Poetry is the Act of crystallizing the Fluid of Soul into Word---Poezia është akt i kristalizimit te fluidit shpirtëror në fjalë ©Fahredin Shehu
Tuesday, March 23, 2010
Teofanitë
Pështyma e granuluar tek më mbeti në fyt
Ditë e gjatë mes dimrit dhe pranverës
Gjendjen tek ma njohin miqtë vetëm ca
Dashurinë çdo krijesë tek e ndjen
Kopilat që më spërkasin me urrejtje
Dhe ata të cilët e ndrrojnë emrin dhe fenë
Kjo shumësi e dukshme ngulfatëse krijesash e manifestimesh bizare
Nervatura ime shpirtërore u forcua
Shpirtocitet hedhin vallen e kombit të lashtë e të heshtur Dashuri
Ata që bëjnë seks në ajër si mizat pjellin foshnje urrejtjesh
A vriten foshnjet është pyetja jonë
Ne shumësi e padukshme krijesash dhe manifestimesh hyjnore
Ne teofanitë e përherëshme vezullojmë në zemrat e çiltëra
Si dielli në bulat e vesës së mëngjeseve plot erandje vetyveri ambergrisi limoneni dhe kundermime të lehta civeti moschusi e djersash njerëzish të lodhur nga puna
Ne flasim ne këndojmë ne pikturojmë
Me akt pa qitur asnjë rrokje nga gojat tona hyjnore
Ne spërkasim pluhur të praruar
Shikojmë në sy drejt në sy bojë unaze Saturni dhe puplash nga bishti i palloit
Ne ndërtojmë tempullin kubik dhe lozim shahun në kub
Ne duam truallin ku parakaluan shputat e mysafirëve të Musës dhe Lutit më parë
Ne këndojmë me Serafimët e sferave të larta në sikronicitet këndojmë
Këtu sjellim harenë në zemrat e atyre të cilët parakalojnë në procesione nëpër Makadamin e smagradtë
Aty ku rrallë shkohet
Ne dijmë përmendësh Xhefrin dhe dhjetë Sefirote dhe lexojmë librin e Arkangjelit Raziel
Adam Kadmonin e shoqëruam në vetminë e tij para se të ndahej e të trupëzohej në dheun të cili njerëzit do ta përgjakin nëpër shekuj
Ne i tham Xhonit në lumin Jordan të shkoj e ta babtizoj Jezusin të jetë udhëzues
Për ata të cilët pak dinë
Ne i thamë Varakës ta përgatis Muhamedin që të jetë udhëzues i atyre të cilët kërkojnë të vërtetën
Ne i thamë Bahaullahut t’u rrefej njerëzve të kujdesen për gruan dhe nënë Tokë
Përndryshe në 1000 vite të ardhëshme ushqimi i vetëm i tyre do të jenë vetëm farët dhe uji
Ne i thamë Gibranit ta filloj Teurgjinë për 1000 vite të ardhëshme tëë jetë prehje e vetme artistike për njerëzit kreativ
Ne i thamë Fahredinit të shkruaj sa më shumë e të hesht si guri i kanjoneve
Derisa ta gjej pikën kumbuese
Ne...
Thursday, March 11, 2010
Mazllum Saneja
Mazllum Saneja u lind në Gjakovë, më 1945. Në Prishtinë kreu Fakultetin Filozofik, Gjuhë dhe Letërsi Shqipe, kurse më vonë edhe studimet pasuniversitare.
Gjuhen polake e mësoi ne Universitetet e Varshaves, Vrocllavit dhe Krakovit(1978-1981). Me vone ne Universitetin e Varshaves studioi letersine polake.
Mazllum Saneja eshte autor i librit gjuhesor "Rozmowki albanskie"(Bisedor i gjuhes shqipe), Wiedza Powszechna, Varshave,1992
Me 1997 fitoi Cmimin prestigjioz letrar ZAIKS i Shoqates se Autoreve te Polonise per arritje te rendesishme ne fushen e perkthimit te letersise polake.
Mazllum Saneja merret edhe me publicistike dhe eseistike.
Eshte anetar i P.E.N. Qendres se Kosoves dhe anetar I Shoqates se Perkthyesve
te Kultures Evropiane ne Varshave.
“Kelthitje”,Rilindja,Prishtine,1973
"Heshtja e nje kohe", Naim Frasheri, Tirane,1976
"Shpuze e ftohte", Rilindja, Prishtine,1988
"Purpurowa podroz"(Udhetimi i purpurt)Orfeu, varshave,1992
"Shembellime te trazuara", Rilindja, prishtine,1996
"Ja nie jestem ten"(Une nuk jam ai),Pavo, Varshave,1996
"Ognista ziemia"(Toka e zjarrte),DWP, Varshave,1999
“Pe ndonje enderr”, Dukagjini, Peje,2003
“Vetëtimë jete”, Pen Qendra e Kosovës, Prishtinë, 2007
Ka perkthyer ne gjuhen shqipe librat me poezi te poeteve me te njohur polake:
Karol Vojtilla:"Bregu i qetesise", Drita, Ferizaj,1989
Czeslav Milosz: “Qyteti pa emër”, Poeteka, Tiranë, 2009
Tadeush Ruzhevic"Rrefime traumatike", Rilindja,Prishtine,1991
Visllava Shimborska: "As fund as fillim", Dukagjini,Peje,1997
Zbignjev Herbert: "Zoti Cogito", Dukagjini, Peje,2000
Eva Lipska: "Mesohu me vdekjen", Sfinga, Prishtine,2000
Eva Lipska: “Unë”, Rozafa, Prishtinë, 2006
Stanisllav Jezhi Lec: "Mendime te pakrehura"(aforizma dhe epigrame),Rozafa, Prishtine,2001
Adam Zagajevski:"Te shkosh ne Lvov", Sheshi, Prishtine,2002
Sllavomir Mrozhek: "Dashuria ne Kremlin","Shume te nderuarit"(drama), Rozafa, Prishtine,2003.
Mazllum Saneja eshte autor i:
Antologjise dygjuheshe i poezise shqipe dhe polake te shekullit XX "Vetem Itaka mbetet"(Tylko Itaka pozostanie", botuar nga Shtepia Botuese "Latona", Varshave,1993,
Antologjise se poezise polake ne gjuhen shqipe "Femijet e epokes", Varshave,1997
Antologjise se poezise shqipe te shekullit XX: "Nuk eshte vone per dashuri" ne gjuhen polake ne botim te Shtepise Botuese "Pogranicze", Sejny,2005.
Ne gjuhen polake perktheu librat me poezi te zgjedhura te poeteve te njohur modern shqiptare:
Ali Podrimja:"Zyc"(Te jetosh), Orfeu , Varshave,1993
Ali Podrimja”skradziony plomien” (Flaka e vjedhur), “Pogranicze”, Sejny, 2007
Eqrem Basha: "Wiersze"(Poezi te zgjedhura), “Pogranicze”, Sejny, 1999
Sejny,1999
Visar Zhiti: “Upragniona blyskawica” (Vetëtimë e uritur), “Pogranicze”, Sejny, 2009
BIBLIOGRAFIA E VEPRAVE ORIGJINALE DHE E VEPRAVE TË PËRKTHYERA NË GJUHËN POLAKE DHE SHQIPE
Mazllum Saneja: "Këlthitje", Rilindja, Prishtinë, 1973
Mazllum Saneja: "Heshtja e një kohe", Naim Frashëri, Tiranë, 1976
Mazllum Saneja: "Shpuzë e ftohtë", Rilindja, Prishtinë, 1988
Mazllum Saneja: "Purpurowa podróż", Pavo, Warszawa, 1992
Mazllum Saneja: "Ja nie jestem ten", Pavo, Warszawa, 1996
Mazllum Saneja: "Shëmbëllime të trazuara", Rilindja, Prishtinë, 1996
Mazllum Saneja: "Ognista ziemia", Czytelnik, Warszawa, 1999
Mazllum Saneja: “Pe ndonjë ëndërr”, Dukagjini, Pejë, 2003
Mazllum Saneja: “Vetetimë jete”, PEN Qendra e Kosovës, Prishtinë, 2007
Mazllum Saneja: "Tylko Itaka pozostanie" /"Vetëm Itaka mbetet"/, Antologji e poezisë shqipe dhe polake të shek. XX, "Latona", Warszawa, 1993
Mazllum Saneja: "Fëmijët e Epokës" /Antologji e poezisë polake të shek. XX, Pavo, Warszava, 1997 (Çmimi prestigjioz i Shoqatës së Autorëve të Polonisë ZAIKS, Varshavë - 1997)
Mazllum Saneja: “Nie jest za pozno na milosc”(Nuk është vonë për dashuri), Antologji e poezisë shqipe në gjuhën polake, Pogranicze,Sejny (Poloni), 2005
Mazllum Saneja: "Rozmówki albańskie" /Bisedor Polonisht - Shqip/, Wiedza Powszechna, Warszawa, 1992
Fatos Arapi: “Wiersze" /"Poezi të zgjedhura Përktheu nga gjuha shqipe: Mazllum Saneja, Pogranicze, Sejny, 2006
Ali Podrimja: "Zyć" /"Të jetosh"/, Përktheu nga gjuha shqipe: Mazllum Saneja, Pavo, Warszawa, 1993
Ali Podrimja: "Skradziony plomien" /"Flaka e vjedhur"/, Përktheu nga gjuha shqipe: Mazllum Saneja, Pogranicze, Sejny, 2007
Eqrem Basha: “Wiersze" /"Poezi të zgjedhura"/, Përktheu nga gjuha shqipe: Mazllum Saneja, Pogranicze, Sejny - Poloni, 1999
Visar Zhiti “Wiersze" /"Poezi të zgjedhura"/, Përktheu nga gjuha shqipe: Mazllum Saneja, Pogranicze, Sejny - Poloni, 2008
Mazllum Saneja: “Mini-antologjia e poetëve shqiptarë nga Kosova";
"Literatura na swiecie" nr.7/1989, Warszawa;
"Poezja albanska", "Literatura" nr. 5/1990, Warszawa;
"Współczesna poezja albańska" /Panoramë antologjike e poezisë bashkëkohose shqipe nga Kosova, Shqipëria dhe diaspora shqipëtare/, "Borussia" nr. 15/1997, Olsztyn - Poloni, 1997;
"Ca fjalë mbi letërsinë shqipe" /studim mbi letërsinë shqipe, duke filluar që nga "Formula e pagëzimit" (1462) deri te brezi më i ri i shkrimarëve shqipëtar/ , "Notes Wydawniczny" nr.11/1995, Varshavë;
"Tre krijues nga Kosova në "Enciklopedinë polake" /Esad Mekuli, Rexhep Qosja dhe Ali Podrimja/, "Enciklopedi e përgjithshme", Shtëpia botuese: PWN, Warszawa,1995
Karol Wojtyła: "Bregu i qetësisë", Drita, Ferizaj - Zagreb, 1989
Czeslaw Milosz: “Qyteti pa emer”, Poeteka, Tiranë, Shqipëri, 2009
Tadeusz Różewicz: "Rrëfime traumatike", Rilindja, Prishinë, 1990
Wisława Szymborska: “As fund as fillim", Dukagjini, Pejë, 1997
Ewa Lipska: "Mësohu me vdekjen", Sfinga, Prishtinë, 2000
Ewa Lipska: “Unë”, Rozafa, PEN Qendra e Kosoves, 2006
Zbigniew Herbert: "Zoti Cogito", Dukagjini, Pejë, 2000
Adam Zagajewski: “Të shkosh në Lvov", Zëri, Prishtinë, 2002
Stanisław Jerzy Lec: "Mendime të pakrehura", Rozafa, Prishtinë, 2001
/Nga polonishtja në gjuhën shqipe i përktheu: Mazllum Saneja/.
