Xhubran Halil Xhubran "KRAHËT E THYER"

 

Xhubran Halil Xhubran

KRAHËT E THYER

Titulli në origjinal:

الأجنحة المتكسّرة

Përktheu nga arabishtja:

MA Jahja Hondozi

Jo se vepra e Xhubranit është e panjohur në tërësi për një pjesë të lexuesve, veçmas në radhët e atyre, të cilët vetë shkruajnë, por kritika jonë, asnjëherë nuk ka dhënë një vështrim domethënës, për këtë autor botëror, kundruall përkthimit të pakët, për një shpërndarje më masive të veprës së tij. Kjo, ndoshta për shkak të paragjykimeve të shumta, por edhe se veprat e tij kanë një ndjeshmëri më mistike, andaj nënkuptohet, meqë neve na mungojnë njerëz me përgatitje të tillë.

Kujtojmë se, vepra e Xhubranit është e përkthyer në Shqip: Nehat S. Hoxha Rilindja, “Jezusi, biri i njeriut”, Kuvendi françeskan Gjakovë, në përkthim të P. Lorenci, “Profeti”, Toena, Tiranë, në përkthimin e M. Rakipaj, gjë që mund të duket pak, krahasuar me rëndësinë, të cilën e ka opusi i tij, si letrar ashtu edhe ai aplikativ, sepse vetëm Profeti është përkthyer në mbi dyzet gjuhë botërore dhe konsiderohet libri i katërt në botë për kah përhapja dhe lexueshmëria, ndërsa, ai si poet konsiderohet, pas Shekspirit dhe Lao Tze-s, poeti i tretë më i lexuar i të gjitha kohërave, andaj konkludimi se asnjëherë nuk është bë analiza e duhur e veprës së tij, është shumë i drejtë.

Dr. Suheil Bushrui nga Instituti për hulumtimin e veprës së Xhubranit, pranë Universiteti Maryland në SHBA, ka përgatitur një libër të jashtëzakonshëm në mbi 372 faqe lidhur me veprën e Xhubranit, respektivisht biografinë e plotë të tij dhe libri titullohet  “Kahlil Gibran, Man and Poet”[1]. Shpesh edhe emri i tij është shkruar si Khalil, Kahlil, dhe tek ne Halil dhe dallimet mes Gibran dhe Xhubran, kurse emri i plote i tij është Xhubran Halil Xhubran. Gjë që sugjerohet për ta kuptuar më mirë lëvizjen e tij nga lindja në SHBA, përkrahjen që e gjen nga Znj. Marry Elizabeth Haskel, pastaj edhe përkrahja nga një mike tjetër Barbara Young, e cila i kushton një libër të tërë biografik, This Man from Lebanon[2] , jeta e tij dyvjeçare në Paris në klasën e artistit të famshëm Auguste Rodin, ndikimet e filozofisë së William Blake dhe Friedrich Nietzsche, në njërën anë  dhe nga Ibn Sina, Ibn Rushd, Al Ghazali në anën tjetër, e kompletoi tendencën e tij artistike dhe filozofike, e kështu me radhë. 

Veprat e Xhubranit, të cilat karakterizohen me begati leksiku, ndjeshmëri transcendentale dhe lirikë të artikuluar në mënyrë të çiltër, gjë që kjo e fundit e popullarizoi shumë, (sepse flet me gjuhën e popullit), janë mesazhe sa artistike- shpirtërore po aq edhe të kësaj bote, deri te ato politike. Veprat e tij janë si vijon:

Nimfat e luginës, 1906, Shpirtrat rebelë, 1908, Krahët e thyer, 1912, Lot dhe buzëqeshje, 1914, Procesione, 1919, Stuhitë, 1920, janë shkruar në gjuhën arabe, kurse: I marri, 1918, Paraardhësi,1920,  Profeti, 1923, Rëra dhe shkuma, 1926, Mbretëria e imagjinatës, 1927, Jezusi, biri i njeriut, 1928, Zotët e tokës, 1931, Endacaku, 1932) dhe Kopshti i profetit, 1933, janë veprat e tij të shkruara në gjuhën Angleze.

Vepra Krahët e thyer është novelë autobiografike, e cila flet për dashurinë e parë të autorit. Ajo është rrëfim romantik i një djaloshi dhe një vajze, të cilët i lidh dashuria platonike, (larg nga kënaqësitë fizike).

Heroi i romanit është një djalosh 18 vjeçar, i cili rrëfen tregimin e dashurisë së tij, si një ndjenjë e shenjtë dhe e papërsëritur, të cilën e përjetoi në lidhje me një vajzë, Selma Kerame.  Kjo vajzë, ndërkaq, fejohet dhe martohet me një person tjetër të pasur, duke iu nënshtruar kështu pa vullnetin e saj, ligjeve dhe traditave të kohës. Autori flet në vetën e parë.

Vepra është edhe një tregim ku autori nëpërmjet fatit të heroinës,  akuzon shoqërinë patriarkale, viktimë e së cilës ishte Selma Kerame.

