, apo me thenien...mos pyet kush jam dhe nga vi por më mirë merr atë që kam në duar...dhe vertët atë që ai ka në duar paraqet gjurmën më të manifestueshme të vulave engjëllore, ose materializimin e qiellores në tokësoren.
Akti i Semasë si përpjekje e hyrjes në orbitën engjëllore, do të merr një pjesë bukur të madhe të këtij punimi.
Semazeni, domethënia, roli dhe performansa e semasë- valles rituale , si dhe muzika si pjesë kmplementare e semasë.
Tre nivele të njohjes; Egsoteria, Mesoteria dhe Esoteria në veprën e Rrumiut si dhe dinamika e meditimit si kontrapunkt, si kategori e katërt e plotënisë së Fenomenit RUMI, dhe si kategori e tretë e Estetikës së Fahredin Shehut.
Kategorizimi i tij në rradhën e gjenive parashtron pyetjen; a i takon ai kësaj kategorie? Rradhitja e tij ne rrjeshtin e profetëve, prap nuk e arrin nivelin e tyre dhe për këtë do të flas më shumë në pjesën e fundit mbi artin e tij.
_____________________________________________________________
SEMAJA
Është fjalë arabe që e ka kuptimin e dëgjimit, shqyrtimit; dhe ka përdorim të gjerë në gjuhët persiane dhe turke por edhe në gjuhët tjera perendimore që e identifikojnë si praktikë SUFI per se, për t’u referuar valles rituale të zhvilluar nga Xhelaludin Rumi .
Semaja është Meditim Dinamik par excellence, si koncept i zhvilluar nga Sri Bhagwan Rajneesh OSHO, dhe pikërisht ky i fundit e inkorporoi në programin e rregullt të meditimit të mëngjesit, në “OSHO Commune” në Poona, Indi. Poashtu edhe G.I Gurdijeff , është inspiruar nga Rumiu me vallëzimin sakral të tij të njohur si “Qarqet Oum”
Kur flasim për meditimin parasegjithash aludojmë në mendimin e thellë gjë që është në kundërshtim të meditimit si praktikë. Meditimi është gjendje mentale pa-mendim dhe klimaksi në meditim arrihet kur shuhen të gjitha mendimet. Kështu që Semaja është mjet shumë i përshtatshëm pë ta arritur atë gjendje të pa-mendimit.
Këtu kemi të bëjmë më zhvillimin e inteligjencës intuitive andaj instrumenti në këtë praktikë, i cili përdoret për ta sofistikuar këtë teknikë është arti muzikor i cili nxit qendrat energjetike, në Tesavvuf të njohura si Lataif , deri në shkallë të Fanasë apo tretjes në esencën e Perendisë. Rumi i kushton një poezi të tërë në kuadër të Mesnevisë së tij, kallamit, Ney-it, i cili përdoret për t’i zgjuar këto qendra energjetike, të cilat janë poashtu prezente në traditat esoterike të Kaballës hebreje, traditës Kineze dhe Vedës Hinduse.
Krahas veshëmbathjes së caktuar, muzikës dhe gatishmërisë së të inicuarëve, gjatë semasë edhe parfumi luan rolin e rëndësishëm i cili poashtu ndikon në gjendjen psikofizike të njeriut.
Simbolika e semasë-valles rituale- çdo moment dhe çdo element i Semasë, ai koncert shpitëror, përmban simbolikë . Semaja është manifestim i lëvizjes së trupave qiellor ku shejhu, ose udhëheqësi i Semasë, mentori; simbolizon diellin ose aksin e sistemit dinamik të Galaktikës, kurse dervishët, të inicuarit, në lëvizje rrethore, simbolizojnë planetet, pra kemi të bëjmë me një valle kosmike, për unifikim me kosmosin.
Koka e Semazenit , mbështetet në 23°, njëlloj si aksi i planetit të Tokës, dhe kjo ndihmon që lëngu i veshit të mos tundet e të humbet barazpesha. Një këmbë mbahet në lidhje me tokën, me gravitetin, dhe vija vertikale e padukshme, nga veshi deri te këmba, e mban fort semazenin që të mos bjerë.