Mazllum Saneja merret intensivisht edhe me publicistikë dhe eseistikë dhe ka tashmë njëzet vite me rradhë, që është i pranishëm si në shtypin letrar në Kosovë, por edhe në shtypin letrar ne Poloni. Eshte anetar i P.E.N. Qendrës së Kosovës, anetar i PEN Club-it te Polonisë në Varshavë. Pastaj, është anëtar i Shoqatës së Përkthyesve letrar në Varshavë të Polonisë.
Monday, March 01, 2010
Hojet
Kemi bërë hojet nga dylli frymor
Po mbledhim polenët dhe nektaret
T’i mbushim kupëzat këndore
Me balsam shëruam plagë radioaktive
Me aloje qetësonim shpirtin e tevona të kallet si me absinth
Gurëve u dhuruam emra dhe pozita në trup në përfundime nervore të tubëzuara si konstelata qiellore shkencëtarët i emërtuan ganglie
Diçka në shpirt më therr rrufeshëm
Plaku im shtrydh kokrrat e rrushit me polifenole
Nusja ime puth engjëjt me vula mes dy krihëve
çupëza ime më ngjan mua më shumë se sa unë vetën kur e shikoj në pasqyrë kosmike
Biri im harroi buzëqeshjen me tullumbace qyrrash në një zgavër dhe në tjetrën tuba neoni
Nëna ime gatuan ushqime dhe mbush kupa me verë kosmike për të gjithë vetat tona në banket t’i ftoj të eglendisen të gjithë
Vëllau im prêt miqë vërtitës, ravgues
Motra thurr sexhaden që rrëfen misteret duke u lutur në të
Ne vetat e ndryshme sëbashku hartojmë planin e hamronisë botërore
Në kenobiumin tonë përsiasim si t’i pushtojmë territoret e pëlleshme
Ku dashuria farë mund të hedh
Injoranti im jeton pa barrën e dijes dhe shabakohet për ne jeton qetë dhe na përqeshë
Tregtari im u hutua me çmendinë tonë
Gjeniu im ngulfatet nga fjalët të cilët askush nuk ua vë veshin
Artisti im ngrin frymën prodhon stalaktite fjalësh
Xhini im më mëson ta zë mushkojën e moçalit dhe me pejë të kuq mëndafshi ta lidh për kofshën e këmbës së majtë
Demoni im është Eudemon dhe më udhëzon që së pari të puth pas ofendimit e pastaj mund të pshtyej nëse jam lënduar
Engjëlli im orvatet të më argëtoj me melodi të shumëta MP3 të ruajtura në silikon
Hutia ime flet amnorçe dhe pyet
Kush të lexon ty o jetim i etshëm
Në vend timin i përgjigjet Feja
Bukuroshja elegante tek i rri ballë moshës e i thotë
Bota do të jetoj edhe pas 2010 edhe pas 3012
Hoja ruan mjaltën me mijëra vjet
Kjo nuk është poezi
Fjalët mos të të hutojnë
Derisa çpiket mënyra e re e komunikimit
Kjo do ta kryej punën e vet
Kjo është Teurgji nga farmakopeja e serafimëve
Eliksir për jetëgjatësi
Po mbledhim polenët dhe nektaret
T’i mbushim kupëzat këndore
Me balsam shëruam plagë radioaktive
Me aloje qetësonim shpirtin e tevona të kallet si me absinth
Gurëve u dhuruam emra dhe pozita në trup në përfundime nervore të tubëzuara si konstelata qiellore shkencëtarët i emërtuan ganglie
Diçka në shpirt më therr rrufeshëm
Plaku im shtrydh kokrrat e rrushit me polifenole
Nusja ime puth engjëjt me vula mes dy krihëve
çupëza ime më ngjan mua më shumë se sa unë vetën kur e shikoj në pasqyrë kosmike
Biri im harroi buzëqeshjen me tullumbace qyrrash në një zgavër dhe në tjetrën tuba neoni
Nëna ime gatuan ushqime dhe mbush kupa me verë kosmike për të gjithë vetat tona në banket t’i ftoj të eglendisen të gjithë
Vëllau im prêt miqë vërtitës, ravgues
Motra thurr sexhaden që rrëfen misteret duke u lutur në të
Ne vetat e ndryshme sëbashku hartojmë planin e hamronisë botërore
Në kenobiumin tonë përsiasim si t’i pushtojmë territoret e pëlleshme
Ku dashuria farë mund të hedh
Injoranti im jeton pa barrën e dijes dhe shabakohet për ne jeton qetë dhe na përqeshë
Tregtari im u hutua me çmendinë tonë
Gjeniu im ngulfatet nga fjalët të cilët askush nuk ua vë veshin
Artisti im ngrin frymën prodhon stalaktite fjalësh
Xhini im më mëson ta zë mushkojën e moçalit dhe me pejë të kuq mëndafshi ta lidh për kofshën e këmbës së majtë
Demoni im është Eudemon dhe më udhëzon që së pari të puth pas ofendimit e pastaj mund të pshtyej nëse jam lënduar
Engjëlli im orvatet të më argëtoj me melodi të shumëta MP3 të ruajtura në silikon
Hutia ime flet amnorçe dhe pyet
Kush të lexon ty o jetim i etshëm
Në vend timin i përgjigjet Feja
Bukuroshja elegante tek i rri ballë moshës e i thotë
Bota do të jetoj edhe pas 2010 edhe pas 3012
Hoja ruan mjaltën me mijëra vjet
Kjo nuk është poezi
Fjalët mos të të hutojnë
Derisa çpiket mënyra e re e komunikimit
Kjo do ta kryej punën e vet
Kjo është Teurgji nga farmakopeja e serafimëve
Eliksir për jetëgjatësi
Monday, February 15, 2010
Botuar ne "Lajm" 13. 02. 2010
Fahredin Shehu
------------------
Intervistë me poetin Fahredin Shehu
Librat e mi nuk lexohen në plazh e autobus
Përqafues i idesë së Sufizmi na mëson për dashurinë e njeriut ndaj Perendisë e cila tërheq me vete edhe dashurinë e njeriut ndaj çdo krijese të Perendisë, poeti Fahredin Shehu mendon se përmes poezisë së kristalizuar, më së miri mund të përcillet Dashuria tokësore dhe qiellore, vuajtja, qëllimi i pastër, arritja e njohurive të botës së fshehtë, ekzistenca e tjetrës, divergjenca e mendimeve e ekzistencës si dhe respektimi i të gjitha këtyre
NAIME BEQIRAJ
Prishtinë, 12 shkurt - Autor i librave: “Nun” (1996), “Shumësi e padukshme“ (2000), „Nektarina“ (2004), „Elemental“ (2006) dhe „Kun” (2007), autori Fahredin Shehu është nga të rrallet që sufizmin e kultivoni në nivel arti. Që nga libri i parë e deri te i pesti i botuar Sufizmi është i pranishëm si doktrinë për fisnikërimin e shpirtit njerëzor. Ai sot mendon se ekzistojnë shembuj ku përmes Sufizmit janë bartur mesazhe të rafinimit shpirtëror, edukimit të të riturve; në shkencë e njohur si andragogji, manifestimi i manifestimeve shpirtërore gjatë përvojës shpirtërore dhe prezantimi i tyre bëhët më së miri nëpërmjet poezisë e cila jep lirinë maksimale të shprehjes. “Madje në gjendje të caktuara kam pasur vështirësi t’i përcjell vizionet e mia shpirtërore, madje edhe përmes poezisë”.
Shehu, ndonëse i përfshirë në antologji botërore, në poezinë shqipe ende është zgjedhur si emër përfaqësues. Antologjitë dhe çmimet letrare në Kosovë i ka emërtuar si të orkestruara. “Tani kam pushuar të mendoj për to kur kriteri i vetëm është miqësia”. Për çmimeve letrare të cilat i çmon kur zakonisht ato i stimulojnë krijuesit që të veprojnë më shumë, shorehet se nuk ka konkuruar asnjëherë për ndonjë çmim, sepse marrja e çmimit nuk e më bën as më kreativ e as që e legjitimon si autor. “Çmimet letrare po ashtu janë të orkestruara, dhe lajmet se dikush po e refuzon çmimin më gëzon jashtëzakonisht. Edhe këtu shpesh kriteri është miqësia, humaniteti në kuptimin se njeriu i caktuar duhet të marr çmim vetem se nuk ka të ardhura tjera apo burim tjetër financiar, dhe pothuaj asnjherë nuk diskutohet vlera e veprës së caktuar sepse komisionet jokompetente as që i lexojnë librat konkurrues”.
Ai tregon se ka pasur rast të takojë poetë evropian në takimet letrare Ndërkombëtare në Sarajevë, të cilët vërtet e kanë humbur tempon e krijimit të poezisë, sepse edhe atje nuk lexohet më poezia si dikur dhe poezia bashkëkohore më tepër është performancë. “Madje një Botues nga Zagrebi, Branko Cegec, më ka intervistuar për revistën e tij ‘Teme’ me temën: pse nuk lexohet poezia, Në vitin 2006 i pata thënë se poezia nuk lexohet më, sepse duhet t’ia lëshoj vendin Teurgjisë, pothuaj në një trajtë si romanit i a vë pikën Gustav Flaubert, ashtu edhe poezia me Haikun, Kasiden apo me Edar Alan Poe, e arrin kulmin dhe duhet të marrë një trajtë më shpirtërore me të cilën si pikënisje duhet të jetë Khalil Gibran”.