Meqë një recension si ky nuk lejon që të hyhet në detaje për të analizuar së paku një vepër të tij ashtu si e meriton ajo, konsiderojmë se, përkthimi i M.A. Jahja Hondozit i veprës Krahët e thyer, botuar më 1912, është më se i mirëseardhur për lexuesin tonë, gjithmonë duke pas parasysh se neve në përgjithësi na mungojnë përkthimet letrare dhe përkthimi i kësaj vepre duhet të paraqes eveniment të rëndësishëm kulturor, posaçërisht në Kosovë. E mos të flasim për vështirësitë, të cilat i has përkthyesi gjatë punës së tij andaj vetëm ai, i cili merret me përkthime e veçmas me përkthimin e poezisë e kupton vështirësinë dhe “frikën e të shkruarit”, siç thotë Jacques Derrida, respektivisht kapërcimi në një territor të ri të pazbuluar.

Lexuesit tonë i ofrohet një libër i cili e zbulon një botë krejt të re letrare, filozofike dhe shpirtërore.

Personalisht, sa herë kam lexuar një rresht të Xhubranit, në gjuhën Kroate, Serbe Angleze, Shqipe etj., sikur çdoherë më ka prekur gishti suptil i rrezes së ndritshme të shpirtit të Xhubranit, dhe asnjëherë nuk më ka lënë indiferent dhe konkuldoj; “Secili që ka ndjeshmërinë e një fëmije, assesi nuk mund e të mos i dridhet zemra, nga fjala e shkruar në këtë mënyrë dhe e cila, guron nga kroi hyjnor”.

Ne, nuk mjafton vetëm ta falënderojmë përkthyesin për punën e lodhshme, por duhet ta promovojmë në këtë mënyrë një lloj të tillë të artit, i cili më (falë këtij përkthimi), nuk është larg nesh.

Fahredin Shehu

Tetor 2011, Prishtinë

---

[1] Halil Xhubran, Njeri dhe Poet.

[2] Ky njeri nga Libani, 1945

Mbet Ihsan nga Fahredin Shehu; Shqip- Gjuhë Rome;- nga Kujtim Paçaku

Mbet Ihsan

Edhe sot loti ma bojdis kët
Vuxhut t'padukshëm pej njerzie
Prap flakë xhani kall
Hallkun e t'Madhnueshmit
Tahret shpirtit q'i ban për nime

Nji semavat me yje shoh
Kur bie shiu duan tek ma çon hedije
Në dallgat e kangës s'melaqeve shkon
Te Ruhi i paç t'i diftoj
Mexhlisit t'NUN-it e ta knaq
Se ktu pos dashnisë ilaç tjetër ska
Dhe sytë qi shohin hyri
Erandin gjylsoj në secillën zemër

Secilla dor jep veç nga vetja
Si dashni e amsheshme
Me Allahin dhe për Të

Tevona vazhdon me mbet insan
Tevona vazhdon me mbet ihsan

Aćhov Ihsani

Ini adive i asvaj makhela akava

Bidikhlo vu3uti e manuśendar

Palem  i iloski jag tharela

E Barikanipnaske Halko

Ilosko tahreti so ćaćhes adikarla.

Jekh semavato e ćehreneencar dikhava

Kana dela brśind mangna te bićhalen hedija

Ano gilenge melaikane dalge 3ana

Ko suzzo ruho te mothavav

NUN-esko me3lisi te lośakarol

So akate kamipnastar aver aver ilaći nanaj

Thaj o jakha so dikhna laćhipen

I sung luludikarava ano sakova ilo

Sakova vast dela kororo peske

Sar mulikano kamipen

E Allahosa thaj vaś Oleske

Pal odova aćhola te ovol  palem insani

Pal odova aćhola te ovol  palem ihsani

© Fahredin Shehu

© Përkthimit, Kujtim Paçaku

Rrapi i Prizrenit"- Poezi nga Salajdin Krasniqi- recension- Fahredin Shehu

Rrapi i Prizrenit

Salajdin Krasniqi

Fahredin Shehu

24, nëntor 2012, Prizren

Janë dy vende në Kosovë ku nuk mund të shkruaj poezi: Prishtina se nuk ka asgjë që mund të të frymëzoj dhe të të ofroj një çast kreativ poetik dhe Prizreni, se është tepër poetik dhe druan se duke u përpjekur të frymëzohesh, e humb gjithë poetikën që e bart me vete ky qytet, ndër shekuj. Jam shumë subjektiv lidhur me Prizrenin, sepse nuk jam i prizrenit, por e kam një hise këtu. Dhe sa herë vi e shikoj ndryshe dhe kam frikë mos të më ik ndonjë gjë.

Për Selajdin Krasniqin situata natyrisht se ndryshon. Ai na rrëfen edhe atë që ne si vrojtues nuk jemi në gjendje ta perceptojmë.