Pastaj edhe duart e kanë funkcionin e vetë; ku shuplakat janë të kthyera njëra kah toka e tjetra kah qielli. Njëra është për diellin e tjetra për hënën dhe e gjithë kjo e përcjellur me muzikë të komponuar enkas për Sema, shpeshherë e shoqëruar me vokale. Kjo muzikë nuk është qëllim por mjet-Lift për kapërcim nga një gjendje që ne e cilësojmë si normale në një gjendje të ekzaltuar mentale.
Rumiu për Semanë thotë:
Shoh ujërat që vrushkullojnë nga gurrat e tyre
Degët, lisat që vallëzojnë si penduesit
Gjethet që me duar rrahin si muzikantë
(Mathnawi, IV, 3265-3268)
Kurse për lëvizjen thotë:
Gjithëçka lëviz
Të dashuruarit bien në përroin e dashurisë
Në përroin më ujë hyjnie
Që kanë zgjedhur
Dhe qajnë
Dhe rrënkojnë
E si gurë mulliri në qiell
Dhe s’rrijnë dot një çast të heshtur
Dashuri ...
Dashuri ...
Ti ke mbushur universin me furtunë.
Zemra ime për natë kërkon një yll
Ta bëj të mos pushoj një çast
Si unë.
Semaja zhvillohet me semazenë të veshur me të bardha që simbolizon mbulesen, Qefinin e kufomave. Ata janë mbuluar edhe me një kaftan të zi dhe të gjerë të cilat paraqesin varrin, kurse në kokë mbajnë kapela- Sikke, të larta nga qoha (leshi i përpunuar) që simbolizojnë gurin e varrit. Shejhu hyn në mes dhe është lidhja mes tokës dhe qiellit. Semazënët pasojnë duke formuar tri rrathe (hallka), në Semahane (vendi ku zhvillohet Semaja), që simboloizojnë tre etapa të afërimit me Zotin; etapa e diturise, etapa e zbulimit (keshf) dhe më në fund etapa e unifikimit (Vusul) duke u pëshëndetur me shejhun në mes i cili qëndron në tepihun e kuq. Semazenët e flakin kaftanin e zi duke e larguar kështu shtresën trupore të vdekshme për t’u rilindur. Ata nga Shejhu kërkojnë lejen për nisjen e Semasë e pastaj ngadal fillojnë t’i hapin duart si krihë në fillim me lëvizje rrethore të ngadalshme gjithnjë duke i shpejtuar. Dora e djathtë e pranon energjinë kosmike-mëshirën kurse e majta e kthyer kah toka pë ta dhuruar këtë mëshirë, e cila ka kaluar nëpër zemrat e tyre dmth pasi që e kanë ngohur me dashurinë e tyre.
E gjithë kjo është e përcjellur me muzikë në fillim të me Kudum- daulle që janë simbol i burisë së ditës së Gjykimit dhe me Ney. Hallka është formuar me dy gjysmë harqe ku njëra pëfaqëson mbylljen e shpirtit në pranga të materies kurse tjetra harkun e ngritjes kah Zoti. Pas rrotullimit të katërt valles i bashhkangjitet edhe shejhu. Semaja simbolizon sistemin planetar ku shejhu është dielli kurse semazenët janë planetet. Kur shejhu nis të bëj Semanë fillon muzika e Neyit që paraqet finalizimin e unifikimit. Kur shejhu kthehet në vendin e vetë, Semaja ndëpritet dhe nis këendimi i Kur’anit si pëgjigje e Zotit për Semazenët. Më në fund është përshëndetja dhe përmendja e Zotit HU sepse vetëm Atij i drejtohet ky adhurim.
Për melodinë e Neyit Rumi thotë; E kam pyetur Neyin përse qan, kurse Neyi u përgjigj se e kanë ndarë nga Neyistani ashtu që nuk mund të jetoj pa qarë dhe pa klithur.
Qëllimi i Semasë është arritja e unifikimit me Zotin (Vusul) nëpërmjet përkushtimit të thellë.