Dhe së fundi, te ai, poezia e ka vendin e saj dominant. “Shpesh kam vështirësi kur shkruaj ndonjë punim shkencor më përvilen edhe figurat stilistike të cilat i përdor në poezi, për ç`gjë duhet të jem ca fish më i kujdesshëm. Duke e përcjellur trendin e globalizimit dhe zhvillimin teknik dhe teknlogjik unë maksimalisht e shfrytëzoj këtë begati të epokës sonë edhe në rrafshin poetik”, shprehet fahredin Shehu për “Lajm”.
------------------
Intervistë me poetin Fahredin Shehu
Librat e mi nuk lexohen në plazh e autobus
Përqafues i idesë së Sufizmi na mëson për dashurinë e njeriut ndaj Perendisë e cila tërheq me vete edhe dashurinë e njeriut ndaj çdo krijese të Perendisë, poeti Fahredin Shehu mendon se përmes poezisë së kristalizuar, më së miri mund të përcillet Dashuria tokësore dhe qiellore, vuajtja, qëllimi i pastër, arritja e njohurive të botës së fshehtë, ekzistenca e tjetrës, divergjenca e mendimeve e ekzistencës si dhe respektimi i të gjitha këtyre
NAIME BEQIRAJ
Prishtinë, 12 shkurt - Autor i librave: “Nun” (1996), “Shumësi e padukshme“ (2000), „Nektarina“ (2004), „Elemental“ (2006) dhe „Kun” (2007), autori Fahredin Shehu është nga të rrallet që sufizmin e kultivoni në nivel arti. Që nga libri i parë e deri te i pesti i botuar Sufizmi është i pranishëm si doktrinë për fisnikërimin e shpirtit njerëzor. Ai sot mendon se ekzistojnë shembuj ku përmes Sufizmit janë bartur mesazhe të rafinimit shpirtëror, edukimit të të riturve; në shkencë e njohur si andragogji, manifestimi i manifestimeve shpirtërore gjatë përvojës shpirtërore dhe prezantimi i tyre bëhët më së miri nëpërmjet poezisë e cila jep lirinë maksimale të shprehjes. “Madje në gjendje të caktuara kam pasur vështirësi t’i përcjell vizionet e mia shpirtërore, madje edhe përmes poezisë”.
Shehu, ndonëse i përfshirë në antologji botërore, në poezinë shqipe ende është zgjedhur si emër përfaqësues. Antologjitë dhe çmimet letrare në Kosovë i ka emërtuar si të orkestruara. “Tani kam pushuar të mendoj për to kur kriteri i vetëm është miqësia”. Për çmimeve letrare të cilat i çmon kur zakonisht ato i stimulojnë krijuesit që të veprojnë më shumë, shorehet se nuk ka konkuruar asnjëherë për ndonjë çmim, sepse marrja e çmimit nuk e më bën as më kreativ e as që e legjitimon si autor. “Çmimet letrare po ashtu janë të orkestruara, dhe lajmet se dikush po e refuzon çmimin më gëzon jashtëzakonisht. Edhe këtu shpesh kriteri është miqësia, humaniteti në kuptimin se njeriu i caktuar duhet të marr çmim vetem se nuk ka të ardhura tjera apo burim tjetër financiar, dhe pothuaj asnjherë nuk diskutohet vlera e veprës së caktuar sepse komisionet jokompetente as që i lexojnë librat konkurrues”.
Ai tregon se ka pasur rast të takojë poetë evropian në takimet letrare Ndërkombëtare në Sarajevë, të cilët vërtet e kanë humbur tempon e krijimit të poezisë, sepse edhe atje nuk lexohet më poezia si dikur dhe poezia bashkëkohore më tepër është performancë. “Madje një Botues nga Zagrebi, Branko Cegec, më ka intervistuar për revistën e tij ‘Teme’ me temën: pse nuk lexohet poezia, Në vitin 2006 i pata thënë se poezia nuk lexohet më, sepse duhet t’ia lëshoj vendin Teurgjisë, pothuaj në një trajtë si romanit i a vë pikën Gustav Flaubert, ashtu edhe poezia me Haikun, Kasiden apo me Edar Alan Poe, e arrin kulmin dhe duhet të marrë një trajtë më shpirtërore me të cilën si pikënisje duhet të jetë Khalil Gibran”.
Dhe së fundi, te ai, poezia e ka vendin e saj dominant. “Shpesh kam vështirësi kur shkruaj ndonjë punim shkencor më përvilen edhe figurat stilistike të cilat i përdor në poezi, për ç`gjë duhet të jem ca fish më i kujdesshëm. Duke e përcjellur trendin e globalizimit dhe zhvillimin teknik dhe teknlogjik unë maksimalisht e shfrytëzoj këtë begati të epokës sonë edhe në rrafshin poetik”, shprehet fahredin Shehu për “Lajm”.
Interviste me Naime Beqiraj
Jeni nga të rrallët që sufizmin e kultivoni në poezinë shqipe në nivel arti. Në fakt, si e keni ndërtuar sufizmin në art?
Që nga libri i parë e deri te i pesti i botuar, Sufizmi është prezent si doktrinë për fisnikërimin e shpirtit njerëzor. Ekzistojnë shumë shembuj ku nëpërmjet Sufizmit janë bartur mesazhe të rafinimit shpirteror, edukimit të të riturve; në shkencë e njohur si andragogji, manifestimi i manifestimeve shpirtërore gjatë përvojës shpirtërore dhe prezantimi i tyre bëhët më së miri nëpërmjet poezisë e cila jep lirinë maksimale të shprehjes. Madje në situata të caktuara kam pasur vështirësi t’i transmetoj vizionet e mia shpirtërore çak edhe nëpërnmjet poezisë dhe kam shkruar ...Neve na mungon vokabulari tokësor për çështje qiellore.
Në përshkrimin tim të figurësë së Jezuit unë kam pasur vështirësi ta kategorizoj pikërisht atë që në Krishterim është e njohur si “Indiferencë e shenjtë”, andaj kanë kaluar vite derisa kam ardhur tek farkëtimi i fjalës Angeloid, një krijesë humane më shpirt Engjëllor, apo e Engjëll i trupëzuar në trajtë njeriu.
Sufizmi na mëson për dashurinë e njeriut ndaj Perendisë e cila tërheq me vete edhe dashurinë e njeriut ndaj çdo krijese të Perendisë. Andaj konsideroj se nëpërmjet poezisë, apo poezisë së kristalizuar; Kaligrafisë ku shkrihet potenciali kreativ dhe shpirtëror e bëhet trajtë e dukshme, më së miri mund të flitet apo transmetohet për dhe nëpërmjet temave eternale, si Dashuria tokësore dhe qiellore, vuajtja, qëllimi i pastër, arritja e njohurive të botës së fshehtë, ekzistenca e tjetrës, divergjenca e mendimeve dhe ekzistencës si dhe respektimi i të gjitha këtyre.
Ndonëse jeni përfshirë në antologji botërore, në poezinë shqipe ende nuk jeni zgjedhur si emër antologjie. Ç’mendim keni për antologjitë dhe çmimet letrare në Kosovë?
Asnjherë nuk kam shkruar që të futem në ndonjë antologji sepse zhanri të cilin e kultivoj është paksa i paprekur në letërsinë tonë. Madje hermetistë si Martin Camaj apo Përbindëshi i Kadarësë as që është diskutuar ndonjherë andaj jam shumë rehat kur nuk futem në antologji apo kur librat e mi nuk lexohen në plazhë apo autobus.
Më parë kam pas mendime për antologji tona dhe shpesh i kam emërtuar si të orkestruara. Tani kam pushuar të mendoj për këto antologji, sepse në to kriteri i vetëm është miqësia.
Sa i përket çmimeve letrare, unë i çmoj shumë, sepse zakonisht këto çmime stimulojnë krijuesit që të veprojnë më shumë. Unë nuk kam konkuruar asnjherë për ndonjë çmim, sepse marrja e çmimit nuk më bën më kreativ e as që më legjitimon si autor. çmimet letrare poashtu janë të orkestruara, dhe lajmet se dikush po e rrefuzon çmimin më gëzon jashtëzakonisht. Edhe këtu shpesh kriteri është miqësia, humaniteti në kuptimin se persoin i caktuar duhet të marr çmim vetem se nuk ka të ardhura tjera apo burim tjetër financiar, dhe pothuaj asnjherë nuk diskutohet vlera e veprës së caktuar sepse komisionet jokompetente as që i lexojnë librat konkurues.
Poezia është art që nuk konsumohet shumë as në Europë. Ju, megjithatë e kultivoni. Në këtë epokë të globalizmit, cili është vendi i poezisë brenda jush por edhe në përgjithësi?
Kam pas rast të takoj poetë Evropian në takimet letrare Ndëkombëtare në Sarajevë, të cilët vërtet e kanë humbur tempon e krijimit të poezisë, sëpse edhe atje nuk lexohet më poezia si dikur dhe poezia bashkëkohore më tepër është performancë. Madje një Botues nga Zagrebi, Branko Cegec, më ka intervistuar për revistën e tij TEME, me temën pse nuk lexohet poezia, Në vitin 2006 i pata thënë se poezia nuk lexohet më, sepse duhet t’ia lëshoj vendin Teurgjisë, pothuaj në një trajtë si romanit i a vë pikën Gustav Flaubert, ashtu edhe poezia me Haikun, Kasiden apo me Edgar Alan Poe, e arrin kulmin dhe duhet të marrë një trajtë më shpirtërore me të cilën si pikënisje duhet të jetë Khalil Gibran.
Në epokën tonë poezia lexohet më shumë virtualisht nëpërmjet forumeve elektronike, shoqëruese si Facebook, Twitter dhe nëpërmjet Blogg-eve ku secili e ka mundësinë ta botoj poezinë e vetë në pamundësi për të gjetur botues. Kjo zakonisht duke i afruar njerëzit më një Lingua Franca të re, Anglishtja, gjë që i fshin kufinjtë dhe na afron gjithnjë e më shumë, me popuj të ndryshëm.
Tek unë pesonalisht poezia e ka vendin e saj dominant dhe shpesh kam vështirësi kur shkruaj ndonjë punim shkencor më përvilen edhe figurat stilistike të cilat i përdor në poezi, për ç`gjë duhet të jem ca fish më i kujdesshëm.
Duke e përcjellur trendin e globalizimit dhe zhvillimin teknik dhe teknlogjik unë maksimalisht e shfrytëzoj këtë begati të epokës sonë edhe në rrafshin poetik.