Po më lejohet ta krahasoj Prizrenin me ndonjë qytet në botë, ideja e parë që më vie në kokë është Jerusalemi, me gjithë magjinë, historinë dhe sinqeritetin e manifestimit të qytetarisë, derisa Vushtrria dhe Rahoveci më duken si Hebroni, ku duhet të hulumtosh misterin e lashtësisë.

Dhe një krahasim tjetër është që sapo përmendet rrapi i prizrenit mua më kujtohet rrapi mbi 900 vjeçar në Uludag të Bursës në Turqi. Natyrisht e gjithë kjo e ka edhe një histori dhe këtë autori na e shfaq në një libër të ilustruar, dhe kisha thënë të rëndë, një Lament, një Matem i natës. Për një qytet ku u lind, ku u rrit dhe ku u poç si krijues, e  ku shfytyrohet çdo ditë e më shumë nga armiqtë e tij, qofshin ata okupator të huaj apo injorantët me mungesë totale të ndjeshmërisë dhe qytetarisë e që fatkeqësisht janë nga ne.

Përmes këtij libri më zbulohet një Prizren i begatë, begatia e të cilit pamëshirshëm shkartohet nga brejtësit të cilët identitetin e kuptojnë vetëm si substancë amorfe dhe me të drejtën absolute të tyre që ta modelojnë sipas kandarit të vet.

Jam shumë i sigurt se ata që pinë kafe buzë Bistricës dhe e shfletojnë librin do të përpiqen të gjejnë edhe mangësitë se gjoja këtë dhe atë nuk e paska thënë autori. Ua kisha falur po ta kishin bërë ata një libër së paku të ngjashëm me këtë. Fatkeqësisht jo. Çdo herë ai që e kullon politikën në kafe është më i mençur se burrë- shteti dhe çdoherë ai që as gishtin e vogël nuk e lëviz i gjen dobësitë atij që punon, Këtë e tha Nietzsche jo unë.

Po i kthehem vargut, i cili i tëri mund të rezymohet në Lament. Lament për vite të shkuara, Lament për njerëz, për objekte, për kujtesa, për harresa për të para dhe të papara, për të shkruara dhe të pashkruara etj.

Një varg i sinqertë, eksplodues, shprehje ekstreme e vajit dhe dashurisë, një kombinim delikat dhe filigranik emocionesh, plotë vërtetësi dhe mungesë mendjemadhësie.

Për atë që thash më lartë, poeti thotë:

“Të mençurit ndërtuan kroje, tiranët i shkatërruan, uji mbeti aty...” fq. 34.

Çdo gur kalldërmeje ruan kujtime, tempulli pagan, kisha, xhamia, teqe, secila rrugë e rrugicë, zejtarë, poetë, aktorë, e piktorë, ashik, priftë, hoxhë, e shejh, flamur,besëlidhje, kala qëndrese, kafe e çajtore, zeje e tregtarë, dogana e konsullatë, ujë e gjak, ura, shatërvani, krojet sahat- kulla, qepujkat e mbledhura nga pleq, gra e fëmijë, edhe qulli i përzier, edhe ahengjet dhe teferiqet që të gjithat madje të dukshme, gjysmë të dukshme dhe të padukshme, Ky është Prizreni i Poeti dhe jo vetëm i tij.

Ai thotë:

“Kalldrëmet e qepenat humbën pa ardhur frymëzimi

Të kaluarën tënde dua t’ia lë dhuratë brezit në vijim...”. fq. 45- kjo është sakrificë e poetit a nuk mjafton edhe kjo? Duke e pritur frymëzimin...

“Shekuj me radhë të pushtuan, të shtrinë për dhe

Derisa fjala e Zotit lindi fuqinë dhe zbriti mbi ne”- fq 48.

Në Stamboll e Isfahan bilbili i këndonte trëndafilit duke ia rrëfyer misterin, në Prizren dhe vetëm këtu, bilbili i këndon Zambakut dhe ehoja e Ashik Junusit të vargu

“Ti me mua para e pas meje, askënd s’e lëshon në ecje

Nw përjetësi o Salajdin kanë për të të sharë në heshtje”

Dhe te vargjet:

‘Tani nuk e lë ahengun e Marashit, as zogjtë e Bylbylderës

As erën e  dikurshme të simiteve dhe bukës së furrës...”- fq. 78

Aferin!!!!!

Nostalgji e Mallim.

Ju faleminderit që ma dhatë mundësinë që edhe un të shkruaj për Prizrenin.

"Një pikë shi", Poezi, autor, Tahir Hoxha- Recension nga Fahredin Shehu

Të shkruarit e poezisë në kohët e vështira  është dëshmuar se ka dhënë qenësinë e poetit në cilën do epokë. Edhe sot kjo nuk është përjashtim, pavarësisht se mënyra e artikulimit, metodologjia e shkrimit dhe mjetet me të cilat ajo transmetohet dallon shuam nga epokat e mëhershme.