Semazeni- është personi i cili e ekzekuton apo praktikon Semanë, si teknikë mjaftë të ndërlikuar. Qëllimi i Semazenit është që nëpërmjet Shejhut-mentorit kah i cili orientohet, të arrijë unifikimin me Perendinë. Lidhja apo raporti Murid dhe Murshid , është e bazuar në përkushtim të plotë, dorëzim të plotë i cili e udhëheq një Murid 1001 netë në Tarikatin Mevlevi ( me qëllim të përpunimit të egos deri tek shuarja e tij pas arritjes), para inicimit të mirëfillët i cili duhet të shërbej të gjithëve që janë në tekke, duke kryer punët nga më të ndryshmet. Pastaj në praktikën e Semasë, Muridi duhet plotësisht t’i nënshtrohet urdhërave të Murshidit sepse ky e njeh nivelin shpirtëror dhe afinitetin e Muridit, andaj më së miri di ta udhëheq në këtë rrugë jo edhe aq të lehtë. Murshidi e udhëzon në të gjitha hapat e zhvillimit shpirtëror, sepse këtu kemi të bëjmë me një shkollë të veçantë të sofistikimit shpirtëror, me psikologji personale.
Tri nivele të njohjes; Egsoteria, Mesoteria dhe Esoteria
Parase me hy në veprën e Rumiut do të ndalemi në spjegimin e shkurtë të tre kategorive epistemologjike, gnoseologjike apo në islam kategori të Irfanit; Egsoteria, Mesoteria dhe Esoteria, respektivisht grupe njerëzish që kategorizohen në këto lloje dijesh si Ahl i Zahir, Ahl i Batin dhe Ahl i Keshf. Gjuha me të cilën ka folur Rumiu në veprat e tija dhe jo vetëm ai por edhe Muhyuddin Ibn Arabi, Ibn Al Farid, Yunus Emre etj., e posaçërisht e Mensur Hallajjit, ka qenë gjuha e niveleve epistemologjike e cila shpesh ka hasur në keqkuptime, sikur rasti i Hallajjit, ai edhe është ndëshkuar për thenien e tij të famëshme Enne el Hakk- Unë jam E vërteta, Unë jam Zoti, në gjendje të ekzaltuar kur egoja e tij është shkrirë në esencën e Perendisë (Fana Fillah) që për Zahir (këndvështrimin e sheriatit) paraqet Shirk (idolatri, përshkrimi ortak Zotit), ndërsa në gjuhën e Batinit ( të të fshehtës), paraqet ndjenjën e arritjes në Fanna (shuarje)
Vepra e Rumiut shquhet me nivele të kuptimit apo Oktava si kishte me u shpreh G. I Gurdijjef në veprën “Në kërkim të mrekullisë- Fragmente nga mësimet e panjohura” të Pyotr Damyanovich Ouspensky , dhe është e kapshme si për fëmijën duke i lexuar si rrëfime, ashtu edhe për një studiues ordiner egzoterik i cili e studion materien e veprës së Rumiut (niveli i egzoterisë), për ata të frymëzuar me artin letrar si vepër letrare (niveli mesoterik) dhe për ata që janë në rrugë Tariqqa, të cilët kërkojnë domethënien e thellë dhe rrugën e rafinimit shiprtëror nëpërmjet Mesvevisë së Rumiut, veçanërisht në vëllimin e saj të tretë dhe të katërt (niveli i ezoterisë). Kështu Rumiu krijon një sintezë të mrekullueshme të kategorive të ndryshme të njohjes dhe praktikës, “Në të Shpirtënia, Racionalizmi dhe Etika universale kanë gjetur një sintezë të shëndoshë”
Që në fillim të këtij punimi është cekur puna e OSHO-s dhe Meditimit Dinamik i cili kryekëput buron nga teknika e semasë dhe punës së Rumiut. Këtu Meditimi dinamik që është koncept bashkëkohor për Semanë, është kontrapunkt në relacion të muzikës, veprimit dhe mosveprimit, respektivisht gjetjesë së Zeros Absolute në qenien e individit. Një kompozicion i tillë simfonik i akteve kreative paraqet kontrapunkt i cili e rrumbullakëson PUNËN e Rumiut e përbërë prej:
• aktit të shkrimit artistiko- sakral, transcendental, Terurgjik, (veprimtaria letrare);
• aktit të muzikës sakrale, ( koncepti i NEY-it);
• aktit të meditimit (Semaja), dhe;
• përçimit të impuilsit kosmik nga qiellorja kah tokësorja, nëprmjet Ashk-ut (dashurisë) pra të krejt fenomomenit RUMI.