Që nga libri i parë e deri te i pesti i botuar, Sufizmi është prezent si doktrinë për fisnikërimin e shpirtit njerëzor. Ekzistojnë shumë shembuj ku nëpërmjet Sufizmit janë bartur mesazhe të rafinimit shpirteror, edukimit të të riturve; në shkencë e njohur si andragogji, manifestimi i manifestimeve shpirtërore gjatë përvojës shpirtërore dhe prezantimi i tyre bëhët më së miri nëpërmjet poezisë e cila jep lirinë maksimale të shprehjes. Madje në situata të caktuara kam pasur vështirësi t’i transmetoj vizionet e mia shpirtërore çak edhe nëpërnmjet poezisë dhe kam shkruar ...Neve na mungon vokabulari tokësor për çështje qiellore.
Në përshkrimin tim të figurësë së Jezuit unë kam pasur vështirësi ta kategorizoj pikërisht atë që në Krishterim është e njohur si “Indiferencë e shenjtë”, andaj kanë kaluar vite derisa kam ardhur tek farkëtimi i fjalës Angeloid, një krijesë humane më shpirt Engjëllor, apo e Engjëll i trupëzuar në trajtë njeriu.
Sufizmi na mëson për dashurinë e njeriut ndaj Perendisë e cila tërheq me vete edhe dashurinë e njeriut ndaj çdo krijese të Perendisë. Andaj konsideroj se nëpërmjet poezisë, apo poezisë së kristalizuar; Kaligrafisë ku shkrihet potenciali kreativ dhe shpirtëror e bëhet trajtë e dukshme, më së miri mund të flitet apo transmetohet për dhe nëpërmjet temave eternale, si Dashuria tokësore dhe qiellore, vuajtja, qëllimi i pastër, arritja e njohurive të botës së fshehtë, ekzistenca e tjetrës, divergjenca e mendimeve dhe ekzistencës si dhe respektimi i të gjitha këtyre.
Ndonëse jeni përfshirë në antologji botërore, në poezinë shqipe ende nuk jeni zgjedhur si emër antologjie. Ç’mendim keni për antologjitë dhe çmimet letrare në Kosovë?
Asnjherë nuk kam shkruar që të futem në ndonjë antologji sepse zhanri të cilin e kultivoj është paksa i paprekur në letërsinë tonë. Madje hermetistë si Martin Camaj apo Përbindëshi i Kadarësë as që është diskutuar ndonjherë andaj jam shumë rehat kur nuk futem në antologji apo kur librat e mi nuk lexohen në plazhë apo autobus.
Më parë kam pas mendime për antologji tona dhe shpesh i kam emërtuar si të orkestruara. Tani kam pushuar të mendoj për këto antologji, sepse në to kriteri i vetëm është miqësia.
Sa i përket çmimeve letrare, unë i çmoj shumë, sepse zakonisht këto çmime stimulojnë krijuesit që të veprojnë më shumë. Unë nuk kam konkuruar asnjherë për ndonjë çmim, sepse marrja e çmimit nuk më bën më kreativ e as që më legjitimon si autor. çmimet letrare poashtu janë të orkestruara, dhe lajmet se dikush po e rrefuzon çmimin më gëzon jashtëzakonisht. Edhe këtu shpesh kriteri është miqësia, humaniteti në kuptimin se persoin i caktuar duhet të marr çmim vetem se nuk ka të ardhura tjera apo burim tjetër financiar, dhe pothuaj asnjherë nuk diskutohet vlera e veprës së caktuar sepse komisionet jokompetente as që i lexojnë librat konkurues.
Poezia është art që nuk konsumohet shumë as në Europë. Ju, megjithatë e kultivoni. Në këtë epokë të globalizmit, cili është vendi i poezisë brenda jush por edhe në përgjithësi?
Kam pas rast të takoj poetë Evropian në takimet letrare Ndëkombëtare në Sarajevë, të cilët vërtet e kanë humbur tempon e krijimit të poezisë, sëpse edhe atje nuk lexohet më poezia si dikur dhe poezia bashkëkohore më tepër është performancë. Madje një Botues nga Zagrebi, Branko Cegec, më ka intervistuar për revistën e tij TEME, me temën pse nuk lexohet poezia, Në vitin 2006 i pata thënë se poezia nuk lexohet më, sepse duhet t’ia lëshoj vendin Teurgjisë, pothuaj në një trajtë si romanit i a vë pikën Gustav Flaubert, ashtu edhe poezia me Haikun, Kasiden apo me Edgar Alan Poe, e arrin kulmin dhe duhet të marrë një trajtë më shpirtërore me të cilën si pikënisje duhet të jetë Khalil Gibran.
Në epokën tonë poezia lexohet më shumë virtualisht nëpërmjet forumeve elektronike, shoqëruese si Facebook, Twitter dhe nëpërmjet Blogg-eve ku secili e ka mundësinë ta botoj poezinë e vetë në pamundësi për të gjetur botues. Kjo zakonisht duke i afruar njerëzit më një Lingua Franca të re, Anglishtja, gjë që i fshin kufinjtë dhe na afron gjithnjë e më shumë, me popuj të ndryshëm.
Tek unë pesonalisht poezia e ka vendin e saj dominant dhe shpesh kam vështirësi kur shkruaj ndonjë punim shkencor më përvilen edhe figurat stilistike të cilat i përdor në poezi, për ç`gjë duhet të jem ca fish më i kujdesshëm.
Duke e përcjellur trendin e globalizimit dhe zhvillimin teknik dhe teknlogjik unë maksimalisht e shfrytëzoj këtë begati të epokës sonë edhe në rrafshin poetik.
Monday, January 11, 2010
ELIXIR
There’s only a dew of elixir in the bottom of the empty cup sleeping as lamb
Now they call it heart, I call it polluted spirit, and you may call it ruby pomegranate granules
But we the simplest so called human entities jointly may only Love and this is sufficient
To suffer for the thousand years and a day more
The one who cares not is the luckiest mundane ignorant but I’m the one alike who outpours his quintessential not knowing for whom
Not knowing for what reason a purpose never show its glamour in advance
For warning, for love or even for sake of its purest manifestation
In times when words were queued in the thread abundantly curved in bobbin from the human scalp
The necklace of verse is fading its shine no sparkling truths gurgles from its spring to obey our thirsts
We the thirsty souls for divine morsel wandering in here as the spirits of suicide victims
Empty stomachs of enfant terrible only for the grasp of the truth they never hear even as the sound of insect
Never as the sound of falling frozen spirit in jade that you may later see as the Galatea of divine maternal essence
A cornucopia of latent blessings awaits
A deficit of Love outbursts proudly displaying its genitalia without a drop of shame
I wander as a working bee searching for the nectar of wisdom to feed my Queen bee
And bestow her eternal life with the royal jelly leaking elegantly from the bottom to the navel
Now they call it heart, I call it polluted spirit, and you may call it ruby pomegranate granules
But we the simplest so called human entities jointly may only Love and this is sufficient
To suffer for the thousand years and a day more
The one who cares not is the luckiest mundane ignorant but I’m the one alike who outpours his quintessential not knowing for whom
Not knowing for what reason a purpose never show its glamour in advance
For warning, for love or even for sake of its purest manifestation
In times when words were queued in the thread abundantly curved in bobbin from the human scalp
The necklace of verse is fading its shine no sparkling truths gurgles from its spring to obey our thirsts
We the thirsty souls for divine morsel wandering in here as the spirits of suicide victims
Empty stomachs of enfant terrible only for the grasp of the truth they never hear even as the sound of insect
Never as the sound of falling frozen spirit in jade that you may later see as the Galatea of divine maternal essence
A cornucopia of latent blessings awaits
A deficit of Love outbursts proudly displaying its genitalia without a drop of shame
I wander as a working bee searching for the nectar of wisdom to feed my Queen bee
And bestow her eternal life with the royal jelly leaking elegantly from the bottom to the navel
Wednesday, December 23, 2009
Tichinabet 2222
Oliver Shanti & Friends - Tichinabet 2222 - Oliver Shanti .mp3 | ||
Found at bee mp3 search engine |
Thursday, November 12, 2009
Perkthim ne gjuhen Italiane eshte bere nga Vajada Manjani Keci
La Sema, lo Semasa, La Danza Rituale L’esoterismo e l’arte di Rumi
Di
Fahredin Shehu
fahredin.shehu@gmail.com
oxorcenter@gmail.com
+377 44 255 091
Centro per la promozzione del dialogo interculturale
Pristina
L’Astratto
L’opera di Jelaluddin Rumi, và al di là del atto, al di là della conoscenza, ed al di là del arte, cosi che l’affrontare superficialmente tutta la sua teurgia non potrebbe bastare per capirla. Lui stesso la descrive con la metafora della schiuma e del oceano, oppure con la frase … non chiedere chi sono o da dove vengo, bensì prendi quello che ho in mano ... e quello che lui ha in mano esprime i segni più evidenti dei sigilli angelici, materializzazione del celestiale nel terreno.
L’atto della SEMA inteso come uno sforzo per entrare nel orbita angelica prenderà gran parte di questo lavoro.
Il SEMAZEN , il suo significato, il suo ruolo, il preformare della semasa - danza rituale, la musica come parte complementare della semasa.
I tre livelli della conoscenza; Egsoteria, Mesoteria ed Esoteria nel opera di Rumi, la dinamica della meditazione come contrappunto, come quarta categoria del fenomeno e come terza categoria del’Estetica di Fahredin Shehu.
Classificandolo tra i geni, fa emergere la domanda; se lui appartiene o meno a questa categoria. Il considerarlo o meno tra i profeti, anche se evidentemente non raggiunge i loro livelli. Riguardo a questo mi inoltrerò nel ultima parte riferendomi alla sua arte.
La SEMA
Essa è una parola araba il cui significato è : udire, approfondire; ha un uso esteso nella lingua turca, persiana ma anche in altre lingue occidentali usata proprio per identificare la pratica Sufi, più in specifico nel indicare la danza rituale eseguita da Jelaluddin Rumi .
La sema è una Meditazione Dinamca par excellence, come concetto è stato trattato da Sri Bhagwan Rajneesh OSHO, è stato proprio lui a incorporarla nel programma di meditazione del mattino, a “OSHO” un Commune in
Paoona, India. Cosi fece anche G.I Gurdijeff , si ispirò a Rumi con le sue danze sacrali conosciute come “Gli archi Oum” Quando parliamo della meditazione, ci riferiamo alla profonda riflessione, tale stato contraddice il concetto di meditazione come atto pratico.
La meditazione è uno stato mentale “senza pernsiero” ed il clima nella meditazione si raggiunge quando svaniscono tutti i pensieri. Cosi che la SEMA è un mezzo molto efficace nel raggiungere lo stato di “senza pensiero”.