Ky libër elektronik ka qëllimin që të arrij lexuesin me mjetin më të përshtatshëm si nga aspekti kohor të distribuimit të tij ashtu edhe për kah aspekti ambiental sepse libri elektronik është miqësisht i orientuar kah ambienti në të cilin jetojmë e i cili dita ditës gjithnjë e më shuam është duke u shkatërruar nga dora e njeriut.

Libri që e keni nëpër duar i Tahir Hoxhës, “Një pikë Shi”, është edhe një argument më shumë për keq- menaxhimin e distribuimit të librit dhe subkluturën e krijimtarisë letrare të falsifikuar e cila është shndërruar në normë.

Po kthehem tek vargu per se i Tahir Hoxhës i cili në kuintesencën e tij artikulohet në një gjuhë me tone herë herë pesimiste si refleksion i ambientit agresiv në të cilin ndodhet poeti, vrazhdësia e jetës dhe fatit dhe pamundësia në momente të caktuara për t’u ndryshuar ajo. 

“asgjë nuk është në dorën tonë përveç çastit që e jetojmë

tash këtu

ky çast ikanak si erë e trazuar shkretëtire”

dhe në vargjet:

“edhe fëmijëve u mora fëmijëri me qira

dhe shokë të lagjes në huazim

secila ditëlindje i gjente në adresë të re”

Figurën stilistike të Pasqyrës, e cila si objekt gjithmonë ka asocuar çiltërsinë, Tahir Hoxha e konsumon në relacion me vetveten ndërsa vargjet e mëposhtme cytin lexuesin, që secili ta shikoj vetveten dhe në kërkim të saj të gjej ndonjë të njohur të cilin mund ta përshëndes. Kjo është një refleksion i gjendjes morale të shoqërisë kur njeriu lere se nuk i njeh më të tjerët por fillon ta harroj edhe vetveten. Më herët kam shkruar, “ i mjerë është ai i cili të vetmin mik e ka atë që e sheh në pasqyrë. Kjo ndodh me skeptikët ekstrem dhe me të dëshpëruarit ekstrem. Në rastin e Tahir Hoxhës, ai shëmbëllim, i cili shihet në pasqyrë është poeti i cili është tëhuajsuar në masë aq ekstreme sa që vetën e sheh si të huaj dh me mjeshtri luan me konceptin e kohës në relacion me njeriun.

“në pasqyrë

shpesh e shoh një të huaj dhe

gjithmonë harroj ta përshëndes...”

ky libër ka përmbledhur vargjet, të cilat rrumbullakojnë një kohë goxha të gjatë dhe ku manifestohen të gjitha preokupimet e autorit. Relacioni me njeriun i cili personifikon një mik të çmuar, shprehet me patos të thellë, duke e ngushëlluar mikun e ndjerë se defekti i tij i lindur po përpjesëtohet me defektin e vet, e të cilin është duke e vuajtur ende.

“e unë, Cani, miku im

kam lindur me një defekt të pashërueshëm në shpirt

ndaj ta shkruaj nga kjo botë

këtë letër me lotë

(edhe pse e di që s’do ta lexosh kurrë)”

Poezia e Tahir Hoxhës karakterizohet me emocion të thellë në relacionin, Njeri- Ambient- Psikologji personale- Krijim. Është një varg, i cili nuk përpiqet me dhunë të bëhet varg por kristalizimi i natyrshëm i fluidit kreativ. Impulset, respektivisht kapja e këtyre impulseve kreative është realizuar me shumë sukses dhe fundja i mbetet lexuesit që në pasqyrën e zemrës së tij të gjej një të njohur dhe mos të harroj ta përshëndes ashtu si iu referua autori me vargjet antipod të shprehive tona por në mënyrë andragogjike na mëson dhe na kursen me pak fjalë që nëse Unë e shoh një të panjohur ju e shihni dhe mos harroni ta përshëndetni. Kështu mund të deshifrohet midis- rreshti si leksion didaktik i kësaj poezie. Ku eksiton edhe në gegë te KANGA QË S’U SHKRUE, dhe pëlcet me gjithë potencë si shegë e pjekur.

Fahredin Shehu

Janar 2012,

Prishtinë

A burden by Fahredin Shehu

Fahredin Shehu

A burden

What the air, flame and water could not bear

It is hidden in the layers of the rocks

And the resin amber lumps keep long

Memoirs of the extinguished insects

And the bones and flesh of the Mammoth

In the deepest Womb of the Ice

What may be seen is the top of an iceberg

Evaporating the amber

What they may lament

Is the sequence of life past inexperienced

Bloody gluttonous; devastating a particle

Of the beauty which is the Jewel

In the crown of Divine

She bowed to kiss with

The scarlet lips – this mere creature; yet

Out of her Grand mercy but for whom

The car and the exploiting plants

Of Gaia’s treasures are chopped mercilessly

Only for the Insatiable and the daemon’s

Pride- who shall be richest

Until it looses the entire reason

VIRIDITAS

(The greening power of God)