Kur jemi tek impulsi kosmik , flas për transformimin e energjisë hyjnore në vijën vertikale, në raportin e tokësor për mbërritjen në nivelin më të lartë; atë të adeptit, Evlijaut ( nga Wali; mik i Zotit), që është një nivel nën Profet dhe shkon nga toka kah qielli, ndërsa në raport me Profetin shkon nga qielli kah toka, dhe bëjmë dallim mes Ilham-it (inspirimit) dhe Wahj-it (Revelatës, shpalljes), të cilat në Estetikën e NUN-it kategorizohen në nivelet Zanati, Arti,Teurgjia dhe Revelata.
Në këtë mënyrë dinamika në meditim, Semaja, deri tek arritja e pikës Zero absolute me meditimin e heshtur për ta arritur heshtjen absolute, Zikr-i Hafi , Zeron absolute, janë dy skaje respektivisht dy modele të ndryshme të të njëjtit qëllim, sepse Meditim dmth mosbërje.
Në disa shkrime të mëherëshme kam potencuar se...Na mungon vokabulari tokësor për çështje qiellore, dhe pikërisht këtë Rumiu e konsumon më së miri nëpërmjet poezisë e cila jep lirinë për shprehjen e të panjohurës, të të përtejmes, e cila mbërthen në vete misteret e niveleve epistemologjike dhe ato intuitive, të të menduarit lateral , logjik dhe gnoseologjik.
Arti i Rumiut
Arti i Rumiut ka mbet monumental si për kah përmbajtja ashtu edhe për kah vëllimi dhe esenca. Rradhitet ndër poetët më prominent i të gjitha kohërave në fushën e transcendentales si në Lindje ashtu edhe në Perendim e sa i përket Islamit, nuk ka libër të shkruar mbi Sufizmin e mos të zë ndonjë vend të konsiderueshëm edhe vepra e Rumiut, që nga koha e tij e deri më sot dhe do të vazhdoj kështu.
Veprat e Rumiut janë të begatshme, cilësore dhe unikale dhe kanë qenë e janë të pranuara nëpër të gjitha cepet e botës. Filimisht janë komente nga baza Kur’anore, e deri tek veprat e Senait, Attarit, Ibn Arabit të shprehura në mënyrë poetike me një origjinalitet të shquar.
Vepra e tij më e madhe poetike me mbi tridhjet e gjashtmijë varje është Diwani Shemsi Tabriz, kryesisht Gazele ose lirika ku shpreh relacione të veçanta me Shemsi Tabrizin dhe dashurinë e tyre hyjnore si dhe roli i Shemsi Tabrizit në krijimin e kësaj vepre gjigante.
Vepra tjetër padyshim më e popullarizuar është vepra voluminoze Mathnawi i Ma’nawi e cila është shkruar vite me radhë rreth dymbëdhjetë vite dhe nuk është e përfunduar. Është shkruar me kërkesën e Husamedin Qelebiut dhe përbëhet prej mbi njëzetegjashtë mijë vargje. Vepra ka karakter didaktik si udhëzim për zhvillimin shpirtëror që i konsumon edhe rrëfimet tradicionale për t’i shfrytëzuar ato për nevojat e të inicuarit. Poeti persian Jami shkuan se Mathnaëi është Kur’ani në gjuhën Persiane. Mathnawi është përkthyer në shumë gjuhë botërore në Perëndim e bënë të njohur Whinfield, Profesor R. A. Nicholson, A. J. Arberry, Annemarie Schiemmel, Eve De Vitray Meyerovitch, Camille dhe Kabir Helminski, parafrazimet e Coleman Barks etj. Në gjuhën boshnjake dy vëllime të para me koment janë përkthyer nga Fejzullah Hadjibajric ndërsa vëllimet tjera janë përkthime nga anglishtja nga përkthimi i E.H. Whinfield.
Vepra e tretë poetike është Ruba’iyyat, e cila nuk arriti të popullarizohet si Diwani dhe Mathnawi. Sërish publikut Perendimor ja sjell përkthimi i A.J. Arberry.
Vepra në prozë Fihi ma Fihi është vepër e cila shfaq diskurset më intime në aspekte të ndryshme të jetës shpirtërore dhe personalitetit të tij që nuk është prezente në veprat e tij poetike. Janë ligjeratat e përmbledhura nga I biri I tij dhe muridët.