A questo punto abbiamo a che fare con lo sviluppo del intelligenza intuitiva cosi che l’istrumento usato per questa pratica il quale serve per sofisticare la tecnica è proprio l’arte della musica il quale stimola i centri energetici. Questi nel Tesauf sono conosciuti con il nome di Lataif , fino al grado della Fanà cioè il fondersi con l’essenza di Dio. Per descriverlo, Rumi dedica tutta una poesia nella sua “Mansevia” al calamo Ney il quale viene usato per risvegliare questi centri energetici. Tali centri li possiamo trovare persino nelle pratiche esoteriche della Cabala ebraica, nella tradizione Cinese ed anche in quella della Vedda dei Hindu.
Insieme al vestiario tradizionale, la musica e la prontezza degli iniziati, anche il profumo ha il suo pieno ruolo importante durante la sema. Questi elementi in gran modo influiscono nello stato psico-fisico del uomo.
La simbolica della sema -danza rituale. Ogni instante ogni momento della sema, di questa esibizione spirituale ha la sua simbolica .
La sema è la manifestazione del movimento dei corpi celesti la dove lo Sceikh cioè colui che dirige la Sema il mentore; simboleggia il sole oppure l’asse del sistema dinamico della Galassia, invece i Dervisci, gli iniziati in un movimento circolare simboleggiano i pianeti, cosi ché abbiamo a che fare con una danza celeste di unificazione con il Cosmo.
La testa del danzatore della semasa , si piega a 23°, piegamento identico al asse del pianeta Terra, questo fa si che il liquido del orecchio non si muovi perdendo cosi l’equilibrio. Un piede si mantiene fisso per terra, legato alla gravità, cosi che la linea invisibile verticale tra l’orecchio e la gamba tiene ben saldo il semasa ad non perdere l’equilibrio e cadere.
Anche le mani hanno la loro funzione: quando i palmi della mano sono rivolte una verso il celo e l’altra verso la terra. Una viene dedicata alla luna e l’altra al sole, tutto questo accompagnato con una musica composta appositamente per l’atto della Sema spesso anche vocale.
Questa musica non è il fine ma il mezzo-Lift per passare da uno stato mentale “normale” ad un altro “esaltato”.
Rumi a proposito della Sema dice:
Vedo le acque che sorgono dalle loro fonti
I rami dei cedri, che danzano come i pentiti
Le foglie, come le mani dei musicisti che battono
(Mathnawi, IV, 3265-3268)
Riguardo al movimenti dice:
Ogni cosa si muove
Gli amanti sprofondano nella fonte del amore
Nella fonte di acqua divina
Che hanno scelto
E piangono
E si lamentano
E come pietre di mulino nel cielo
non possono stare nemmeno un secondo in silenzio
Amore …
Amore …
Tu hai riempito l’Universo di tempesta.
Il mio cuore ogni notte cerca una stella
Per non farla fermare un attimo
Come me.
La Sema si pratica dai semasi vestiti di bianco, simbolo della coperta -il Cefin- con cui si coprono i defunti.
Essi sono coperti anche di un caftan nero e largo, il quale simboleggia la tomba, nella testa invece portano un cappello - Sikke alto fatto di qoha (lana lavorata) il quale simboleggia la lapide (pietra mortuaria). Lo Sceikh entra in mezzo a loro, diventando il legame tra il cielo e la terra. Cosi i semasa si aggirano a formare tre cerchi nella Semahan (posto dove si svolge la Sema) simbolo delle tre tappe del avvicinamento a Dio: la tappa della Sapienza, la tappa della Scoperta (Keshf) ed alla fine la tappa del Unificazione (Vusul) salutandosi con lo Sceikh che sta in mezzo sopra un tappeto rosso. A questo punto, i semasa gettano via la veste di caftano nero, gettando via cosi lo stato corporeo mortale per rinascere. Dallo sceikh chiedono il permesso per iniziare la Sema apprendo lentamente le mani al inizio con movimenti lenti a forma di cerchio poi aumentando sempre di più la velocità. La mano destra accoglie l’energia cosmica; la Pietà invece viene accolta dalla sinistra rivolta verso la terra per donarla a lei. Essa è passata tramite i loro cuori, cosi, dopo essere stata riscaldata dal loro amore viene donata alla terra.
Tutto questo viene accompagnato al inizio dal – Kudum- tamburi che sono il simbolo della tromba e del giorno del giudizio accompagnato con il Ney. L’insieme è formato da due semicerchi una delle quali simboleggia l’imprigionamento del anima dalle catene della materia invece l’altro quella del innalzamento verso Dio. Dopo il quarto giro della danza entra in essa lo Sceikh. Lo Semasa simboleggia il sistema solare dove lo stesso Sceikh simboleggia il sole mentre gli altri dervisci ballerini simboleggiano i pianeti. Nei istante in cui lo Sceikh inizia la danza della Sema inizia anche la melodia dello Ney il quale esprime il contempla mento del Unione. Quando lo Sceikh ritorna al suo posto la danza della Sema si interrompe iniziando cosi la recita del Santo Corano, cercando con essa di esprimere la risposta di Dio per i danzatori della Sema. Alla fine si procede al saluto e al invocazione di Dio “HU” perche solo a Lui viene dedicato quest’adorazione.
Riferendosi al Ney, Rumi si esprime con queste parole: “Chiesi allo Ney perche piange, esso mi rispose che lo avevano sottratto dallo Neystan, da allora non puo vivere senza piangere e soffrire.”
Lo scopo della Semasa, è l’unificarsi con Dio (Vusul) attraverso il completo abbandono.
Il Semasa –è la persona che esegue la danza della Sema, si sa che questa è una tecnica molto complicata. La Semasa ha u obbiettivo molto preciso, ed è quello che lo sceih suo mentore arrivi al unificazione con Dio. Il legame Murid e Mushrid , è basato nella totale dedica, abbandono del quale lo guida un Murid di 1001 notte nella Tarika Mewlewi (obbiettivo del quale resta quello del trattamento del ego fino al suo completo svanimento), prima della reale iniziazione esso deve servire in ogni modo tutti i presenti nella sala (tekke: apposita sala della tarika). Dopo di che il Murid deve abbandonarsi completamente agli ordini del Murshid dato che lui conosce a fondo il grado spirituale e l’affinità del Murid cosi che sarà capace a guidarlo al meglio in questa strada non tanto facile bensi difficile e complicata. Il Murshid lo guida in tutte le tappe della crescita spirituale, in questo caso abbiamo a che fare con una scuola speciale volta ad sofisticare lo spirito alla psicologia strettamente individuale.
I tre livelli della conoscenza: Egsoteria, Mesoteria, ed Esoteria
Prima di addentrarci nel opera di Rumi ci soffermeremo brevemente nelle tre categorie epistemologiche, gnoseologiche, conosciute nel Islam come parte del Irfan;
Egsoteria, Mesoteria e l’Esoteria, rispettivamente appartenenti a categorie di gente chiamati anche gli Ahli Zahir, Ahli Batin ed Ehli Keshf. Il linguaggio usato da Rumi nelle sue opere, ed anche da altri come Muhyuddin Ibn Arabi, Ibn Al Farid, Yunus Emre e specialmente Mensur Hallajjit ecc. Questo e stato il linguaggio dei livelli epistemologici il quale non di rado ha avuto fraintendimenti. Tale fu il caso di Tallajji il quale venne castigato per la sua celebre frase: Enne el Hakk-Io sono Il vero, io sono Dio, fatta in uno stato di esaltazione mentale dove il suo ego era fuso nel essenza Divina (Fana Fillah) il quale per lo Zahir (nel aspetto dello Sheria) esprime uno chiaro detto di Shirk (idolatria, paragonare a Dio un compagno nella Sua Potenza) però espresso nella lingua del Batin (nascosto, mistero, celato) esprime il senso del raggiungimento della Fenna (estinzione).
L’opera di Rumi si caratterizza dai suoi livelli di intendimento intesi come Ottavi termine definito da G. I Gurdijjef nella sua opera “ Alla ricerca del miracolo – Citazioni tratte dagli insegnamenti occulti” di Pyotr Damyanovich Ouspensky . Tali concetti risultano essere accessibili sia a dei bambini narrategli come episodi di un racconto che a degli esperti studiosi della materia esoterica di Rumi ( il grado di egsoteria). Lo stesso vale anche per coloro che cercano l’ispirazione nella sua arte letteraria (grado mesoterico) ed per gli altri facenti parte della Tariqqa i quali vanno a cercare il profondo senso e anche la strada del elevazione spirituale tramite la “Mesvevia” di Rumi specialmente nel suo terzo ed quarto volume (grado di esoteria).
Cosi Rumi riesce a creare una meravigliosa sintesi delle diverse categorie della conoscenza e della pratica, “In essa la Spiritualità e l’Etica universale hanno trovato una sana sintesi”
Al inizio di questo saggio menzionammo l’opera di OSHO e la Meditazione Dinamica il quale senza dubbio sorge dal opera di Rumi e dalla tecnica della Sema, è un contrappunto in relazione alla musica, l’atto e il non atto, rispettivamente il ritrovamento dello Zero Assoluto nel essenza della persona. Una simile composizione sinfonica degli atti creativi esprime un contrappunto il quale accerchia l’Opera di Rumi composta da:
• L’atto della scrittura artistica sacrale, trascendentale, Teurgico (attività letteraria);
• L’atto della musica sacrale, (inteso come lo Ney);
• L’atto della meditazione (lo Sema);
• Il trasmettere del impulso cosmico dal orbita celeste a quella terrestre, tutto questo tramite l’Ashk (amore, passione) e di tutto il fenomeno di Rumi.
Trattando il fenomeno Cosmico , ci riferiamo alla trasformazione del’energia Divina in un linea verticale, in un rapporto terrestre per il raggiungimento dei più alti livelli Celesti; poi a quello di addetto- Eulia (che deriva da Weli in arabo amico di Dio)-questo è un grado al di sotto di quello dei Profeti vettore diretto dalla terra verso il celo, invece rapportato ai Profeti questo vettore si trasforma dirigendosi dal celo alla terra, facendo distinzione tra l’Ihlam (Ispirazione) ed il Wahi (Rivelazione Profetica) il quale nel “Estetica dello Nun” si posiziona nei gradi della Sapienza, Atre, Teurgia e della Rivelazione.
In questo modo si esprime la dinamica della meditazione, la Sema, fino al raggiungimento dello Zero assoluto, il punto della meditazione silenziosa, la meditazione assoluta. Lo Zikr-i-Hafi ed lo Zero assoluto sono due estremi dello stesso modello, dello stesso obbiettivo, perché Meditare significa “non fare”.
Spesso ho sostenuto in diverse opere precedenti che …”Ci manca un vocabolario terrestre per questioni Celesti”, Questo aspetto è stato esaurito dallo stesso Rumi tramite la poesia la quale dà la libertà di espressione del occulto, del al di là, la quale nasconde in sé i misteri dei livelli epistemologici e quelli intuitivi del pensiero laterale , logico ed gnoseologico.