From Hildegard Von Bingen

Your distant gazing and reckon

Prickly thorns unveiled in that speech

Terracotta alphabet I bear as talisman

Has captured the morsel of un- eaten

Dinner

Supposed to be a tormenting parlor

And recipes for unsubordinated soul

In the front of the failed Avataras

When the greening power of God

Manifests

I follow the lesson of love taught by

Hildegard Von Bingen- that came

As emerald scroll of thick mildness

In its prelude- written sigils that expels

The fire fairies of the Mountain Hecla

In Iceland

Resided to fight with the Oceanic spirits

Of Lapland- the progeny of Luridan

Settled in the bottom of my veins

Creating a moistening sclerosis

Yet pleasant

It is said by the Sages of the past and

Those who now still distil their

Souls in the front of the Moon phases

“When you enter the shrine of knowledge

Take thy shoes off, as there is a blessing

In purity that commenced with the feet and

Rinse your hands to release

The power that shake the constellations

Within your Galaxies”

And

It is said by the Lovers of the past and

Those who still burning their being

In the front of the Blue Flame Altar

Hardly visible

“When you enter the shrine of Love

Take yourself off; as there is the only

Salvation and survival that began

With the eyes and rinse the entire body

To release from the bondage that caused

Shrinkage of the Grand Heart”

When I gaze I do it entirely and I see God

When I know enough in every breathtaking I see God

When I Love I love whole- being-ly and I see God

Hafëz Mulla Jusuf Ef. Korenica- veprimtar fetar, politik dhe ushtarak

1893-1945

Kumtesë

Fahredin Shehu

23. nëntor 2012

Rahovec

Hyrje

Në vitin 2002, kur për herë të parë e takova profesoreshën e Universitetit të Harvardit, Akademik Karmit Zysman, e cila vepronte në Kosovë me OJQ më qëllim të themelimit të muzeut për fëmijë, zhvilluam një bisedë shumë interesante për vlerat dhe trashëgimin kulturore të Kosovës. Atëbotë ajo më pat thënë se, Prizreni është si Jerusalemi, ndërsa Rahoveci si Hebroni, në kuptimin se, bukuria dhe trashëgimia kulturore në Prizren është jashtë dhe shumë e dukshme, ndërsa në Rahovec duhet të gërmohet dhe të zbulohen misteret e tij. Në këtë kontekst dëshiroj ta vë në pah kontributin e Haxhi Kadri Ef. Durgutit në zbulimin e kalasë së Dumanit për, të cilën unë kisha shumë pak informacion, dhe ajo që është e dukshme në Rahovec, për mua ishin Xhamia e Qarshisë, Teqetë dhe Sahat kulla. Këtë e them në kontekstin e trashëgimisë kulturore, dhe vlerës së dukshme arkitekturore.

Përkitazi me këtë tubim dhe gjithë asaj që thash më lartë kam qëllimin të prezantoj figurën e Hafëz Mulla Jusuf ef. Korenica, për të cilin nuk kam has ndonjë të dhënë të publikuar ku do të referohesha. Andaj të dhënat burimore për këtë kumtesë vijnë nga familjarët respektivisht nga trashëgimtarët e Mulla Jusufit, Z. Xhemajl Korenica si dhe të dhënat nga Teqja e Halvetive në Rahovec. Dhe këtë për arsye të:

1.      publikimit të vlerave shpirtërore dhe patriotike, të cilat janë kultivuar në Rahovec, në periudhën para, gjatë dhe pas luftës së dytë botërore;

2.      zgjimin e vetëdijes kombëtare dhe fetare tek gjeneratat që vijnë, për figurat e ndritura të kombit, të cilët janë sakrifikuar për kombin dhe atdheun;

3.      frymën e tolerancës e cila ka ekzistuar dhe ekziston në Rahovec.

Mulla Hafiz Jusuf Ef. Korenica veprimtar fetar, politik dhe ushtarak

Hafëz Mulla Jusuf Ef. Korenica[1], i biri i Abdurrahman Korenicës, ka qenë veprimtar i shquar politik dhe ushtarak. U lind më 1893 në Rahovec. Mësimet e para i mori në Rahovec dhe më vonë vazhdoi shkollimin në Medresenë e prizrenit ku qëndroi nga viti 1908 e deri më 1920. gjatë kësaj kohe e kryen edhe Hifzin (të mësuarit përmendësh të tërë Kur’anit- librit të shenjt Islam).

Pas okupimit të Kosovës nga Serbia, respektivisht prej vitit 1913 ai si medresant merret me veprimtari politike bashkë me medresantë dhe shokë tjerë të prizrenit dhe rrethinës si: Omer Lutfi Paçarrizi, Mulla Ahmet Prizreni, Mulla Haki Opoja etj.

Pas përfundimit të shkollimit ka punuar si imam në xhamit e Rahovecit, ndërsa si kryeimami i komunës së Rahovecit ka shërbyer prej vitit 1930 deri në vitin 1944.