Makatib është vepra tjetër në pozë, e cila është përmbledhje e letrave të Rumiut dërguar miqëve si Salah al Din Zarkub. Këtu zbulohen aspekte të jetës intime të Rumiut
Vepra Majalis-I sab’ah është poashtu në prozë, e cila është e përbërë prej predikimeve dhe lekcioneve të dhëna në dergah. Predikimet janë më shumë këshilla dhe dallohen në stil dhe kualifikim në të cilin janë ligjëruar.
Ndikimi i Rumiut në punën dhe veprën e shumë artistëve është shumë I dukshëm edhe sot dhe jo vetëm në letërsi, studime, prezantime artistike të Semasë por edhe në muzikë, shërben si frymëzim permanent. Në lëtërsi ndjehet fort ndikimi i tij tek Muhamed Iqbal dhe Khalil Gibran, në pikturë tek Mahmud Farschian, Israfil Sirche në kaligrafi, Maurice Bejart në balet, ndërsa në Muzikë, ndikimi i tij është i shumfishtë, duke filluar nga trashigimia e kulturës Sufi në Turqi me emrat si Omar Faruk Tekbilek, Ercan Irmak, Kudsi Erguner, Kani Karaca, Ahmet Ozhan pastaj në Iran Shahram Nazeri, Shahram Shiva, Muhamed Eghbal, në Izrael; Noa, e deri tek fuzioni i muzikës Sufi me muzikën elektronike të Mercan Dedes .
Kur jemi tek Mercan Dede, i cili kryekëput e demonstron inspirimin e tij në veprën e Rumiut, kemi të bëjmë me një talent të jashtëzakonshëm që prezanton artin e tij duke u dëshmuar si në instrumente folklorike ashtu edhe me ato elektronike duke bërë kështu një unifikim të tradicionales me kontemporanen dhe duke qenë pioner në përpjekjet e tij më fisnike për parasegjithash krijimin e harmonisë në kohën e frikës dhe dhunës në botë dhe në këtë mënyrë duke e promovuar Rumiun tek publiku bashkëkohor Perendimor ndoshta më shumë se Profesor Nicholson, Arrbery, Annemarie Shchiemmel, Eve De Vitray Meyerovich, Coleman Barks etj. me studimet, përkthimet dhe performimet e tyre. Mercan Dede shpesh e citon Rumiun: nëse je çdokund nuk je askund, nëse je diku je çdoku dhe çdoku-ja ime është zemra ime, përfundon Dede.
Tetëqindë vjet pas Rumiut, vepra e tij vazhdon të jetë gurrë e pashuar në të cilën shuajnë dhe do ta shuajnë etjen kërkues të shumtë të rrugës hyjnore, qoftë nëpërmjet Artit, Besimit apo Shkencës.
Konkluzioni
Në epistemologjnë sakrale Induse ekzistojne tre drejtime apo shkolla të mendimit; shkolla e Karmës apo Veprimit, shkolla e Djanës apo Diturisë, dhe shkolla e Bhaktës apo Dashurisë për të arritur derit tek njohja dhe afrimi me Perendinë.
Ne Sufizëm të gjitha këto shkolla janë të unifikuara në aktin e shenjtë të quajtur jeta dhe krejt në fund Sufizmi përfundon në ASHK, dashuri apo sipas kategorizimit Indus në Bhakta.
Prej shumë etiketimeve (natyrisht positive) që i behën Rumiut, si artist i madh, si profet, si i shënjtë, konsideroj se më së miri Ai vet e definoi vetën në poezinë
e tij Njeriu i Zotit .:
Njeriu i Zotit është:
i gëzuar pa pirë verë
Dhe i ngopur pa ngrënë mish,
I çuditur për gjithëçka
Dhe që s’pyet për bimish
Njeriu i Zotit është
Vetë mbreti nën orën-dervish
Ësht’ thesari nën rrënoja
S’ ësht’ prej dheu, nuk ësht’ prej ere
S’ ësht’ prej zjarri, s’ësht’ prej uji
Ësht vetë deti zemërgjerë
Njeriu i Zotit është
Hëna e bahçes në pranverë
Njeriu i Zotit
Bëhet i mençur prej së vërtetës.
_______________________________________________________________
Bibliografia:
Rajneesh, Osho, "Meditation": The Art and Ecstasy, Osho Intl, 1992
Meyerovitch, Eve De Vitray, "Rumi i Sufizam", Kaderjsko- Bedevijska Tekija, 1995.