L’Arte di Rumi
L’Arte di Rumi è rimasto monumentale, sia nel contenuto nei volumi e nel essenza. Si tratta di uno dei poeti più prominenti di tutti i tempi nella sfera del trascendentale sia in Oriente che in Occidente. Per quanto riguarda l’Islam gran parte delle opere dei Suffisti contengono accenni tratti dalle opere di Rumi, dalla sua epoca e fino ad oggi, non si può fare a meno di pensare che cosi sarà anche nel futuro.
Le opere di Rumi si rivelano essere prospere, qualitative, uniche. Sono accettate largamente da tutte le parti del mondo.
Inizialmente furono commenti del Santo Corano, poi proseguirono i commenti delle opere di Sena, Attar, Ibn Arabi formulate in maniera poetica con una splendida originalità del poeta.
La sua opera più voluminosa contenente trenta sei mila versi si chiama “Diwani Scemsi Tabriz”, principalmente si tratta di liriche dove esprime uno speciale legame con Shemsi Tabriz nella creazione di quest’opera gigante.
Una delle opere senza dubbio più note del autore è la “Mathnawi i Ma’nawi” lavorò su essa per ben dodici anni anche se alla fine rimase un opera incompiuta. L’opera venne scritta per richiesta di Husamedni Qelebi ed è composta da ben ventisei mila versi. Essa ha un carattere didattico al fine di guidare l’iniziato verso un cammino spirituale facendo uso anche delle narrazioni della tradizione Sufi.
Il poeta perso Jami scrive che il “Methnawi” sarebbe il Corano nella lingua Persa. Esso venne tradotto in molte lingue occidentali, lo fecero conoscere soprattutto Whinfield, Profesor R. A. Nicholson, A. J. Arberry, Annemarie Schiemmel, Eve De Vitray Meyerovitch, Camille e Kabir Helminski con le perifrasi di Coleman Barks ecc.
Nella lingua Bosniaca i primi due volumi con i commenti vennero tradotti da Feizullah Hadibairic, invece gli alrti volumi vennero tradotti dalla lingua inglese proprio dai volumi che E.H.Whinfield traduse dal perso.
La terza opera poetica sono le “Rubaijjat”, la quale non riuscirono a divenire popolari come successe con le “Diwani” e “Mathnawi”. Ancora una volta vennero fatte conoscere al Occidente da A.J Arberry.
L’opera prosaica “FIhi ma Fihi” tratta i discorsi più intimi nei diversi aspetti della vita spirituale e della sua personalità, caratteristica questa che non emerge nelle sue opere poetiche. Sono discorsi raccolti dal figlio ed dai murid.
Mekatib è un'altra opera prosaica, la quale è una raccolta delle lettere inviate ai suoi amici tra i quali anche Salah el Din Zarkub. Da esse vengono rivelate aspetti della sua vita privata.
Anche l’opera “Majalis-l sab’ah” è una prosa la quale è composta dalle prediche e dalle lezioni tenutesi nella dergah. Le prediche si rivelano essere dei consigli, esse si distinguono dallo stile di narrazione.
L’influenza di Rumi nelle opere di molti artisti.
Eesso funge da ispirazione permanente non solo nelle opere letterarie ma anche nei saggi di studio, presentazioni artistiche della Sema, senza tralasciare la sua influenza anche nella musica. Nella letteratura, quest’influenza si può notare fortemente nei autori come Muhamed Iqbal e Khalil Gibran, nella pittura si può notare nelle opere di Muhamed Farschian, Istafil Sirche nella caligrafia, Maurice Bejart nel balletto. Si può dire che nella musica la sua influenza è stata molteplice, dalla tradizione della cultura Sufi in Turchia citando qui nomi come Omar Faruk Tekbilek, Ercan Irmak, Kudsi Erguner, Kani Karaca, Ahmet Ozhan, spostandoci in Iran citando nomi come Iran Shahram Nazeri, Shahram Shiva, Muhamed Eghbal, in Israele: Noa. Posiamo trovare anche un esempio di come la musica Sufi viene trasposta nella musica elettronica di Mercan Dede .
Riferendoci a Mercan Dede, il quale palesemente dimostra la sua ispirazione nella opera di Rumi, posiamo dire che con il suo straordinario talento lui è stato capace di presentare la sua arte sia nei strumenti folcloristici che quelli elettronici unificando cosi armonicamente sia il tradizionale che il contemporaneo. Rivelandosi in prima linea nei tentativi di creare l’armonia dal tempo della paura e della violenza nel mondo allo stesso tempo promovendo Rumi al pubblico contemporaneo forse più di quanto hanno potuto fare Prof. Nicholson, Arrbery, Annemarie Shchiemmel, Eve De Vitray Meyerovich, Coleman Barks ecc. con i loro studi, traduzioni delle sue opere e le loro performance. Mercan Dede spesso cita Rumi: se sei da per tutto non sei da nessuna parte, se sei in un posto sei da per tutto , e il mio da per tutto è dentro il mio cuore, termina Dede.
Trecento anni dopo la scomparsa di Rumi, la sua opera continua ad essere una fonte inesauribile nella quale si sono dissetati e si disseteranno molti ricercatori della via Divina sia tramite l’Arte la Fede o la Scienza.
Conclusioni
Nel Epistemologia sacrale degli Hindu esistono tre scuole di pensiero: la scuola del Karma oppure del Opera, la scuola della Diana oppure Sapienza ed la scuola di Bhakta cioè del Amore per arrivare fino alla conoscenza e vicinanza con Dio.
Nel Suffismo tutte queste scuole di pensiero vengono unificate in quel atto santo che si chiama Vita ed in fine il Suffismo termina con il ASHK l’Amore, secondo l’Induismo chiamato Bhakta.
Tra le tante definizioni fatte a Rumi come un grande artista, un profeta, un santo, considero che il migliore tra tutti questi sia quello che lui stesso si e definito nella poesia L’uomo di Dio .:
L’uomo di Dio è:
Felice senza aver bevuto vino
Sazio senza aver mangiato carne,
Stupito di ogni cosa
E che non gli importa del bimish
l’uomo di Dio è:
Il re del tempo-derviscio
è il tesoro tra le macerie
Non è di terra, non è di vento
Non è di fuoco, non è di acqua
Esso stesso è il mare magnanimo
L’uomo di Dio è:
La luna del giardino in primavera
L’uomo di Dio
Diventa saggio dalla verità
Bibliografia:
Rajneesh, Osho, "Meditation": The Art and Ecstasy, Osho Intl, 1992
Meyerovitch, Eve De Vitray, "Rumi i Sufizam", Kaderjsko- Bedevijska Tekija, 1995.
Lahi, Riza, "Molana Xhelaludin Mohamed Molavi RUMI": Ieri sera sussurrai ad una stella..., Fondacioni Saadi Shirazi, 2002
Mouravieff, Boris, “Gnosis: Exoteric Cycle: Study and Commentaries on the Esoteric Tradition of Eastern Orthodoxy” (Vol 1) Agora Books, 1990.
Mouravieff, Boris, “Gnosis: The Mesoteric Cycle” (Book 2), Agora Books,1992.
Mouravieff, Boris, “Gnosis: Book Three, the Esoteric Cycle”: Study and Commentaries on the Esoteric Tradition of Eastern Orthodoxy (Gnosis), Praxis Institute Press,1993.
Shah, Idries, "The Way of the Sufi", Arkana, Pengiun Group, 1990.
Ouspensky, P.D., "In Search of the Miraculous: Fragments of an Unknown Teaching", Harvest/HBJ Book, 2001.
Dunn, Philip, Mascetti, Dunn Manuela, Nicholson, R. A.. "The Illustrated Rumi": A treasury of Wisdom from the Poet of the Soul, Harper San Francisco, 2000.
Khalifah, Abdul Hakim, "The History of Muslim Philosophy": Vol. II ed. M.M. Sharif, Otto Harrosowitz, Weisbaden, 1963.
Whinefield, E.H., abridged and Translated, "Matnavi I Ma’navi": Book III & IV, Maulana Jalalu-‘d-din Muhammad Rumi, 1898, burim në Web dhe New Age Books, 2004.
Nicholson, R.A. "The Mathnawi of Jalaluddin Rumi": Six Volumes, E.J.W. Gibb Memorial Trust New Series, 1925.
Baba, Meher, "Discourses", Sheriar Press, 1995.
(Shehu Fahredin, “Estetica dello NUN”: La prospettiva del estetica teurgica, ed i livelli della creazione letteraria, opera non ancora pubblicata.)
De Bono, Edward, Lateral Thinking, Penguin Books, 1990
Fonti elettronice dal WEB utilizzate per questo studio:
http://www.semazen.net/eng/sp.php?id=3&page_id=1&menu_id=id3
http://www.dar-al-masnavi.org/
http://www.sacred-texts.com/isl/masnavi/
http://www.britannica.com/eb/topic-369314/Mathnawi-of-Jalaluddin-Rumi
http://libraries.theeuropeanlibrary.org/Turkey/treasures_en.xml
http://www.whirlingdervishes.org/whirlingdervishes.htm
http://www.mevlana.net/sema.htm
http://www.mevlana.org/
http://www.khamush.com/
http://www.omphaloskepsis.com/collection/
Di
Fahredin Shehu
fahredin.shehu@gmail.com
oxorcenter@gmail.com
+377 44 255 091
Centro per la promozzione del dialogo interculturale
Pristina
L’Astratto
L’opera di Jelaluddin Rumi, và al di là del atto, al di là della conoscenza, ed al di là del arte, cosi che l’affrontare superficialmente tutta la sua teurgia non potrebbe bastare per capirla. Lui stesso la descrive con la metafora della schiuma e del oceano, oppure con la frase … non chiedere chi sono o da dove vengo, bensì prendi quello che ho in mano ... e quello che lui ha in mano esprime i segni più evidenti dei sigilli angelici, materializzazione del celestiale nel terreno.
L’atto della SEMA inteso come uno sforzo per entrare nel orbita angelica prenderà gran parte di questo lavoro.
Il SEMAZEN , il suo significato, il suo ruolo, il preformare della semasa - danza rituale, la musica come parte complementare della semasa.
I tre livelli della conoscenza; Egsoteria, Mesoteria ed Esoteria nel opera di Rumi, la dinamica della meditazione come contrappunto, come quarta categoria del fenomeno e come terza categoria del’Estetica di Fahredin Shehu.
Classificandolo tra i geni, fa emergere la domanda; se lui appartiene o meno a questa categoria. Il considerarlo o meno tra i profeti, anche se evidentemente non raggiunge i loro livelli. Riguardo a questo mi inoltrerò nel ultima parte riferendomi alla sua arte.