Veprimtaria e tij politike dhe bashkëpunimi me veprimtarë politik nga Prizreni dhe trevat tjera shqiptare nuk ndalet. Derisa ushtroi detyrën e kryetarit të bashkësisë islame më 15 mars 1943 në Myftydaire (ndërtesa e bashkësisë islame e rahovecit, e cila dikur ishte në objektin e tanishëm të Shtëpisë së kulturës Mensur Zyberaj në Rahovec), zgjidhet edhe udhëheqës politik i qytetit të rahovecit ku morën pjesë edhe shumë veprimtarë tjerë si: Destan Kërçagu, Imam Musa Shehu, Murat Tahiraga, Hoxhë Ibrahim Durguti, Mulla Vesel Durguti, Ramadan Durguti, Shaip Haxhijaha, Bejtullah Shehu, Hamëz Sylka, Ahmet Haxhibeqiri, BEjtush Haxhijaha etj. Në këtë tubim u aprovua plani politik për mbrojtjen e rahovecit dhe rrethinës. Këtu zgjidhen edhe dy anëtarë të keshillit të ngushtë të mbrojtjes në shtabin kryesor: Murat Tahiraga dhe Destan Kërcagu.

Hafëz Mulla Jusuf Ef. Korenica, ka pasur kontakte edhe me veprimtarë e atdhetarë të shquar të Kosovës, njëri prej tyre ishte edhe takimi në verën e vitit 1943 me Shaban Polluzhën dhe luftëtarët e tij në odën e  Hafëz Mulla Jusuf Ef. Korenica.

Gjatë një mbledhjeje, në vitin 1943 në shtëpinë e Ahmet Prizrenit, ku ishin të pranishëm shumë veprimtarë politikë për çlirimin e atdheut, ishte i pranishëm edhe Hafëz Mulla Jusuf Ef. Korenica, në mbrëmje në ora 23:00, në oborrin e Ahmet Prizrenit, në pritë e vrasin sllavokomunistët Ahmetin me bashkëpunëtor vendor.

Më 8 shkurt të vitit 1944 me lejen e Sheh Myhedinit[2], në Teqen e Halvetive në Rahovec, u mbajt mbledhja për zgjedhjen e komandantit ushtarak për mbrojtjen e atdheut si dhe plani operativo- ushtarak për mbrojtje. Në këtë mbledhje morën pjesë; Sheh Muhedin Shehu, Murat Tahiraga, Imam Musa Shehu, Shaip Haxhijaha, Sylejman Haxhimustafa, Sylejman Shehu, Jakup Shehu, Sedullah Shehu, Metush Vuçitërna, Ibrahm Hoxhë Durguti, Mulla Vesel Durguti, Destan Kërçagu, Ramadan Sharku, Hajredin Vuçitërna, Muharrem Sylka, Halit Haxhijaha, Bejtush Haxhijaha etj. Në mbledhje kanë marrë pjesë edhe qytetarë të rahovecit dhe të rrethinës.

Një javë pas zgjedhjes si komandant, Hafëz Mulla Jusuf Ef. Korenica, në Myftydaire të rahovecit, u zgjodhën edhe Sheh Myehdin Shehu, Destan Kërçagu, Murat Tahiraga Qerim Rexha etj., dhe pas kësaj formohen edhe dy shtabe operative; një në Xërxë dhe një në Rogovë.

Në fillim të luftës inkuadrohen 219 ushtar, por më vonë numri vjen e shtohet. Rreziku nga sllavo-komunistët vinte nga Gjakova, dhe në Xërxë u zhvilluan luftimet e ashpra deri në Urën e Shejtë si dhe në Rogovë të Hasit.

Këta vazhdojnë të rezistojnë deri më 18 nëntor 1944, ku pasi që e tërë Kosova ra nën pushtimin sllavo komunist, rezistenca më nuk kishte kuptim.

Pasi që u thye rezistenca, komunistët me bashkëpuntorë të tyre e burgosën Hafëz Mulla Jusuf Ef. Korenica dhe shuam ushtarë e bashkëveprimtarë tjerë. Një pjesë e tyre u arratis por kishte edhe të atillë që fshiheshin nëpër male dhe qytete tjera erisa zgjati operacioni i burgosjeve.

Hafëz Mulla Jusuf Ef. Korenica, burgoset më 28 nëntor 1944 ku më pastaj edhe ekzekutohet së bashku me ushtar dhe veprimtarë tjerë, kryesisht gjatë natës. Kjo zgjati nga 25 janari 1945 deri më 25 shkurt 1945. Ndër të ekzekutuarit ishin : Hoxhë Jusuf Korenica, Nahit Haxhivehapi, Destan Kërcagu, Sinan Hajda etj. Kufomat e tyre janë varrosur në së paku tre varreza masive të qytetit të rahovecit.

 

Konkluzioni dhe rekomandimet

            Ndonëse nuk janë të paktë figurat dhe njerëzit, të cilët kanë kontribuar për çështjen kombëtare në komunën e rahovecit, roli i Hafëz Mulla Jusuf Ef. Korenicës mbetet monumental duke pas parasysh jo vetëm rrethanat shoqëroro-politike por edhe ato  sociale në një periudhë shumë të vështirë për ekzistencën biologjike të shqiptarëve në këto treva.