Lahi, Riza, "Molana Xhelaludin Mohamed Molavi RUMI": Mbrëmë i pëshpërita një ylli…, Fondacioni Saadi Shirazi, 2002
Mouravieff, Boris, “Gnosis: Exoteric Cycle: Study and Commentaries on the Esoteric Tradition of Eastern Orthodoxy” (Vol 1) Agora Books, 1990.
Mouravieff, Boris, “Gnosis: The Mesoteric Cycle” (Book 2), Agora Books,1992.
Mouravieff, Boris, “Gnosis: Book Three, the Esoteric Cycle”: Study and Commentaries on the Esoteric Tradition of Eastern Orthodoxy (Gnosis), Praxis Institute Press,1993.
Shah, Idries, "The Way of the Sufi", Arkana, Pengiun Group, 1990.
Ouspensky, P.D., "In Search of the Miraculous: Fragments of an Unknown Teaching", Harvest/HBJ Book, 2001.
Dunn, Philip, Mascetti, Dunn Manuela, Nicholson, R. A.. "The Illustrated Rumi": A treasury of Wisdom from the Poet of the Soul, Harper San Francisco, 2000.
Khalifah, Abdul Hakim, "The History of Muslim Philosophy": Vol. II ed. M.M. Sharif, Otto Harrosowitz, Weisbaden, 1963.
Whinefield, E.H., abridged and Translated, "Matnavi I Ma’navi": Book III & IV, Maulana Jalalu-‘d-din Muhammad Rumi, 1898, burim në Web dhe New Age Books, 2004.
Nicholson, R.A. "The Mathnawi of Jalaluddin Rumi": Six Volumes, E.J.W. Gibb Memorial Trust New Series, 1925.
Baba, Meher, "Discourses", Sheriar Press, 1995.
Shehu, Fahredin, “Estetika e NUN-it”: Perspektiva e estetikës teurgjike dhe nivelet e krijimtarisë, studim i pabotuar.
De Bono, Edward, Lateral Thinking, Penguin Books, 1990
Burimet elektronike nga WEB të shfrytëzuara për këtë ekspoze:
http://www.semazen.net/eng/sp.php?id=3&page_id=1&menu_id=id3
http://www.dar-al-masnavi.org/
http://www.sacred-texts.com/isl/masnavi/
http://www.britannica.com/eb/topic-369314/Mathnawi-of-Jalaluddin-Rumi
http://libraries.theeuropeanlibrary.org/Turkey/treasures_en.xml
http://www.whirlingdervishes.org/whirlingdervishes.htm
http://www.mevlana.net/sema.htm
http://www.mevlana.org/
http://www.khamush.com/
http://www.omphaloskepsis.com/collection/
Tuesday, March 11, 2008
Friday, March 07, 2008
Me te reja
Reptil i artë
Jeta okultiste
Në tokën këtë të shpërlarë
Bojëgjaku
Aromë sulfuri
Nga lukthet vulkanike
Të të pangopurve
Tatuazh perendie pagane
Në epidermën e bicepsit
Ouroborus flet heshtshëm
Me gjuhë Ifriti
Në gojë njeriu paganit kompjuterik
Dhe rrëshqet si gjarpër i artë
Të përshtillet në trungun e cerebrës
Dhe festoj fitoren serike
Meditimi në gjenitalie
Para pasqyrës me madhësi njeriu
Qëndon zhveshur…edhe nga qenia
Bosh
Ta mbushë atë kupë të rubintë
Me eone të paluara fosilesh në amber
Në një unazë martese
Ta vëndoj atë çilibar
Që ndrron ngjyrë në bazë të
Disponimit të Sophia-s
Derisa ledhaton Phallus-in pa gjak
Dhe herdhet pushe
Transformohet në derdhje nga
Dhoma në pasqyrë që të kthehet
Në përqafim të Shaktit
Në përqafim të tokës nënë
Te ajo që ta jep
Te ajo që tam err frymën
Dhe qarjen dhe gazin dhe tërbimin dhe mëshirën dhe dashurinë dhe bujarinë dhe…
Psychobarbarian
E lejuam të na torturoj
Me artin e divinacionit
Dhe përsëritjen në faktoriel
Të gënjeshtrës së cilës as vet nuk i beson