La SEMA
Essa è una parola araba il cui significato è : udire, approfondire; ha un uso esteso nella lingua turca, persiana ma anche in altre lingue occidentali usata proprio per identificare la pratica Sufi, più in specifico nel indicare la danza rituale eseguita da Jelaluddin Rumi .
La sema è una Meditazione Dinamca par excellence, come concetto è stato trattato da Sri Bhagwan Rajneesh OSHO, è stato proprio lui a incorporarla nel programma di meditazione del mattino, a “OSHO” un Commune in
Paoona, India. Cosi fece anche G.I Gurdijeff , si ispirò a Rumi con le sue danze sacrali conosciute come “Gli archi Oum” Quando parliamo della meditazione, ci riferiamo alla profonda riflessione, tale stato contraddice il concetto di meditazione come atto pratico.
La meditazione è uno stato mentale “senza pernsiero” ed il clima nella meditazione si raggiunge quando svaniscono tutti i pensieri. Cosi che la SEMA è un mezzo molto efficace nel raggiungere lo stato di “senza pensiero”.
A questo punto abbiamo a che fare con lo sviluppo del intelligenza intuitiva cosi che l’istrumento usato per questa pratica il quale serve per sofisticare la tecnica è proprio l’arte della musica il quale stimola i centri energetici. Questi nel Tesauf sono conosciuti con il nome di Lataif , fino al grado della Fanà cioè il fondersi con l’essenza di Dio. Per descriverlo, Rumi dedica tutta una poesia nella sua “Mansevia” al calamo Ney il quale viene usato per risvegliare questi centri energetici. Tali centri li possiamo trovare persino nelle pratiche esoteriche della Cabala ebraica, nella tradizione Cinese ed anche in quella della Vedda dei Hindu.
Insieme al vestiario tradizionale, la musica e la prontezza degli iniziati, anche il profumo ha il suo pieno ruolo importante durante la sema. Questi elementi in gran modo influiscono nello stato psico-fisico del uomo.
La simbolica della sema -danza rituale. Ogni instante ogni momento della sema, di questa esibizione spirituale ha la sua simbolica .
La sema è la manifestazione del movimento dei corpi celesti la dove lo Sceikh cioè colui che dirige la Sema il mentore; simboleggia il sole oppure l’asse del sistema dinamico della Galassia, invece i Dervisci, gli iniziati in un movimento circolare simboleggiano i pianeti, cosi ché abbiamo a che fare con una danza celeste di unificazione con il Cosmo.
La testa del danzatore della semasa , si piega a 23°, piegamento identico al asse del pianeta Terra, questo fa si che il liquido del orecchio non si muovi perdendo cosi l’equilibrio. Un piede si mantiene fisso per terra, legato alla gravità, cosi che la linea invisibile verticale tra l’orecchio e la gamba tiene ben saldo il semasa ad non perdere l’equilibrio e cadere.
Anche le mani hanno la loro funzione: quando i palmi della mano sono rivolte una verso il celo e l’altra verso la terra. Una viene dedicata alla luna e l’altra al sole, tutto questo accompagnato con una musica composta appositamente per l’atto della Sema spesso anche vocale.
Questa musica non è il fine ma il mezzo-Lift per passare da uno stato mentale “normale” ad un altro “esaltato”.
Rumi a proposito della Sema dice:
Vedo le acque che sorgono dalle loro fonti
I rami dei cedri, che danzano come i pentiti
Le foglie, come le mani dei musicisti che battono
(Mathnawi, IV, 3265-3268)
Riguardo al movimenti dice:
Ogni cosa si muove
Gli amanti sprofondano nella fonte del amore
Nella fonte di acqua divina
Che hanno scelto
E piangono
E si lamentano
E come pietre di mulino nel cielo
non possono stare nemmeno un secondo in silenzio
Amore …
Amore …
Tu hai riempito l’Universo di tempesta.
Il mio cuore ogni notte cerca una stella
Per non farla fermare un attimo
Come me.
La Sema si pratica dai semasi vestiti di bianco, simbolo della coperta -il Cefin- con cui si coprono i defunti.
Essi sono coperti anche di un caftan nero e largo, il quale simboleggia la tomba, nella testa invece portano un cappello - Sikke alto fatto di qoha (lana lavorata) il quale simboleggia la lapide (pietra mortuaria). Lo Sceikh entra in mezzo a loro, diventando il legame tra il cielo e la terra. Cosi i semasa si aggirano a formare tre cerchi nella Semahan (posto dove si svolge la Sema) simbolo delle tre tappe del avvicinamento a Dio: la tappa della Sapienza, la tappa della Scoperta (Keshf) ed alla fine la tappa del Unificazione (Vusul) salutandosi con lo Sceikh che sta in mezzo sopra un tappeto rosso. A questo punto, i semasa gettano via la veste di caftano nero, gettando via cosi lo stato corporeo mortale per rinascere. Dallo sceikh chiedono il permesso per iniziare la Sema apprendo lentamente le mani al inizio con movimenti lenti a forma di cerchio poi aumentando sempre di più la velocità. La mano destra accoglie l’energia cosmica; la Pietà invece viene accolta dalla sinistra rivolta verso la terra per donarla a lei. Essa è passata tramite i loro cuori, cosi, dopo essere stata riscaldata dal loro amore viene donata alla terra.
Tutto questo viene accompagnato al inizio dal – Kudum- tamburi che sono il simbolo della tromba e del giorno del giudizio accompagnato con il Ney. L’insieme è formato da due semicerchi una delle quali simboleggia l’imprigionamento del anima dalle catene della materia invece l’altro quella del innalzamento verso Dio. Dopo il quarto giro della danza entra in essa lo Sceikh. Lo Semasa simboleggia il sistema solare dove lo stesso Sceikh simboleggia il sole mentre gli altri dervisci ballerini simboleggiano i pianeti. Nei istante in cui lo Sceikh inizia la danza della Sema inizia anche la melodia dello Ney il quale esprime il contempla mento del Unione. Quando lo Sceikh ritorna al suo posto la danza della Sema si interrompe iniziando cosi la recita del Santo Corano, cercando con essa di esprimere la risposta di Dio per i danzatori della Sema. Alla fine si procede al saluto e al invocazione di Dio “HU” perche solo a Lui viene dedicato quest’adorazione.
Riferendosi al Ney, Rumi si esprime con queste parole: “Chiesi allo Ney perche piange, esso mi rispose che lo avevano sottratto dallo Neystan, da allora non puo vivere senza piangere e soffrire.”
Lo scopo della Semasa, è l’unificarsi con Dio (Vusul) attraverso il completo abbandono.
Il Semasa –è la persona che esegue la danza della Sema, si sa che questa è una tecnica molto complicata. La Semasa ha u obbiettivo molto preciso, ed è quello che lo sceih suo mentore arrivi al unificazione con Dio. Il legame Murid e Mushrid , è basato nella totale dedica, abbandono del quale lo guida un Murid di 1001 notte nella Tarika Mewlewi (obbiettivo del quale resta quello del trattamento del ego fino al suo completo svanimento), prima della reale iniziazione esso deve servire in ogni modo tutti i presenti nella sala (tekke: apposita sala della tarika). Dopo di che il Murid deve abbandonarsi completamente agli ordini del Murshid dato che lui conosce a fondo il grado spirituale e l’affinità del Murid cosi che sarà capace a guidarlo al meglio in questa strada non tanto facile bensi difficile e complicata. Il Murshid lo guida in tutte le tappe della crescita spirituale, in questo caso abbiamo a che fare con una scuola speciale volta ad sofisticare lo spirito alla psicologia strettamente individuale.
I tre livelli della conoscenza: Egsoteria, Mesoteria, ed Esoteria
Prima di addentrarci nel opera di Rumi ci soffermeremo brevemente nelle tre categorie epistemologiche, gnoseologiche, conosciute nel Islam come parte del Irfan;
Egsoteria, Mesoteria e l’Esoteria, rispettivamente appartenenti a categorie di gente chiamati anche gli Ahli Zahir, Ahli Batin ed Ehli Keshf. Il linguaggio usato da Rumi nelle sue opere, ed anche da altri come Muhyuddin Ibn Arabi, Ibn Al Farid, Yunus Emre e specialmente Mensur Hallajjit ecc. Questo e stato il linguaggio dei livelli epistemologici il quale non di rado ha avuto fraintendimenti. Tale fu il caso di Tallajji il quale venne castigato per la sua celebre frase: Enne el Hakk-Io sono Il vero, io sono Dio, fatta in uno stato di esaltazione mentale dove il suo ego era fuso nel essenza Divina (Fana Fillah) il quale per lo Zahir (nel aspetto dello Sheria) esprime uno chiaro detto di Shirk (idolatria, paragonare a Dio un compagno nella Sua Potenza) però espresso nella lingua del Batin (nascosto, mistero, celato) esprime il senso del raggiungimento della Fenna (estinzione).
L’opera di Rumi si caratterizza dai suoi livelli di intendimento intesi come Ottavi termine definito da G. I Gurdijjef nella sua opera “ Alla ricerca del miracolo – Citazioni tratte dagli insegnamenti occulti” di Pyotr Damyanovich Ouspensky . Tali concetti risultano essere accessibili sia a dei bambini narrategli come episodi di un racconto che a degli esperti studiosi della materia esoterica di Rumi ( il grado di egsoteria). Lo stesso vale anche per coloro che cercano l’ispirazione nella sua arte letteraria (grado mesoterico) ed per gli altri facenti parte della Tariqqa i quali vanno a cercare il profondo senso e anche la strada del elevazione spirituale tramite la “Mesvevia” di Rumi specialmente nel suo terzo ed quarto volume (grado di esoteria).
Cosi Rumi riesce a creare una meravigliosa sintesi delle diverse categorie della conoscenza e della pratica, “In essa la Spiritualità e l’Etica universale hanno trovato una sana sintesi”
Al inizio di questo saggio menzionammo l’opera di OSHO e la Meditazione Dinamica il quale senza dubbio sorge dal opera di Rumi e dalla tecnica della Sema, è un contrappunto in relazione alla musica, l’atto e il non atto, rispettivamente il ritrovamento dello Zero Assoluto nel essenza della persona. Una simile composizione sinfonica degli atti creativi esprime un contrappunto il quale accerchia l’Opera di Rumi composta da:
• L’atto della scrittura artistica sacrale, trascendentale, Teurgico (attività letteraria);
• L’atto della musica sacrale, (inteso come lo Ney);
• L’atto della meditazione (lo Sema);
• Il trasmettere del impulso cosmico dal orbita celeste a quella terrestre, tutto questo tramite l’Ashk (amore, passione) e di tutto il fenomeno di Rumi.