Flijimi i tij e rradhit atë në mesin e dëshmorëve/ shehidëve për kauzën fetare dhe kombëtare dhe kjo është një fakt që duhet të mbahet gjatë në ndërgjegjen dhe subkoshiencën jo vetëm të banorëve të rahovecit por edhe të mbarë popullit shqiptar.

Intelektualet e rahovecit duhet të punojnë më shumë në ndritje të figurave të tij, me qëllim të kultivimit të ndjenjës kombëtare, respektit për njerëzit, të cilët janë sakrifikuar për këtë truall, si dhe që, të mos hidhen në harresë njerëzit dhe vlerat, që ne si komb jemi duke i kultivuar brez pas brezit.

Rekomandimet tona janë si në vijim:

1.      nëse Këshilli i Bashkësisë Islame ka ndonjë plan që të themelohet një Medrese, në një të ardhme të afërt, atëherë një Institucion i tillë do të duhej të emërtohej me emrin e ndritur të Hafëz Mulla Jusuf Ef. Korenica;

2.      të ngritet një pllakë përkujtimore për të gjithë bashkëveprimtarët e Hafëz Mulla Jusuf Ef. Korenica e shoqëruar me një bust të Hafëz Mulla Jusuf Ef. Korenica;

3.      që një rrugë e rahovecit ta mbaj emrin e Hafëz Mulla Jusuf Ef. Korenica

---

[1] Të dhënat biografike dhe të dhënat tjera për Hafëz Mulla Jusuf ef. Korenica, janë ofruar nga i biri i Haxhi Xhemajl Korenica.

[2] Këto të dhëna janë ofruar nga Ilvi Shehu, i biri i Sheh Myhedin Shehu, rahmet pastë, martir i luftës së fundit në Kosovë. 

BEYOND ABSOLUTE ZERO

©Fahredin Shehu

January 2013

Beyond Absolute Zero

We have seen many fears

with the hollow sounds

out of their crimson eyes.

It is said: the one who fears

has already serially died

Heaven and Earth remain

only mere instruments

that adds a piquant

flavor to death…waiting

openheartedly.

I’m not in despair

for Men has said long ago

What they were obliged

Unconsciously – being happy

Throughout ages- unaware

There’s a slide of Cosmos

Men rarely savor

far more rarely enjoy in

the struggle to enliven it- LOVE

is sometimes heavier

then the contracting Universe 

in its Dark Mass and

the hearts that remain cold

below absolute zero- frozen

beyond imaginable

seems to be the most felicitous.

Si të shkruhet si “Ne”- Fahredin Shehu

©Fahredin Shehu

Ekzistojnë një sërë elementesh në kokën e njeriut kreativ, të cilat kanë marrë emërtimet e ndryshme si laborator kreativ, e shumë të tjera, sikur do me çdo kusht të mohohet prejardhja divine e frymëzimit- xixë, e cila vetëm sa prêt ta gjej një karburant- energji kreative që të ndez flakën blu. Kur them flakën blu kam parasysh një fenomen të pashpjegueshëm dhe pa ndonjë emërtim të parapërcaktuar, i cili cyt një intelekt aktiv dhe e shtyn në një dimension tjetër, natyrisht jo me prejardhje tokësore, atë mallimin për unifikim me kuintesencën e vet si refleksion i ciklit kreativ hyjnor, i cili po shtrihet në kohën, hapësirë dhe dimensione ende të pazbuluara nga ne.

Vet fillimi i këtillë i një diskursi tingëllon shumë filozofik ç’gjë çdoherë jam përpjekur ta shmang nga një sqarim, i cili do ta gjente lexuesin e mirëfilltë të këtij kodi. Fjala është për krijimin e një vokabulari të kuptueshëm një lloj diskursi profetik, i cili dallon nga ai filozofik dhe më mirë komunikon me receptuesin se sa me nivelet e larta akademike. Profeti flet në gjuhën e kuptueshme ndërsa filozofi me vokabular të sofistikuar sikur do që ta ruaj atë flakën parahistorike vetëm për vete dhe të ngjashëm si vet. Së paku kështu mendohej dikur dhe kështu bëhej dallimi mes Profetit dhe Filozofit ku që të dy komunikojnë me fjalë.

Mbetem tek “Fjala” si shenjë, e cila komunikon me gjerë se formulat e ndryshme apo simbolet e kodifikuara.  Sot fjalës i ndodh një dhunim i paparë dhe më grotesk i mundshëm në emër të lirisë së saj, sepse sikur është hapur një kuti e errët apo bombole, e cila evaporon gjithë erandjen e saj dhe në eter kalbet duke u përzier me reagens të ndryshëm. Çka duam ta mbajmë në mend atë e mbajmë në mend si segment apo madje edhe si tërësi, e cila e mbush atë zbrazëtirë, të cilën e konsiderojmë se, e kemi dhe të gjitha diskurset tjera komplementare avullojnë tek sa na duket…; në pa kthim.