Ajo kullë e mesingut plastic
Që ndrron format si amebë
Që ndrron ngjyrat si litmus
Që ndrron seksin si kërmill
Që të fshihet në shtëpizën prej oniksit
Të nxirë nga mëkatët njerëzore
Me kontributin e pamohueshëm të tij
Cyberbarbarian
Ndërtesa silikoni pjellë rrëre shkretëtirore
Ejakulon gjatë prekjes së papilave dermale në komandën enter
Pastaj depërton në botën e fshehtë njerëzish
Lexon romanin intim
Voajeri amoral
Ruhullah
Kur kam shkruar për Agnus Dei
Më sulmuan
Më thanë konvertit i fëlliqur
Kur kam shkruar për Ruhullah
Më sulmuan
Më thanë fundamentalist islamik
Kur kam shkruar për mrekullinë tënde
Më sulmuan
Më thanë Lazarus jetëshkurtë
Do të vdesësh sërish edhe pas ringjalljes
Po kujt i bëhet vonë
Kur uën ta ndjej aromën tënde
Të jaseminit mësuesi im
Në rrugën e mëshirës dhe dashurisë
Dhelëpijë mjaltën e fjalës tënde
Ta shëroj trupin dhe shpirtin
Dhe të mbetem përherë
Bari i gjelbërtë krenar i shkelur
Nga ata që nuk dijnë
Se çka bëjnë
Jeta okultiste
Në tokën këtë të shpërlarë
Bojëgjaku
Aromë sulfuri
Nga lukthet vulkanike
Të të pangopurve
Tatuazh perendie pagane
Në epidermën e bicepsit
Ouroborus flet heshtshëm
Me gjuhë Ifriti
Në gojë njeriu paganit kompjuterik
Dhe rrëshqet si gjarpër i artë
Të përshtillet në trungun e cerebrës
Dhe festoj fitoren serike
Meditimi në gjenitalie
Para pasqyrës me madhësi njeriu
Qëndon zhveshur…edhe nga qenia
Bosh
Ta mbushë atë kupë të rubintë
Me eone të paluara fosilesh në amber
Në një unazë martese
Ta vëndoj atë çilibar
Që ndrron ngjyrë në bazë të
Disponimit të Sophia-s
Derisa ledhaton Phallus-in pa gjak
Dhe herdhet pushe
Transformohet në derdhje nga
Dhoma në pasqyrë që të kthehet
Në përqafim të Shaktit
Në përqafim të tokës nënë
Te ajo që ta jep
Te ajo që tam err frymën
Dhe qarjen dhe gazin dhe tërbimin dhe mëshirën dhe dashurinë dhe bujarinë dhe…
Psychobarbarian
E lejuam të na torturoj
Me artin e divinacionit
Dhe përsëritjen në faktoriel
Të gënjeshtrës së cilës as vet nuk i beson
Ajo kullë e mesingut plastic
Që ndrron format si amebë
Që ndrron ngjyrat si litmus
Që ndrron seksin si kërmill
Që të fshihet në shtëpizën prej oniksit
Të nxirë nga mëkatët njerëzore
Me kontributin e pamohueshëm të tij
Cyberbarbarian
Ndërtesa silikoni pjellë rrëre shkretëtirore
Ejakulon gjatë prekjes së papilave dermale në komandën enter
Pastaj depërton në botën e fshehtë njerëzish
Lexon romanin intim
Voajeri amoral
Ruhullah
Kur kam shkruar për Agnus Dei
Më sulmuan
Më thanë konvertit i fëlliqur
Kur kam shkruar për Ruhullah
Më sulmuan
Më thanë fundamentalist islamik
Kur kam shkruar për mrekullinë tënde
Më sulmuan
Më thanë Lazarus jetëshkurtë
Do të vdesësh sërish edhe pas ringjalljes
Po kujt i bëhet vonë
Kur uën ta ndjej aromën tënde
Të jaseminit mësuesi im
Në rrugën e mëshirës dhe dashurisë
Dhelëpijë mjaltën e fjalës tënde
Ta shëroj trupin dhe shpirtin
Dhe të mbetem përherë
Bari i gjelbërtë krenar i shkelur
Nga ata që nuk dijnë
Se çka bëjnë
Monday, March 03, 2008
Wednesday, February 27, 2008
Friday, February 15, 2008
Subscribe to:
Posts (Atom)