Trattando il fenomeno Cosmico , ci riferiamo alla trasformazione del’energia Divina in un linea verticale, in un rapporto terrestre per il raggiungimento dei più alti livelli Celesti; poi a quello di addetto- Eulia (che deriva da Weli in arabo amico di Dio)-questo è un grado al di sotto di quello dei Profeti vettore diretto dalla terra verso il celo, invece rapportato ai Profeti questo vettore si trasforma dirigendosi dal celo alla terra, facendo distinzione tra l’Ihlam (Ispirazione) ed il Wahi (Rivelazione Profetica) il quale nel “Estetica dello Nun” si posiziona nei gradi della Sapienza, Atre, Teurgia e della Rivelazione.
In questo modo si esprime la dinamica della meditazione, la Sema, fino al raggiungimento dello Zero assoluto, il punto della meditazione silenziosa, la meditazione assoluta. Lo Zikr-i-Hafi ed lo Zero assoluto sono due estremi dello stesso modello, dello stesso obbiettivo, perché Meditare significa “non fare”.
Spesso ho sostenuto in diverse opere precedenti che …”Ci manca un vocabolario terrestre per questioni Celesti”, Questo aspetto è stato esaurito dallo stesso Rumi tramite la poesia la quale dà la libertà di espressione del occulto, del al di là, la quale nasconde in sé i misteri dei livelli epistemologici e quelli intuitivi del pensiero laterale , logico ed gnoseologico.
L’Arte di Rumi
L’Arte di Rumi è rimasto monumentale, sia nel contenuto nei volumi e nel essenza. Si tratta di uno dei poeti più prominenti di tutti i tempi nella sfera del trascendentale sia in Oriente che in Occidente. Per quanto riguarda l’Islam gran parte delle opere dei Suffisti contengono accenni tratti dalle opere di Rumi, dalla sua epoca e fino ad oggi, non si può fare a meno di pensare che cosi sarà anche nel futuro.
Le opere di Rumi si rivelano essere prospere, qualitative, uniche. Sono accettate largamente da tutte le parti del mondo.
Inizialmente furono commenti del Santo Corano, poi proseguirono i commenti delle opere di Sena, Attar, Ibn Arabi formulate in maniera poetica con una splendida originalità del poeta.
La sua opera più voluminosa contenente trenta sei mila versi si chiama “Diwani Scemsi Tabriz”, principalmente si tratta di liriche dove esprime uno speciale legame con Shemsi Tabriz nella creazione di quest’opera gigante.
Una delle opere senza dubbio più note del autore è la “Mathnawi i Ma’nawi” lavorò su essa per ben dodici anni anche se alla fine rimase un opera incompiuta. L’opera venne scritta per richiesta di Husamedni Qelebi ed è composta da ben ventisei mila versi. Essa ha un carattere didattico al fine di guidare l’iniziato verso un cammino spirituale facendo uso anche delle narrazioni della tradizione Sufi.
Il poeta perso Jami scrive che il “Methnawi” sarebbe il Corano nella lingua Persa. Esso venne tradotto in molte lingue occidentali, lo fecero conoscere soprattutto Whinfield, Profesor R. A. Nicholson, A. J. Arberry, Annemarie Schiemmel, Eve De Vitray Meyerovitch, Camille e Kabir Helminski con le perifrasi di Coleman Barks ecc.
Nella lingua Bosniaca i primi due volumi con i commenti vennero tradotti da Feizullah Hadibairic, invece gli alrti volumi vennero tradotti dalla lingua inglese proprio dai volumi che E.H.Whinfield traduse dal perso.
La terza opera poetica sono le “Rubaijjat”, la quale non riuscirono a divenire popolari come successe con le “Diwani” e “Mathnawi”. Ancora una volta vennero fatte conoscere al Occidente da A.J Arberry.
L’opera prosaica “FIhi ma Fihi” tratta i discorsi più intimi nei diversi aspetti della vita spirituale e della sua personalità, caratteristica questa che non emerge nelle sue opere poetiche. Sono discorsi raccolti dal figlio ed dai murid.
Mekatib è un'altra opera prosaica, la quale è una raccolta delle lettere inviate ai suoi amici tra i quali anche Salah el Din Zarkub. Da esse vengono rivelate aspetti della sua vita privata.
Anche l’opera “Majalis-l sab’ah” è una prosa la quale è composta dalle prediche e dalle lezioni tenutesi nella dergah. Le prediche si rivelano essere dei consigli, esse si distinguono dallo stile di narrazione.
L’influenza di Rumi nelle opere di molti artisti.
Eesso funge da ispirazione permanente non solo nelle opere letterarie ma anche nei saggi di studio, presentazioni artistiche della Sema, senza tralasciare la sua influenza anche nella musica. Nella letteratura, quest’influenza si può notare fortemente nei autori come Muhamed Iqbal e Khalil Gibran, nella pittura si può notare nelle opere di Muhamed Farschian, Istafil Sirche nella caligrafia, Maurice Bejart nel balletto. Si può dire che nella musica la sua influenza è stata molteplice, dalla tradizione della cultura Sufi in Turchia citando qui nomi come Omar Faruk Tekbilek, Ercan Irmak, Kudsi Erguner, Kani Karaca, Ahmet Ozhan, spostandoci in Iran citando nomi come Iran Shahram Nazeri, Shahram Shiva, Muhamed Eghbal, in Israele: Noa. Posiamo trovare anche un esempio di come la musica Sufi viene trasposta nella musica elettronica di Mercan Dede .
Riferendoci a Mercan Dede, il quale palesemente dimostra la sua ispirazione nella opera di Rumi, posiamo dire che con il suo straordinario talento lui è stato capace di presentare la sua arte sia nei strumenti folcloristici che quelli elettronici unificando cosi armonicamente sia il tradizionale che il contemporaneo. Rivelandosi in prima linea nei tentativi di creare l’armonia dal tempo della paura e della violenza nel mondo allo stesso tempo promovendo Rumi al pubblico contemporaneo forse più di quanto hanno potuto fare Prof. Nicholson, Arrbery, Annemarie Shchiemmel, Eve De Vitray Meyerovich, Coleman Barks ecc. con i loro studi, traduzioni delle sue opere e le loro performance. Mercan Dede spesso cita Rumi: se sei da per tutto non sei da nessuna parte, se sei in un posto sei da per tutto , e il mio da per tutto è dentro il mio cuore, termina Dede.
Trecento anni dopo la scomparsa di Rumi, la sua opera continua ad essere una fonte inesauribile nella quale si sono dissetati e si disseteranno molti ricercatori della via Divina sia tramite l’Arte la Fede o la Scienza.
Conclusioni
Nel Epistemologia sacrale degli Hindu esistono tre scuole di pensiero: la scuola del Karma oppure del Opera, la scuola della Diana oppure Sapienza ed la scuola di Bhakta cioè del Amore per arrivare fino alla conoscenza e vicinanza con Dio.
Nel Suffismo tutte queste scuole di pensiero vengono unificate in quel atto santo che si chiama Vita ed in fine il Suffismo termina con il ASHK l’Amore, secondo l’Induismo chiamato Bhakta.
Tra le tante definizioni fatte a Rumi come un grande artista, un profeta, un santo, considero che il migliore tra tutti questi sia quello che lui stesso si e definito nella poesia L’uomo di Dio .:
L’uomo di Dio è:
Felice senza aver bevuto vino
Sazio senza aver mangiato carne,
Stupito di ogni cosa
E che non gli importa del bimish
l’uomo di Dio è:
Il re del tempo-derviscio
è il tesoro tra le macerie
Non è di terra, non è di vento
Non è di fuoco, non è di acqua
Esso stesso è il mare magnanimo
L’uomo di Dio è:
La luna del giardino in primavera
L’uomo di Dio
Diventa saggio dalla verità
Bibliografia:
Rajneesh, Osho, "Meditation": The Art and Ecstasy, Osho Intl, 1992
Meyerovitch, Eve De Vitray, "Rumi i Sufizam", Kaderjsko- Bedevijska Tekija, 1995.
Lahi, Riza, "Molana Xhelaludin Mohamed Molavi RUMI": Ieri sera sussurrai ad una stella..., Fondacioni Saadi Shirazi, 2002
Mouravieff, Boris, “Gnosis: Exoteric Cycle: Study and Commentaries on the Esoteric Tradition of Eastern Orthodoxy” (Vol 1) Agora Books, 1990.
Mouravieff, Boris, “Gnosis: The Mesoteric Cycle” (Book 2), Agora Books,1992.
Mouravieff, Boris, “Gnosis: Book Three, the Esoteric Cycle”: Study and Commentaries on the Esoteric Tradition of Eastern Orthodoxy (Gnosis), Praxis Institute Press,1993.
Shah, Idries, "The Way of the Sufi", Arkana, Pengiun Group, 1990.
Ouspensky, P.D., "In Search of the Miraculous: Fragments of an Unknown Teaching", Harvest/HBJ Book, 2001.
Dunn, Philip, Mascetti, Dunn Manuela, Nicholson, R. A.. "The Illustrated Rumi": A treasury of Wisdom from the Poet of the Soul, Harper San Francisco, 2000.
Khalifah, Abdul Hakim, "The History of Muslim Philosophy": Vol. II ed. M.M. Sharif, Otto Harrosowitz, Weisbaden, 1963.
Whinefield, E.H., abridged and Translated, "Matnavi I Ma’navi": Book III & IV, Maulana Jalalu-‘d-din Muhammad Rumi, 1898, burim në Web dhe New Age Books, 2004.
Nicholson, R.A. "The Mathnawi of Jalaluddin Rumi": Six Volumes, E.J.W. Gibb Memorial Trust New Series, 1925.
Baba, Meher, "Discourses", Sheriar Press, 1995.
(Shehu Fahredin, “Estetica dello NUN”: La prospettiva del estetica teurgica, ed i livelli della creazione letteraria, opera non ancora pubblicata.)
De Bono, Edward, Lateral Thinking, Penguin Books, 1990
Fonti elettronice dal WEB utilizzate per questo studio:
http://www.semazen.net/eng/sp.php?id=3&page_id=1&menu_id=id3
http://www.dar-al-masnavi.org/
http://www.sacred-texts.com/isl/masnavi/
http://www.britannica.com/eb/topic-369314/Mathnawi-of-Jalaluddin-Rumi
http://libraries.theeuropeanlibrary.org/Turkey/treasures_en.xml
http://www.whirlingdervishes.org/whirlingdervishes.htm
http://www.mevlana.net/sema.htm
http://www.mevlana.org/
http://www.khamush.com/
http://www.omphaloskepsis.com/collection/
Wednesday, November 11, 2009
Subscribe to:
Posts (Atom)