Në veprimtarinë kreative poetike, zgjidhjet duhet të gjinden tek evokacionet e arketipave  letrare të ngarkuara me pamje tona dhe aroma nostalgjike nga kornukopia e manifestimeve vizuale dhe të zhveshura në fluide të dukshme, gjysmë të dukshme dhe të padukshme, instant- imazheve agresive, dhe kapërcimi i këtyre nga një trajtë, repromaterial, në produkt të rafinuar, i cili është i gatshëm edhe ta mohoj autorësinë. Këtë e them në kontekstin e “Libri i Mirdad” të Mikhail Naimy, dhe akëcili, që e lexoi këtë libër, e kupton për çka e kam fjalën. Ky libër paraqet tërësinë kreative të autorit, i cili zor se shkroi ndonjë libër tjetër dhe zor se ka ndonjë libër tjetër ku në këtë mënyrë Libri është arketip i Autorit apo anasjelltas. Ndërsa Mikhail Naimy përcolli kursin nga anonimusi Zanatli në Anonimusin Artist sakral,  i gatshëm në mënyrë Sokratike ta shlyej madje edhe emrin e vet. Tek ne mbetet të zgjedhim nëse e duam një letërsi të këtillë apo një antipod të tij siç është Paulo Coelho, i cili di të zhytet vetëm në humnerën e sipërisë së Urtësisë kosmike. Ende jemi tek Letërsia si beletristikë. Kundruall kësaj janë edhe disa shkrimtarë, të cilët komplekset, tronditjet e fëmijërisë, mllefin dhe urrejtjet  e veta ia veshin karaktereve nëpër romane, pastaj në intervista pas botimit të veprës së caktuar e shfaqin një tjetër fenomen, atë të provokimit me qëllim që të mbulohen sa më shumë medialisht, veçanërisht kur këto përcillen me gjykime nëpër gjykata dhe reagime të një grupi më të madh njerëzish. E gjithë kjo për ta tërhequr vëmendjen më të madhe duke shfrytëzuar madje edhe teatralen madje edhe këtë vetëm në aparencë.

Largimi nga masa, shkrimi i veprave eternale pa autorësi apo vepra të pabotuara, të cilat përfundojnë në flakët e skamjes shpirtërore tani pothuaj është i pamundur. Doemos masa duhet ta kërkoj poezinë. Ta kërkoj Poezinë madje edhe në prozë. Ajo shkruhet për të, nuk duhet autori ta gjej kodin e komunikimit. Masa duhet të komunikoj me autorin, masa duhet të begatohet,  ta begatoj shijen e vet me frytin e izolimit dhe të vuajtjes së autorit. Nuk ka lindje pa dhimbje. Frika nga vdekja është frika prej lindjes së re, e cila është e dhimbshme, ndërsa frika nga mungesa e të qenit i dashur për dikë e detyron njeriun të martohet dhe të bëj fëmijë, që gjithmonë të ketë dikë, që ta dojë.

Poeti i oborrit mbretëror, poeti profet, poeti i shenjtë, poeti i klubeve poetike- letrare, poeti i salloneve diplomatike, poeti i izoluar, poeti ideologjik, poeti historik ka vdekur. Jo tek ne!!!

Më shumë se tendenca për ndryshim Arti sakral vepron për ta krijuar të bukurën si Qenie, sepse gjërat që nuk ndryshojnë gjatë të gjitha epokave njerëzore janë; zemra, dashuria, njerëzore për të gjithë dhe tendenca për arritje hyjnore dhe këtë shumë bukur e artikulon Chagall.

“Çdo gjë mund të ndryshohet në botën tonë të demoralizuar përpos zemrës, dashurisë njerëzore dhe tendencave të tij, që ta njoh hyjnoren. Piktura ashtu si edhe e tërë poezia është pjesë e hyjnores; sot këtë njerëzit e përjetojnë njëlloj sikur atëbotë”, thotë Marc Chagall.

Nuk është vonë dhe ndoshta tamam të thuhet se koncepti i Rudolf Otto-s, Numinositeti është dinamika e cila i nevojitet krijuesit të kohës sonë, qoftë në, Pikturë, Instalacion, Modë etj. Dhe veçmas në Letërsi. Për Numinositet, duhet të kihet më shumë liri individuale dhe atë kolektive.

Kandinsky në një vend thotë; “Secilës epokë i është dhuruar sasia individuale e lirisë artistike, dhe as gjeniu më kreativ nuk mund ta tejkaloj kufirin e asaj lirie”. Prandaj veprimi në suaza të kësaj lirie, merr një tipar tjetër involutiv, të domosdoshëm për kohën tonë të pjekurisë intelektuale, artistike dhe shpirtërore të njerëzimit, respektivisht të zhvillimit të brendshëm shpirtëror, i cili emiton spektrin si produkt i kreativitetit sakral.

Fahredin Shehu poems on LETRAS, editor Salvador Moreno Valencia

Letras TRL
http://www.alvaeno.com/letrasTRL.htm